Curiosity roweri Marsda adaty bolmadyk hadysany - köp reňkli mezosfera bulutlaryny surata aldy

  • 18.02.2025 17:09
  • 2.6k+

Curiosity mars roweri Marsda seýrek atmosfera hadysasyny, ýagny doňan kömürturşy gazynyň kümüşsöw bulutlaryny surata aldy. 2025-nji ýylyň 17-nji ýanwarynda NASA-nyň Geýla kraterinde ýerleşýän apparaty Mastcam kamerasyny ulanyp, Gün ýaşandan soň, asmany yzygider surata aldy.

Mars roweri Gün ýaşandan soň 16 minutyň dowamynda asmanyň şekillerini yzly-yzyna surata aldy, soňra ol suratlar animasiýa yzygiderliliginde düzüldi. Indi alymlar bu bulutlaryň gelip çykyşyny we Gyzyl planetanyň howasyna täsirini öwrenýärler.
Bulutlar 60–80 km belentlikde ýerleşýär we kömürturşy gazynyň kristallaryndan durýar. Olar Marsyň üstüne ýakynlaşanlarynda bugarýarlar. Takmynan 50 km belentlikde ýüze çykarylan suw bulutlary ters tarapa hereket edýär. Şeýle hadysalar Ýer ýüzünde kümüşsöw bulutlar hökmünde bellidir, ýöne Marsda olar doňan CO₂-den durýar.
Alymlar olaryň älemgoşaryň reňklerinde ýalpyldamak ukybynyň bardygyny  bellediler. Bu bulutlardaky bölejikleriň birmeňzeş ululykdalygy bilen düşündirilýär. Boulderdäki kosmos barlaglary institutyndan Mark Lemmon şeýle bulutlaryň peýda bolmagy bilen pasyllary çaklap boljakdygyna ynanýar.
Ýekeje zat düşnüksiz bolup galýar, näme üçin bu bulutlar diňe günorta ýarym şarda görünýärkä? Bir çaklama olaryň emele gelşini Marsyň atmosferasyndaky dartyş güýjüniň tolkunlary bilen baglanyşdyrýar.
Bu bulutlaryň emele gelşine we ewolýusiýasyna has gowy düşünmek üçin goşmaça maglumatlar zerurdyr.


20.10.2025 14:54
5k+

2025-nji ýylyň iň ýagty kometasy 21-nji oktýabrda Ýere golaý geler

21-nji oktýabrda täze dogan Aý ýagty kometa bolan C/2025 A6 Lemmon-a syn etmek üçin örän gowy şertleri döreder – bu gün asman jisimi Ýere iň ýakyn aralykdan – takmynan, 89 million kilometrden geçer diýip, TASS habar berýär...

25.09.2025 20:00
7.3k+

Günden soň iň ýagty ýyldyz ýakyn wagtda Ýerden hatda gündiz hem görner

Astronomlar uzak wagt bäri sorag döredýän adaty bolmadyk ýyldyz ulgamynyň syryny açdylar. Gürrüň Betelgeýze — Günüň yzysüre asmandaky iň ýagty ýyldyz — we onuň ýaş egindeş ýyldyzy barada barýar. Alymlaryň pikirine görä, birnäçe ýyldan Betelgeýze supernowa hökmünde partlap biler we onuň ýalynyny Ýerden hatda gündiz hem görmek mümkin bolar...

17.09.2025 23:21
9.1k+

Ýere şu ýylda iň uly asteroidleriň biri golaýlaşýar

2025-nji ýylyň 18-nji sentýabrynda Ýeriň golaýyndan 2025 FA22 asteroidi uçup geçer. Ol Aý orbitasynyň diametrinden biraz uly aralykdan geçer diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

13.09.2025 13:03
5.2k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...