Gün işjeňliginiň iň ýokary döwri geçdi: alawlamalaryň we magnit tupanlarynyň derejesi peseler

  • 04.04.2025 11:33
  • 4.3k+

Gün işjeňliginiň 2019-njy ýylda başlanan 25-nji iň ýokary döwri yzda galdy. NOAA kosmos howasyny çaklama merkeziniň maglumatlaryna görä, işjeňligiň iň ýokary derejesi 2024-nji ýylyň awgust-noýabr aýlarynda boldy. Şonda 13 aýyň dowamynda Gün tegmilleriniň ortaça sany 156,7-ä ýetdi.

Indi bu döwür geçdi, şonuň üçin alawlamalar we koronal massasynyň zyňylmagy sebäpli ýüze çykýan Gün tupanlarynyň derejesi birneme peseler. Şol bir wagtyň özünde olaryň Ýere täsiri ýene bir ýyl diýen ýaly dowam eder.
Iň ýokary işjeňlik döwrüniň geçendigine garamazdan, geomagnit tupanlary we polýar şöhlelenmeler birbada ýitip gitmez. 2025-nji ýylda Gün işjeňligini dowam eder, ýöne onuň derejesi kem-kemden peseler. 24-nji işjeňlik döwründe iki sany iň ýokary dereje hasaba alnypdy – 2012-nji we 2014-nji ýyllarda. 25-nji döwürde iň ýokary derejeler 2023-nji we 2024-nji ýyllarda hasaba alyndy, ýöne şu ýyl hem uly bolmadyk işjeňlik bolup biler.
Magnit meýdanlary bilen baglanyşykly bolan Gün tegmilleri işjeňligiň derejesini görkezýär. 2024-nji ýylyň awgustynda olaryň sany 216-a ýetdi – bu işjeňlik döwrüniň iň ýokary derejesidir. Ýöne 2024-nji ýylyň sentýabryndan 2025-nji ýylyň mart aýy aralygynda olaryň sany 136-166-a çenli azaldy. Ilkibaşda NOAA 2025-nji ýylyň iýul aýynda 101,8-125,2 tegmil sany bilen iň ýokary işjeňlige garaşypdy. Ýöne güýçli döwürler, köplenç, gysga bolýar, şol sebäpli iň ýokary dereje ir ýüze çykan bolmaly.
Iň ýokary derejäni takyk kesgitlemek üçin alymlara ýene bir ýyl gözegçilik gerek. Hakyky iň ýokary dereje aýry-aýry aýlar boýunça däl-de, 13 aýdaky ortaça maglumatlar boýunça hasaplanýar.


18.06.2025 13:56
5.1k+

Günde iň ýokary derejeli alawlama bolup geçdi

18-nji iýunda Günde iň ýokary X derejeli kuwwatly alawlama bolup geçdi. Bu barada Gün işjeňligine gözegçilik merkezine salgylanyp, TASS habar berýär. X1.3 derejeli alawlama soňky üç hepdede şeýle derejeli ilkinji alawlama boldy...

04.06.2025 16:13
11k+

66 sagatlap dowam eden magnit tupany tamamlandy

1-nji iýunda sagat 5:00 töweregi başlanan magnit tupanlary 3-nji iýunda 23:00 töweregi tamamlandy. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, olaryň umumy dowamlylygy 66 sagat boldy...

04.06.2025 08:06
8.8k+

Ýerden Günüň ozal görlüp-eşidilmedik takyklykdaky wideosy alyndy

Astronomlar Ýerden Günüň iň jikme-jik şekillerini almagy başardy. Munuň üçin olar ABŞ-da ýerleşýän «Uly Aýy» obserwatoriýasyndaky (Big Bear Solar Observatory) «Goode Solar» teleskobynyň kämilleşdirilen adaptasiýaly optika ulgamyndan peýdalandy, diýip «EurekAlert» ýazýar...

02.06.2025 17:16
6.1k+

Magnit tupany Ýerde 3-nji iýuna çenli saklanar

Ýerde 1-nji iýunda başlanan magnit tupany azyndan 3-nji iýuna çenli dowam eder. Bu barada Amaly geofizika institutynyň wekiline salgylanyp, TASS habar berýär. “Geomagnit tupanlary, esasan, G1-G2 derejesinde, ýöne koronal massanyň zyňyndylarynyň dowamly täsiri sebäpli käwagt G3-G4 derejesiniň bolmagyna garaşylýar...