Perseverance Marsda Ýezero kraterinden ýüzlerçe goýy çal reňkli şarlary bolan adaty bolmadyk gaýa tapdy

  • 24.03.2025 12:12
  • 3.3k+

Perseverance mars roweri Ýezero krateriniň Witch Hazel Hill depesindäki Broom Point diýen ýerde üstünde ýüzlerçe goýy çal reňkli ownuk şarlar bolan täsin gaýa tapdy. Alymlar häzirki wagtda bu görnüşleriň gelip çykyşyny öwrenýärler. Tapylan gaýa «St. Pauls Bay» diýlip at berildi.

Tapylan gaýanyň üstündäki bir millimetrlik şarlaryň diňe tegelek görnüşi däl-de, eýsem olaryň dürlüligi-de alymlary gyzyklandyrdy – olaryň käbiriniň şekili ellips, käbiriniň bolsa burçly gyralary bar we mikroskopik deşikleri bilen tapawutlanýarlar.
Perseverance bu sebite iki hepde mundan ozal gelipdi. Mundan ozal alymlar orbitadan seredip, bu ýerde goýy we açyk reňkli gatlaklaryň bardygyny anyklapdylar. Rower şol gatlaklaryň birini abraziw enjam bilen ýonup, täsin gurluşly gaýany ýüze çykardy. Barlaglar bu ownuk şarlaryň käbiriniň deformirlenendigini, ýagny egrem-bugramdygyny görkezdi. Bu bolsa olaryň emele geliş taryhynyň örän çylşyrymly bolandygyny aňladýar.
Mundan ozal beýleki mars rowerleri hem şular ýaly tegelek gurluşlary tapypdy. Alymlar bulary ýerasty suwlaryň täsiri, wulkanizm ýa-da meteoritleriň zarbalary bilen baglanyşdyrypdy.
«St. Pauls Bay» diýilýän bu gaýa geologlaryň «süýşen gaýa» (float rock) diýip atlandyrýan görnüşine degişlidir. Bu onuň wagtyň geçmegi bilen ilkinji dörän ýerinden başga bir ýere süýşendigini görkezýär. Alymlar bu ownuk şarlary Witch Hazel Hill depesindäki gara gatlaklar bilen baglanyşdyrmaga synanyşýarlar. Şeýdip olar sebitiň geologiki taryhyny has takyk anyklamak isleýärler.


şu gün 00:11
904

"Intuitive Machines" SpaceX-yň goldamagynda Aýa täze missiýalaryny bildiriş  etdi

Afina gonuş modulynyň şowsuzlyga uçrandygyna garamazdan, Intuitive Machines kompaniýasy täze IM-3 we IM-4 missiýalaryny yglan etdi. Aýy öwrenmek we aragatnaşyk ulgamyny döretmek üçin SpaceX raketasynda zondlar...

düýn 15:30
1.9k+

Kornelliň alymlary arzan wodorod öndürdiler we deňiz suwundan agyzsuw aldylar

Kornell uniwersitetiniň barlagçylary deňiz suwundan arzan ýaşyl wodorody öndürýän tehnologiýany işläp düzdüler. Şeýle hem, elektroliz prosesi arkaly arassa agyz suwuny öndürmegiň usulyny oýlap tapdylar. Işläp taýýarlama...

düýn 14:34
2.6k+

Astrofizikler Günüň beýleki ýyldyzlardan tapawudyny ýüze çykardylar

Germaniýaly, norwegiýaly, gresiýaly we ispaniýaly alymlar topary Günüň köp sanly meňzeş ýyldyzlardan magnit işjeňligi boýunça tapawutlanýandygyny ýüze çykardylar. Günüň ýüzünde gara tegmillerden has köp ýagty sebitler...

düýn 13:27
2.5k+

Hytaý 2028-nji ýylda Aýda ýerli toprakdan kerpiç çap eder

Hytaý Aýy özleşdirmek boýunça uly ädim ädýär: 2028-nji ýylda «Çanýe-8» (Chang’e 8) missiýasy Aýyň ýüzündäki toprakdan 3D çap usuly arkaly kerpiç çap etmegi synagdan geçirer. Bu tehnologiýa Hytaýyň 2030-njy ýyllarda...