Marsda ilkinji gezek polýar şöhleleri surata düşürildi

  • 17.05.2025 13:28
  • 5k+

NASA-nyň Perseverance mars roweri ilkinji gezek Marsda polýar şöhleleriniň emele gelýän pursadyny surata almagy başardy. Bu hadysa Günden gelýän koronal massa zyňyndylarynyň netijesinde ýüze çykdy. MAVEN we Mars Express atly missiýalaryň maglumatlary bu açyşy tassyklady.

Bu hadysa güýçli massa zyňyndylary bolandan birnäçe gün soň, 2024-nji ýylyň 18-nji martynda bolup geçdi, emma bu barada NASA indi maglumat berdi. Günüň bölejikleri Marsa ýetende, planetanyň asmanynda ähli tarapa deň bolan ýagtylyk döredi. Ýezero krateriniň üstündäki gijeki asman çalaja, ýöne aýdyň ýaşyl reňk bilen ýagtylandy. Şol pursady Perseverance-iň kameralary surata düşürdi.
Marsda şeýle hadysalaryň bolup geçýändigi öňdenem bilinýärdi, emma adamlar ilkinji gezek onuň surata düşürilen pursadyna şaýat boldular.
Hadysanyň hakykatdanam bolup geçendigini anyklamak üçin, alymlar MAVEN apparatyndaky SEP datçiginiň we Mars Express-däki maglumatlaryň kömegi bilen barlag geçirdiler. Netijede, bu şöhleleriň Günüň energiýasynyň bölejikleri tarapyndan döredilendigi subut edildi.

«Bu missiýalaryň arasyndaky ajaýyp utgaşyklygyň nusgasydyr. Astronawtlaryň bir gün öz gözi bilen görjek hadysasyny düşürmek üçin biz gaty çalt işledik» — diýip, Kolorado uniwersitetinden MAVEN-iň baş gözlegçisi Şennon Karri aýtdy.

Perseverance-iň geçiren synlary şöhleleriň 557,7 nm tolkun uzynlygyndaky ýagtylyk bilen baglanyşyklydygyny, ýagny onuň Ýerdäki ýaşyl polýar şöhlelerine meňzeşdigini görkezdi.

«Perseverance-iň geçiren synlary Marsdaky polýar şöhleleri öwrenmegiň täze usulydyr. Şeýle hadysalara düşünmek bolsa, adamlary Marsa howpsuz ugratmak üçin örän möhüm bolup durýar» — diýip, NASA-nyň Reaktiw hereketler laboratoriýasyndaky Perseverance taslamasynyň ylmy ýolbaşçysy Keti Stek Morgan belläp geçdi.


16.12.2025 09:48
8.2k+

Aýa bir sagatda üç meteorit baryp urdy

15-nji dekabra geçilen gije Aýyň üstüne üç meteoritiň gaçyşy hasaba alyndy. Hadysa bir sagatdan az wagtyň içinde bolup geçdi. Seýrek çaknyşma seriýasy iň kuwwatly meteor akymlarynyň biri bolan Geminidiň iň ýokary işjeňligi bilen baglanyşyklydyr diýip, ýaponiýaly astronom-höwesjeň Daiçi Fuji habar berdi...

10.12.2025 09:53
5.3k+

7-nji ýanwarda planetalaryň ýörişi bolar we ol indiki gezek 2267-nji ýylda gaýtalanar

2026-njy ýylyň 7-nji ýanwarynda planetalaryň ýörişi bolar: Gün, Wenera we Mars bir hatara diýen ýaly düzüler, olaryň arasyndaky burç aralygy bolsa bir gradusa çenli azalar. Bu astronomik hadysanyň indiki gezek diňe XXIII asyrda gaýtalanmagyna garaşylýar diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň metbugat gullugy habar berdi...

03.12.2025 09:20
10k+

Dekabrda Ýeriň ýaşaýjylary Superaýy, Ýupiteriň hemralaryny we sagatda 150-ä golaý meteory görüp biler

Ýeriň ýaşaýjylary dekabryň başynda birnäçe täsin astronomik hadysalara: Superaýa, Geminid meteor akymyna we Ýupiteriň iň uly hemralaryna syn edip biler. Bu barada UrFU okuw astronomiýa obserwatoriýasynyň inženeri Wladilen Sanakoýewe salgylanyp, TASS habar berýär...

25.11.2025 17:22
3.8k+

Hytaý taryhynda ilkinji halas ediş kosmos missiýasyny uçurdy

2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda ýerli wagt boýunça 12:11-de (Aşgabat wagty bilen 09:11) Hytaý gyssagly ýagdaýda “Şençžou-22” kosmos gämisiniň “Týangun” orbital stansiýasyna uçuşyny amala aşyrdy. Gämi “Çançžen-2F” raketasynda Szýusýuan kosmodromyndan ekipažsyz uçup, orbita üstünlikli çykdy...