Gün işjeňliginiň iň ýokary döwri geçdi: alawlamalaryň we magnit tupanlarynyň derejesi peseler

  • 04.04.2025 11:33
  • 4.3k+

Gün işjeňliginiň 2019-njy ýylda başlanan 25-nji iň ýokary döwri yzda galdy. NOAA kosmos howasyny çaklama merkeziniň maglumatlaryna görä, işjeňligiň iň ýokary derejesi 2024-nji ýylyň awgust-noýabr aýlarynda boldy. Şonda 13 aýyň dowamynda Gün tegmilleriniň ortaça sany 156,7-ä ýetdi.

Indi bu döwür geçdi, şonuň üçin alawlamalar we koronal massasynyň zyňylmagy sebäpli ýüze çykýan Gün tupanlarynyň derejesi birneme peseler. Şol bir wagtyň özünde olaryň Ýere täsiri ýene bir ýyl diýen ýaly dowam eder.
Iň ýokary işjeňlik döwrüniň geçendigine garamazdan, geomagnit tupanlary we polýar şöhlelenmeler birbada ýitip gitmez. 2025-nji ýylda Gün işjeňligini dowam eder, ýöne onuň derejesi kem-kemden peseler. 24-nji işjeňlik döwründe iki sany iň ýokary dereje hasaba alnypdy – 2012-nji we 2014-nji ýyllarda. 25-nji döwürde iň ýokary derejeler 2023-nji we 2024-nji ýyllarda hasaba alyndy, ýöne şu ýyl hem uly bolmadyk işjeňlik bolup biler.
Magnit meýdanlary bilen baglanyşykly bolan Gün tegmilleri işjeňligiň derejesini görkezýär. 2024-nji ýylyň awgustynda olaryň sany 216-a ýetdi – bu işjeňlik döwrüniň iň ýokary derejesidir. Ýöne 2024-nji ýylyň sentýabryndan 2025-nji ýylyň mart aýy aralygynda olaryň sany 136-166-a çenli azaldy. Ilkibaşda NOAA 2025-nji ýylyň iýul aýynda 101,8-125,2 tegmil sany bilen iň ýokary işjeňlige garaşypdy. Ýöne güýçli döwürler, köplenç, gysga bolýar, şol sebäpli iň ýokary dereje ir ýüze çykan bolmaly.
Iň ýokary derejäni takyk kesgitlemek üçin alymlara ýene bir ýyl gözegçilik gerek. Hakyky iň ýokary dereje aýry-aýry aýlar boýunça däl-de, 13 aýdaky ortaça maglumatlar boýunça hasaplanýar.


şu gün 10:57
2.4k+

29-30-njy maýda 2024-nji ýyldan bäri iň dowamly magnit hadysasy boldy: ol 27 sagatlap dowam etdi

29-njy maýda 05:00-dan 30-njy maýda 08:00-a çenli (Aşgabat wagty) Ýer magnit hadysasynyň täsirine düşdi. Ol 2024-nji ýylyň maý aýynda bolup geçen rekord hadysadan soň iň dowamlysy boldy diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizika institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň saýtynda habar berilýär...

27.05.2025 12:07
13k+

Günüň golaýynda Ýer şaryndan 10 esse uly «guş» göze ildi: alymlar düşündiriş gözleýärler

24-nji maýda «LASCO» teleskoplarynyň biri Günüň golaýynda «alawly yzy» bolan guşa meňzeş jisimi bellige aldy. Ol Günüň ýüzünden, takmynan, 2 million kilometr beýiklikdedi. Onuň «ganatynyň» uzynlygy, takmynan, 150 müň kilometre ýetýär...

14.05.2025 13:41
6.5k+

Günde iň ýokary derejeli alawlama hasaba alyndy

13-nji maýda Günde X1.2 derejeli alawlama bolup geçdi. Bu soňky bir ýarym aýda şeýle derejeli ilkinji hadysadyr diýip, Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

21.04.2025 18:30
6.8k+

22-24-nji aprelde Ýeri magnit tupanlary gurşap alar

22-nji aprelde Aşgabat wagty bilen 20:00 töweregi G1 derejeli magnit tupany başlar. Ertesi gün onuň kuwwaty G2 derejesine çenli güýçlener. Muny Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizika institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň saýtynda ýerleşdirilen shema delillendirýär...