Saud Arabystanynyň The Line «ýatan gökdiräni» sebitiň howasyny üýtgedip biler

  • 13.05.2025 14:23
  • 16k+

Saud Arabystanynda alnyp barylýan birnäçe megataslama sebitiň howa şertlerine oňaýsyz täsir edip biler. Şol taslamalaryň biri hem geljekde Neom tehnologik toplumynyň paýtagty boljak «The Line» şäher-binasydyr diýip, klimat meseleleri boýunça bilermen Donald Wublza salgylanyp, «Financial Times» habar berýär.

«The Line» taslamasynyň uzynlygy 170 kilometr, beýikligi bolsa 500 metr bolar. Bu gurluşyk «ýatan gökdirän» ady bilen meşhurdyr. Ol Sues kanalynyň golaýynda ýerleşer. Dokuz million ilatly megapolisi zerur serişdeler bilen üpjün etmek örän uly we çylşyrymly mesele bolar.
Bilermenleriň pikirine görä, şeýle ägirt uly bina ýeliň ugruny üýtgedip, aşa gyzgyn zolaklaryň emele gelmegine sebäp bolup biler. Mundan öňem şuňa meňzeş binalar aýnaly diwarlary sebäpli, Günüň şöhlelerini serpikdirip, duralgadaky ulaglaryň «eremegine» sebäp bolupdy.

Ekologlar bu ýagdaýyň sebitiň ösümlik we haýwanat dünýäsine ýaramaz täsir ýetirjekdigini duýdurýarlar. Çöllük ýerlerdäki guşlar we haýwanlar zyýan çekip biler ýa-da doly ýitip biler, bu bolsa ýerli ekoulgamyň bozulmagyna getirer.
«The Line» taslamasynyň 2,5 km uzynlykdaky we 500 m beýiklikdäki ilkinji tapgyrynyň 2030-njy ýylda tamamlanmagyna garaşylýar. Bu ýerde 300 müň adam ýaşap biler. Patyşalyk ykdysady girdejiniň alternatiw çeşmesi hökmünde syýahatçylygy ösdürmäge uly üns berýär.
Neom-dan başga-da, ýurtda beýikligi 1 kilometre deň bolan JEC Tower gökdiräniniň hem-de 20 sany gökdiräni öz içine alýan kub görnüşli Mukaab-yň gurluşygy meýilleşdirilýär.
«The Line» taslamasynyň gurluşygy eýýämden dünýä boýunça öndürilýän poladyň 20%-ine golaýyny talap edýär. Şeýle-de bu taslama üçin, sebitdäki iň uly beton zawody gurulýar. Bu zawod «ýaşyl energetikadan» daşda, iň köp energiýa talap edýän desgalaryň biri bolar.


11.07.2025 10:56
4.5k+

Plastik gaplamalaryň 96%-i azyk önümlerini we içgileri mikroplastik bilen hapalaýar

Iýmit senagatynda ulanylýan plastik gaplamalaryň tas hemmesi azyk önümlerine we içgilere mikroplastikleriň ýa-da nanoplastikleriň düşmegine sebäp bolýar. Şweýsariýaly we norwegiýaly gözlegçiler 103 ylmy işi seljerip, şu netijä geldiler diýip, «npj Science of Food» neşiri habar berýär...

01.07.2025 13:52
2k+

Türkmenistanda “Ýaş tebigatçy: ýaşyl dünýä, abadan geljek” atly döredijilik bäsleşigi yglan edildi

“Watan” gazetiniň redaksiýasy hem-de “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik guramasy bilelikde mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllygy mynasybetli eziz Diýarymyzda tebigatyň gözelliklerini gorap saklamak, onuň baýlyklaryndan...

28.06.2025 11:09
6.3k+

Guşlaryň 500-den gowrak görnüşine ýakyn 100 ýylda ýok bolmak howpy abanýar

Geljek ýüz ýylda dünýäde guşlaryň 500-den gowrak görnüşi ýitip biler. Beýik Britaniýanyň Reding uniwersitetiniň alymlary şeýle netijä geldiler diýip, Nature Ecology and Evolution žurnalynda çap edilen makala salgylanýan The Guardian habar berýär...

22.06.2025 11:53
11k+

Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy deňiz buzunyň eremegi sebäpli iki esseden gowrak azaldy

Antarktikadaky Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy 1977-nji ýyldan bäri 54% azaldy. Bu barada Global Change Biology žurnalyndaky gözlege salgylanyp, The Guardian habar berýär. Gözegçilik 1970-nji ýyllardan bäri subantarktika sebitinde, aýratynam, Signýu adasynda deňiz süýdemdirijileriniň sanyny öwrenýän Britaniýanyň antarktika gullugynyň (BAS) hünärmenleri tarapyndan geçirildi...