Perseverance Marsda Ýezero kraterinden ýüzlerçe goýy çal reňkli şarlary bolan adaty bolmadyk gaýa tapdy

  • 24.03.2025 12:12
  • 3.5k+

Perseverance mars roweri Ýezero krateriniň Witch Hazel Hill depesindäki Broom Point diýen ýerde üstünde ýüzlerçe goýy çal reňkli ownuk şarlar bolan täsin gaýa tapdy. Alymlar häzirki wagtda bu görnüşleriň gelip çykyşyny öwrenýärler. Tapylan gaýa «St. Pauls Bay» diýlip at berildi.

Tapylan gaýanyň üstündäki bir millimetrlik şarlaryň diňe tegelek görnüşi däl-de, eýsem olaryň dürlüligi-de alymlary gyzyklandyrdy – olaryň käbiriniň şekili ellips, käbiriniň bolsa burçly gyralary bar we mikroskopik deşikleri bilen tapawutlanýarlar.
Perseverance bu sebite iki hepde mundan ozal gelipdi. Mundan ozal alymlar orbitadan seredip, bu ýerde goýy we açyk reňkli gatlaklaryň bardygyny anyklapdylar. Rower şol gatlaklaryň birini abraziw enjam bilen ýonup, täsin gurluşly gaýany ýüze çykardy. Barlaglar bu ownuk şarlaryň käbiriniň deformirlenendigini, ýagny egrem-bugramdygyny görkezdi. Bu bolsa olaryň emele geliş taryhynyň örän çylşyrymly bolandygyny aňladýar.
Mundan ozal beýleki mars rowerleri hem şular ýaly tegelek gurluşlary tapypdy. Alymlar bulary ýerasty suwlaryň täsiri, wulkanizm ýa-da meteoritleriň zarbalary bilen baglanyşdyrypdy.
«St. Pauls Bay» diýilýän bu gaýa geologlaryň «süýşen gaýa» (float rock) diýip atlandyrýan görnüşine degişlidir. Bu onuň wagtyň geçmegi bilen ilkinji dörän ýerinden başga bir ýere süýşendigini görkezýär. Alymlar bu ownuk şarlary Witch Hazel Hill depesindäki gara gatlaklar bilen baglanyşdyrmaga synanyşýarlar. Şeýdip olar sebitiň geologiki taryhyny has takyk anyklamak isleýärler.


düýn 17:16
2.4k+

NASA-nyň orbitadaky enjamy Marsyň üstüniň 100 000-nji suratyny aldy

NASA-nyň Mars Reconnaissance Orbiter orbital enjamynyň bortuna gurnalan HiRISE (High Resolution Imaging Experiment) kamerasy Marsyň üstüniň 100 000-nji suratyny aldy. Ýubileý surat missiýa başlanandan tas 20 ýyl soň düşürildi...

18.12.2025 18:23
3.5k+

Hytaýyň “Týangun” orbital stansiýasyna zeper ýetenden soň, onda gorag panelleri gurnaldy

Hytaýyň “Týangun” orbital stansiýasynda kosmos galyndysynyň kiçijik böleginiň üç kosmonawty dokuz günläp "gabap" saklan hadysasyndan takmynan bir aý soň, ekipaž stansiýanyň gurluşyna üýtgeşmeler girizmäge başlady diýip, CGTN döwlet teleýaýlym ulgamy habar berýär...

17.12.2025 11:16
2.4k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...