Perseverance Marsda Ýezero kraterinden ýüzlerçe goýy çal reňkli şarlary bolan adaty bolmadyk gaýa tapdy

  • 24.03.2025 12:12
  • 3.4k+

Perseverance mars roweri Ýezero krateriniň Witch Hazel Hill depesindäki Broom Point diýen ýerde üstünde ýüzlerçe goýy çal reňkli ownuk şarlar bolan täsin gaýa tapdy. Alymlar häzirki wagtda bu görnüşleriň gelip çykyşyny öwrenýärler. Tapylan gaýa «St. Pauls Bay» diýlip at berildi.

Tapylan gaýanyň üstündäki bir millimetrlik şarlaryň diňe tegelek görnüşi däl-de, eýsem olaryň dürlüligi-de alymlary gyzyklandyrdy – olaryň käbiriniň şekili ellips, käbiriniň bolsa burçly gyralary bar we mikroskopik deşikleri bilen tapawutlanýarlar.
Perseverance bu sebite iki hepde mundan ozal gelipdi. Mundan ozal alymlar orbitadan seredip, bu ýerde goýy we açyk reňkli gatlaklaryň bardygyny anyklapdylar. Rower şol gatlaklaryň birini abraziw enjam bilen ýonup, täsin gurluşly gaýany ýüze çykardy. Barlaglar bu ownuk şarlaryň käbiriniň deformirlenendigini, ýagny egrem-bugramdygyny görkezdi. Bu bolsa olaryň emele geliş taryhynyň örän çylşyrymly bolandygyny aňladýar.
Mundan ozal beýleki mars rowerleri hem şular ýaly tegelek gurluşlary tapypdy. Alymlar bulary ýerasty suwlaryň täsiri, wulkanizm ýa-da meteoritleriň zarbalary bilen baglanyşdyrypdy.
«St. Pauls Bay» diýilýän bu gaýa geologlaryň «süýşen gaýa» (float rock) diýip atlandyrýan görnüşine degişlidir. Bu onuň wagtyň geçmegi bilen ilkinji dörän ýerinden başga bir ýere süýşendigini görkezýär. Alymlar bu ownuk şarlary Witch Hazel Hill depesindäki gara gatlaklar bilen baglanyşdyrmaga synanyşýarlar. Şeýdip olar sebitiň geologiki taryhyny has takyk anyklamak isleýärler.


düýn 18:29
8.1k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

düýn 11:59
2.2k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

düýn 11:55
3.6k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...