Aýdan getirilen nusgalarda üýtgeşik monjuk tapyldy: ol Aýyň içki gurluşyny bilmäge kömek eder

  • 17.05.2025 08:35
  • 5.9k+

Hytaý alymlary “Çane 5” missiýasynyň kömegi bilen Aýdan getirilen toprak nusgalarynda üýtgeşik himiki düzümi bolan çüýşe monjugy tapdy. Ol hemranyň içki gurluşy barada maglumat almaga kömek eder diýip, Space.com neşiri ýazýar.

Alymlar diametri birnäçe millimetr bolan bu monjugyň meteoritiň Aýyň jümmüşinden zyňylyp çykan jyns bilen çaknyşmagy netijesinde emele gelip bilendigini çaklaýar.
Monjuk magniý oksidiniň ýokary konsentrasiýasyny saklaýar. Bu hem ony topragyň ýygnalan sebitindäki adaty wulkan jynslaryndan tapawutlandyrýar we tapyndyny aýratyn gymmatly edýär. Ylmy gözlegçiler onuň gelip çykyşynyň Aý mantiýasynyň ýokarky gatlaklaryndaky materiallar bilen baglanyşyklydygyny öňe sürýär.
Nusgalar Aýyň görünýän tarapynda, Tupanlar ummanynyň töwereginde ýygnaldy. Bu ýerde her biriniň diametri 100 metrden gowrak bolan 100 müňden gowrak krater bar. Olaryň ählisi, takmynan, 4 milliard ýyl mundan ozal güýçli urgudan soň emele gelen gadymy krateriň üstünde ýerleşýär. Hünärmenleriň pikiriçe, bu hadysa Aýyň jümmüşinden jynslary onuň ýüzüne çykaran bolmaly.
Monjugyň takyk gelip çykan ýerini kesgitlemek kyn, ýöne geologiki maglumatlar onuň esasy krater bilen baglanyşygyny görkezýär.
“Çane-5” missiýasy soňky 44 ýylda Ýere Aýdan, üstesine-de, ozal öwrenilmedik sebitden nusga getiren ilkinji missiýa boldy.
Ýakynda iki amerikan uniwersitetiniň hem geljekki seljermeler üçin nusgalaryň bir bölegini alandygy belli boldy. Olar üns berilmän galan täze maglumatlary almaga kömek eder diýlip pikir edilýär.


düýn 13:07
4.6k+

Hytaý asteroidi urup, planetany goramak tehnologiýasyny iş ýüzünde barlamak isleýär

Hytaý Ýeri kosmos howplaryndan goramak tehnologiýasynyň netijeliligini barlamak üçin, asteroidi urmak boýunça görkezme missiýasyny taýýarlaýar. Bu barada Hytaýyň Aý maksatnamasynyň baş inženeri Wu Weýžen çuň kosmos boýunça maslahatda aýtdy...

08.09.2025 13:21
2.4k+

SpaceX Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny 120-ä çenli artdyrmaga rugsat aldy

SpaceX Floridadaky Kanaweral burnundan Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny ep-esli artdyryp biler. ABŞ-nyň Federal raýat awiasiýasy edarasy (FAA) ekologiýa synyny tamamlady, bu hem kompaniýa uçuşlaryň sanyny ýylda 50-den 120-ä çenli artdyrmaga mümkinçilik berdi diýip, TechCrunch habar berýär...

08.09.2025 13:16
2.9k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:59
3.3k+

Hytaýda kosmos üçin kir ýuwujy maşynyň taslamasyny işläp düzdüler

Orbitada hepdeläp işleýän kosmonawtlar üçin kir ýuwmak işi iň kyn meseleleriň biri bolmagynda galýar: suw üpjünçiliginiň çäkliligi we enjamlaryň ýetmezçiligi sebäpli, eşikler gaty hapa bolýança geýilýär we soň zyňylýar...