Oksford sözlügine “enaýyja zada mähriň gitmegini” aňlatmak üçin “gigil” sözi goşuldy

  • 31.03.2025 14:01
  • 2.5k+

Iňlis diliniň Oksford sözlügine (OED) täze sözler, şol sanda alynma sözler goşuldy. Olaryň arasynda aýnyja, enaýyja zada mähriň gitmek duýgusyny aňladýan “gigil” sözi bar diýip, BiBiSi ýazýar.

Bu söz tagal dilinden (Filippinlerde esasy dilleriň biri) gelip çykyp, “eliňi gysmak, dişiňi gyjamak we bize aýnyja bolup görünýän kimdir birini ýa-da nämedir bir zady çümmüklemek ýa-da berk gysmak islegini döredýän örän güýçli duýgyny” aňladýar.
Sözlüge “alamak” – Singapurda we Malaýziýada geň galyjylygy ýa-da gahar-gazaby aňladýan söz hem goşuldy.

“Iňlis dilini göterijiler üçin ýapragy böwsüp geçýän Gün şöhlesini aňlatmak üçin ýörite sözüň bolmagy peýdaly bolmazdymy… Ýa-da köçede oturyp, içgiden lezzet alýan hereketiňi aňlatmak üçin söz?” – diýlip, OED-iň täzelenmesinde aýdylýar.

Sözlügi düzüjileriň aýtmagyna görä, iki dilli iňlis dilinde gürleýjiler, köplenç, leksiki boşluklary başga bir dilden alnan terjime edilmeýän sözler bilen doldurýar. Eger şeýle alynma sözler ulanyşa girse, olar sözlüge girizilýär.
Singapurdan we Malaýziýadan alnan täze sözleriň aglabasy, mysal üçin, kaýa tosty, balyk kellesinden karri ýaly tagamlaryň atlarydyr.

“Iýmit baradaky bu gürrüňleriň ählisi adamy iýmiti ýany bilen alyp gitmäge, ýa-da tapau ruhlandyryp biler” – diýlip, sözlükde aýdylýar. Bu söz hytaý şiwesinden gelip çykyp, “iýmiti ýanyň bilen alyp gitmek üçin gaplamak ýa-da dolamak” diýmegi aňladýar.

Filippinlerden alnan täze sözleriň arasynda wideoke (utuk hasaplamak ulgamy bilen karaokeniň ýerli görnüşi) we salakot (daýhanlaryň arasynda meşhur bolan giň etekli şlýapa) bar. Şeýle-de, bar bolan iňlis sözleriniň başgaça ulanylyşy bar, mysal üçin, Filippinlerde berk we talapkär mugallymy aňladýan “terror” sözi.
Umuman alanyňda, OED-de 600 müňden gowrak söz bolup, bu ony iňlis diliniň dünýäsinde iň doly sözlükleriň birine öwürýär. Her ýyl redaktorlar müňlerçe täze sözi gözden geçirýär.

şu gün 16:07
563

Serdar Berdimuhamedow türkmen halkyny Gurban baýramy bilen gutlady

Prezident Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň halkyny umumadamzat gymmatlyklaryny baýlaşdyrýan hem-de belent ynsanperwerlik gatnaşyklaryny pugtalandyrýan Gurban baýramy bilen gutlady. "Jemgyýetimiziň ruhy sagdynlygy, milletimiziň ahlak kämilligi biziň esasy maksadymyzdyr...

şu gün 16:00
487

Apple-iň millionlarça gurluşynda YouTube işlemegini bes etdi

YouTube iOS üçin programmany 20.22.1 wersiýa çenli täzeledi. Indi ony gurnamak üçin iOS 16 ýa-da has täze operasion ulgam gerek diýip, MacRumors habar berýär. Bu täzelenme sebäpli programma 15-nji wersiýadan ýokary iOS-y goldamaýan köne iPhone modellerinde işlemegini bes etdi...

şu gün 15:57
171

Adobe kompaniýasy Android üçin täze mugt Photoshop hödürledi

Adobe Android üçin täze Photoshop programmasyny resmi taýdan hödürledi. Önüm ilkinji gezek şu ýylyň fewral aýynda anons edildi. Häzir programma başlangyç beta-synagyň çäklerinde mugt elýeterli boldy. Kompaniýa Photoshop-yň mobil wersiýasynyň üstünde köp wagtlap işledi...

şu gün 09:27
4.8k+

Mekgä haj parzyny berjaý etmek üçin 1,5 milliondan gowrak zyýaratçy bardy

Haj parzyny berjaý etmek üçin daşary ýurtlardan Mekgä gelen zyýaratçylaryň sany 1,5 milliondan geçdi. Bu barada Saud Arabystanynyň Haj we umra ministrliginiň resmi wekili Hassan an-Nuaými habar berdi. “Häzirki günde haj parzyny berjaý edýän 1,5 milliondan gowrak zyýaratçy patyşalyga beýleki ýurtlardan geldi” – diýip, ol metbugat maslahatynda aýtdy...