Marsda ilkinji gezek polýar şöhleleri surata düşürildi

  • 17.05.2025 13:28
  • 4.9k+

NASA-nyň Perseverance mars roweri ilkinji gezek Marsda polýar şöhleleriniň emele gelýän pursadyny surata almagy başardy. Bu hadysa Günden gelýän koronal massa zyňyndylarynyň netijesinde ýüze çykdy. MAVEN we Mars Express atly missiýalaryň maglumatlary bu açyşy tassyklady.

Bu hadysa güýçli massa zyňyndylary bolandan birnäçe gün soň, 2024-nji ýylyň 18-nji martynda bolup geçdi, emma bu barada NASA indi maglumat berdi. Günüň bölejikleri Marsa ýetende, planetanyň asmanynda ähli tarapa deň bolan ýagtylyk döredi. Ýezero krateriniň üstündäki gijeki asman çalaja, ýöne aýdyň ýaşyl reňk bilen ýagtylandy. Şol pursady Perseverance-iň kameralary surata düşürdi.
Marsda şeýle hadysalaryň bolup geçýändigi öňdenem bilinýärdi, emma adamlar ilkinji gezek onuň surata düşürilen pursadyna şaýat boldular.
Hadysanyň hakykatdanam bolup geçendigini anyklamak üçin, alymlar MAVEN apparatyndaky SEP datçiginiň we Mars Express-däki maglumatlaryň kömegi bilen barlag geçirdiler. Netijede, bu şöhleleriň Günüň energiýasynyň bölejikleri tarapyndan döredilendigi subut edildi.

«Bu missiýalaryň arasyndaky ajaýyp utgaşyklygyň nusgasydyr. Astronawtlaryň bir gün öz gözi bilen görjek hadysasyny düşürmek üçin biz gaty çalt işledik» — diýip, Kolorado uniwersitetinden MAVEN-iň baş gözlegçisi Şennon Karri aýtdy.

Perseverance-iň geçiren synlary şöhleleriň 557,7 nm tolkun uzynlygyndaky ýagtylyk bilen baglanyşyklydygyny, ýagny onuň Ýerdäki ýaşyl polýar şöhlelerine meňzeşdigini görkezdi.

«Perseverance-iň geçiren synlary Marsdaky polýar şöhleleri öwrenmegiň täze usulydyr. Şeýle hadysalara düşünmek bolsa, adamlary Marsa howpsuz ugratmak üçin örän möhüm bolup durýar» — diýip, NASA-nyň Reaktiw hereketler laboratoriýasyndaky Perseverance taslamasynyň ylmy ýolbaşçysy Keti Stek Morgan belläp geçdi.


20.11.2025 18:49
5.5k+

NASA 3I/ATLAS kometasynyň Ýere howp salmaýandygyny aýdyp, onuň emeli gelip çykyşyny ret etdi

3I/ATLAS kometasy Gün ulgamyndan daşary ýerden geldi diýip, brifingde NASA-nyň ýolbaşçysynyň orunbasary Amit Kşatriýa habar berdi. Agentligiň esasy ylmy işgäri Tom Stetler kometanyň Gün ulgamyndan ep-esli gadymy bolan ýyldyz ulgamynda emele gelip bilendigini aýdýar...

20.11.2025 10:55
2.2k+

Alymlar: Kosmos zyňyndylary Ýeriň atmosferasyny metallar bilen çalt hapalaýar

Nemes alymlarynyň halkara barlaglarynyň netijelerine görä, Ýeriň atmosferasy kosmos galyndylary sebäpli metallar bilen barha köp hapalanýar. Orbital mega-toparlaryň döremegi we uçuşlaryň köpelmegi bu prosesi has-da güýçlendirýär...

19.11.2025 23:07
7.1k+

Üç taýkonawt orbitada galdy: olaryň kapsulasyna kosmos zibili zeper ýetirdi

“Şençžou-21” missiýasynyň üç hytaýly astronawty Ýere gaýdyp gelmek üçin işläp duran kapsula bolmazdan “Týangun” kosmos stansiýasynda galdy we ol ýerde azyndan bir hepde eglener. Kosmos missiýasy garaşylmadyk ýagdaýa duçar boldy: ekipažyň aşak düşmek üçin işleýän enjamy ýok...

20.10.2025 14:54
5.3k+

2025-nji ýylyň iň ýagty kometasy 21-nji oktýabrda Ýere golaý geler

21-nji oktýabrda täze dogan Aý ýagty kometa bolan C/2025 A6 Lemmon-a syn etmek üçin örän gowy şertleri döreder – bu gün asman jisimi Ýere iň ýakyn aralykdan – takmynan, 89 million kilometrden geçer diýip, TASS habar berýär...