ABŞ-nyň Milli seýilgähinde soňky 50 ýylda ilkinji täze ösümlik tapyldy

  • 28.02.2025 11:51
  • 5.6k+

Çiuaua (Tehas ştaty, ABŞ) çölünde Big-Bend milli seýilgähinde ösümlikleriň öň näbelli görnüşi tapyldy. Mymyk tüýli ak ýapraklary we şah çykyp duran ýaly goýy gyzyl gülleri sebäpli alymlar ony “tüýlek arwah” – Ovicula biradiata diýip atlandyrdy.

Bu soňky 50 ýylda ABŞ-nyň Milli seýilgähinde tapylan ilkinji täze ösümlik diýip, Pensoft ýazýar.
Üýtgeşik güli ilkinji bolup seýilgähiň meýletinçisi Deb Menli gördi. Ol suraty iNaturalist programmasyna ýükledi, şondan soň botanikler ony öwrenip başlady. Alymlar onuň özboluşlylygyny tassyklady, olar güli bary-ýogy üç ýerde tapdy, bu hem görnüşiň seýrekdigini görkezýär.

“Çöl ösümlikleri, köplenç, özboluşly, sebäbi olar uzak wagtlap suwsuzlykdan başlap, duýdansyz suw joşgunlaryna çenli adatdan daşary şertlerde ýaşamaga uýgunlaşandyr. Olarda bu gurak landşaftlarda aşa gurakçylyga we suw joşgunlaryna çydamaga mümkinçilik berýän ýörite mehanizmler emele gelýär” – diýip, Kaliforniýanyň ylymlar akademiýasyndan Isaak Lihter düşündirýär. Alym çölleriň has yssy we gurak bolmagyna getirýän howanyň üýtgemegi sebäpli, “tüýlek" gül ýaly seýrek görnüşlere ýitmek howpunyň abanýandygyny belledi.

Ylmy gözlegçiler onuň himiki düzümini-de öwrenýär. Ähtimal, ol dermanlyk aýratynlyklaryna eýedir.

“Biz mikroskopyň astynda, bilşimiz ýaly, günebakar maşgalasyna degişli beýleki ösümliklerde rak we çiş kesellerine garşy häsiýetleri bolan birleşmeleri düzüminde saklaýan aýratyn mäzleri gördük” – diýip, botanik Keýli Peralta aýdýar. Bu häsiýetleri tassyklamak üçin goşmaça gözlegler gerek.


29.09.2025 14:43
546

«Ofis» teleserialynyň ýyldyzlary «Kim millioner bolmak isleýär?» gepleşiginde 1 mln dollar utdular

Meşhur «Ofis» sitkomynyň aktýorlary Keýt Flenneri we Oskar Nunýes «Kim millioner bolmak isleýär?» amerikan telegepleşiginde baş baýragy, ýagny 1 million dollar gazandylar. Olar bu puly haýyr-sahawat gaznalaryna ugratmagy meýilleşdirýärler...

24.09.2025 13:22
14

Kristofer Nolan Amerikanyň Režissýorlar gildiýasynyň prezidentligine saýlandy

Kristofer Nolan Amerikanyň Režissýorlar gildiýasynyň täze prezidenti wezipesine bellendi diýip, Variety neşiri habar berýär. “Interstellaryň” we “Oppengeýmeriň” döredijisi 2021-nji ýyldan bäri gurama ýolbaşçylyk eden Lesli Linka Gletteriň ornuna geçdi...

23.09.2025 17:40
6

ABŞ-daky Tennessi uniwersiteti talyplara GTA oýny arkaly taryhy öwreder

Tennessi ştatynyň uniwersitetinde Grand Theft Auto oýunlarynyň üsti bilen ABŞ-nyň 1980-nji ýyldan bärki taryhyny öwretjek kurs peýda bolar. Kursy taryh professory Tore Olson işläp taýýarlady we özi alyp barar. Bu barada ol IGN bilen söhbetdeşlikde gürrüň berdi...

22.09.2025 17:31
13

Tramp TikTok-y satyn almak boýunça geleşige gatnaşýan milliarderleriň atlaryny aýtdy

ABŞ-nyň Prezidenti Donald Tramp TikTok boýunça şertnama gatnaşýan maýadarlaryň atlaryny aýtdy. Ol Fox News teleýaýlymynda beren interwýusynda olaryň arasynda Oracle-yň egindeş esaslandyryjysy Larri Ellisonyň, Dell kompaniýasynyň ýolbaşçysy Maýkl Delliň, şeýle-de News Corp...