BSGG 2030-njy ýyla çenli dünýäde 4,1 mln şepagat uýasynyň ýetmezçilik etjekdigini çaklaýar

  • 15.05.2025 11:52
  • 5.5k+

Ýyl geçdigisaýyn global saglygy goraýyş ulgamynda şepagat uýalarynyň ýetmezçiligi barha artýar. 2030-njy ýyla çenli olaryň ýetmezçiligi 4,1 mln adama barabar bolup biler diýlip, Bütindünýä saglygy gorayş guramasy, Halkara şepagat uýalarynyň geňeşi we olaryň hyzmatdaşlary tarapyndan hödürlenen hasabatda aýdylýar.

Materialda 2018-nji ýyldan 2023-nji ýyl aralygynda dünýädäki şepagat uýalarynyň sanynyň 27,9 milliondan 29,8 milliona çenli artandygy bellenilýär. Bu ugurda işgärleriň ýetmezçiligi 2020-2023-nji ýyllarda 6,2 milliondan 5,8 milliona çenli azaldy we 2030-njy ýyla çenli ýene 4,1 milliona çenli azalmagyna garaşylýar.
Şol bir wagtyň özünde, hasabatyň awtorlary sebitleriň arasynda düýpli tapawutlaryň saklanýandygyny belledi. Olaryň aýtmagyna görä, häzirki wagtda şepagat uýalarynyň 78%-i dünýä ilatynyň 49%-ini düzýän ýurtlarda işleýär. Pes we orta girdejili ýurtlarda şepagat uýalaryny okatmak, işe almak we saklamak üçin mümkinçilik az. Awtorlar häkimiýetleriň iş orunlaryny döretmäge we saklamaga maýa goýumlary artdyrmalydygyny belleýär. Ýogsam, hünärmenleriň ýetmezçiligi hemme adamlara lukmançylyk kömegini almakda kynçylyk döredip biler.
Hünärmenler, aýratynam, döwletlere şepagat uýalarynyň zähmet şertlerini gowulandyrmagy maslahat berdi. 


düýn 10:22
2.7k+

Hytaýly alymlar doňuz düwünçeginde adam ýüregini ösdürip ýetişdirdiler

  Hytaýly alymlar doňuz düwünçekleriniň içinde kiçijik adam ýürekleriniň ösdürilendigini habar berdiler. Bu baradaky maglumatlar sütün öýjükleriniň barlagy boýunça halkara jemgyýetiniň mejlisinde hödürlendi diýip, Nature žurnaly ýazýar...

17.06.2025 13:10
4.3k+

Beýik Britaniýada dünýäde ilkinji gezek ganyň rak keseline garşy täze bejergi ulanylýar

Beýik Britaniýada dünýäde ilkinji gezek ganyň rak keseliniň iň köp duş gelýän görnüşleriniň biri bolan köp sanly miýeloma üçin täze bejeriş usuly ulanylyp başlandy. Bu bejergi «troýa atyna» meňzeýär – derman zäherli öýjüklere aralaşyp, olary içinden ýok edýär diýip, «BBC» ýazýar...

16.06.2025 13:28
8.6k+

Alymlar indi-indi parasetamolyň nähili işleýändigini anykladylar

Parasetamol dünýäde iň köp ulanylýan agyryny aýryjy dermanlaryň biridir. Ony kellagyryda, gyzgyn galanda we beýleki agyrylarda ulanýarlar. Bu derman ilkinji gezek 1878-nji ýylda sintez edildi, ýöne alymlar onuň nähili işleýändigine indi doly düşünip bildiler diýip, IFL Science habar berýär...

16.06.2025 13:11
4.4k+

Deňiz hyýarlaryndaky şeker rak keseliniň ösüşi bilen bagly fermenti petikleýär

Amerikaly alymlar deňiz hyýarlarynyň düzüminde rak öýjükleriniň ösüşine gatnaşýan fermenti böwetläp bilýän maddany ýüze çykardylar. Onuň artykmaçlygy ozal öwrenilen birleşmelerden tapawutlylykda, adam organizmi üçin howpsyz bolmagydyr...