Marsda ilkinji gezek polýar şöhleleri surata düşürildi

  • 17.05.2025 13:28
  • 4.9k+

NASA-nyň Perseverance mars roweri ilkinji gezek Marsda polýar şöhleleriniň emele gelýän pursadyny surata almagy başardy. Bu hadysa Günden gelýän koronal massa zyňyndylarynyň netijesinde ýüze çykdy. MAVEN we Mars Express atly missiýalaryň maglumatlary bu açyşy tassyklady.

Bu hadysa güýçli massa zyňyndylary bolandan birnäçe gün soň, 2024-nji ýylyň 18-nji martynda bolup geçdi, emma bu barada NASA indi maglumat berdi. Günüň bölejikleri Marsa ýetende, planetanyň asmanynda ähli tarapa deň bolan ýagtylyk döredi. Ýezero krateriniň üstündäki gijeki asman çalaja, ýöne aýdyň ýaşyl reňk bilen ýagtylandy. Şol pursady Perseverance-iň kameralary surata düşürdi.
Marsda şeýle hadysalaryň bolup geçýändigi öňdenem bilinýärdi, emma adamlar ilkinji gezek onuň surata düşürilen pursadyna şaýat boldular.
Hadysanyň hakykatdanam bolup geçendigini anyklamak üçin, alymlar MAVEN apparatyndaky SEP datçiginiň we Mars Express-däki maglumatlaryň kömegi bilen barlag geçirdiler. Netijede, bu şöhleleriň Günüň energiýasynyň bölejikleri tarapyndan döredilendigi subut edildi.

«Bu missiýalaryň arasyndaky ajaýyp utgaşyklygyň nusgasydyr. Astronawtlaryň bir gün öz gözi bilen görjek hadysasyny düşürmek üçin biz gaty çalt işledik» — diýip, Kolorado uniwersitetinden MAVEN-iň baş gözlegçisi Şennon Karri aýtdy.

Perseverance-iň geçiren synlary şöhleleriň 557,7 nm tolkun uzynlygyndaky ýagtylyk bilen baglanyşyklydygyny, ýagny onuň Ýerdäki ýaşyl polýar şöhlelerine meňzeşdigini görkezdi.

«Perseverance-iň geçiren synlary Marsdaky polýar şöhleleri öwrenmegiň täze usulydyr. Şeýle hadysalara düşünmek bolsa, adamlary Marsa howpsuz ugratmak üçin örän möhüm bolup durýar» — diýip, NASA-nyň Reaktiw hereketler laboratoriýasyndaky Perseverance taslamasynyň ylmy ýolbaşçysy Keti Stek Morgan belläp geçdi.


07.09.2025 19:15
9.4k+

Kosmosdan dünýäniň iň beýik dag derýasynyň ugrunyň nähili üýtgändigini görkezdiler

Tibetdäki Ýarlung Zangbo derýasy ortaça 4000 metr belentlikden akýar, bu bolsa ony dünýäniň iň beýik derýasyna öwürýär. Ýol ugrunda ol 6000 metrden gowrak çuňlukdan - Arizonadaky Uly kanýondan üç esse diýen ýaly uly, planetanyň iň çuň gurak kanýonyndan akyp geçýär...

02.09.2025 16:30
5.4k+

Ýeri G2-G3 derejeli magnit tupanlary gurşap aldy. Olar azyndan bir gün dowam eder

Ýerde 2-nji sentýabra geçilen gije magnit tupanlary başlady. Olar azyndan bir gün dowam eder diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň metbugat gullugy habar berýär...

25.08.2025 13:42
10k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

21.08.2025 19:48
14k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...