Gün işjeňliginiň iň ýokary döwri geçdi: alawlamalaryň we magnit tupanlarynyň derejesi peseler

  • 04.04.2025 11:33
  • 4.4k+

Gün işjeňliginiň 2019-njy ýylda başlanan 25-nji iň ýokary döwri yzda galdy. NOAA kosmos howasyny çaklama merkeziniň maglumatlaryna görä, işjeňligiň iň ýokary derejesi 2024-nji ýylyň awgust-noýabr aýlarynda boldy. Şonda 13 aýyň dowamynda Gün tegmilleriniň ortaça sany 156,7-ä ýetdi.

Indi bu döwür geçdi, şonuň üçin alawlamalar we koronal massasynyň zyňylmagy sebäpli ýüze çykýan Gün tupanlarynyň derejesi birneme peseler. Şol bir wagtyň özünde olaryň Ýere täsiri ýene bir ýyl diýen ýaly dowam eder.
Iň ýokary işjeňlik döwrüniň geçendigine garamazdan, geomagnit tupanlary we polýar şöhlelenmeler birbada ýitip gitmez. 2025-nji ýylda Gün işjeňligini dowam eder, ýöne onuň derejesi kem-kemden peseler. 24-nji işjeňlik döwründe iki sany iň ýokary dereje hasaba alnypdy – 2012-nji we 2014-nji ýyllarda. 25-nji döwürde iň ýokary derejeler 2023-nji we 2024-nji ýyllarda hasaba alyndy, ýöne şu ýyl hem uly bolmadyk işjeňlik bolup biler.
Magnit meýdanlary bilen baglanyşykly bolan Gün tegmilleri işjeňligiň derejesini görkezýär. 2024-nji ýylyň awgustynda olaryň sany 216-a ýetdi – bu işjeňlik döwrüniň iň ýokary derejesidir. Ýöne 2024-nji ýylyň sentýabryndan 2025-nji ýylyň mart aýy aralygynda olaryň sany 136-166-a çenli azaldy. Ilkibaşda NOAA 2025-nji ýylyň iýul aýynda 101,8-125,2 tegmil sany bilen iň ýokary işjeňlige garaşypdy. Ýöne güýçli döwürler, köplenç, gysga bolýar, şol sebäpli iň ýokary dereje ir ýüze çykan bolmaly.
Iň ýokary derejäni takyk kesgitlemek üçin alymlara ýene bir ýyl gözegçilik gerek. Hakyky iň ýokary dereje aýry-aýry aýlar boýunça däl-de, 13 aýdaky ortaça maglumatlar boýunça hasaplanýar.


25.08.2025 13:42
9.3k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...

07.08.2025 18:51
12k+

8-nji awgustda Ýere soňky iki aýda iň güýçli magnit hadysasy aralaşar

8-nji awgustda Ýerde soňky iki aýda iň güýçli magnit hadysasynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada RIA Nowosti agentligi astronom, RF-niň Ylymlar akademiýasynyň professory Sergeý Bogaçýowa salgylanyp habar berýär...