Biz haçan ruhubelent? Ylmy barlag günüň wagty bilen şähdiň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardy

  • 16.02.2025 22:54
  • 2.4k+

Adamlar haýsy şertlerde ruhubelent ýagdaýda bolýar we näme üçin kähalatlar olar sebäpsiz ýere göwnüçökgün hala düşýärler. Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň hünärmenleri günüň wagty, hepdäniň günleri we pasyllar ýaly faktorlaryň biziň mental ýagdaýymyza täsir edýändigini ýa-da däldini anyklamak üçin ylmy barlag geçirdi diýip, The Guardian ýazýar.

Ylmy barlagda 2020-nji ýylyň mart aýyndan 2022-nji ýylyň mart aýyna çenli ýygnalan maglumatlar ulanyldy. 50 müň uly ýaşly adamdan pikir soraşmanyň netijesinde alnan tas 1 mln jogap seljerildi. Soraga gatnaşyjylar saýlananda olaryň ýaşy, saglyk ýagdaýy we iş ýagdaýy göz öňünde tutuldy.
Gatnaşyjylar, mysal üçin, şeýle soraglara jogap berdi: “Geçen hepde özüňizi näderejede ruhubelent duýduňyz?”, “Siz öz durmuşyňyzdan näderejede kanagatlandyňyz?”, “Durmuşda nämedir bir degerli zat edýändigiňizi näderejede duýduňyz?”.
Netijeler ýekşenbä garanda duşenbe we anna günleri göwnaçyklyk, durmuşdan kanagatlanma we öz ähmiýetliligiňi duýmak derejesiniň ýokary bolandygyny görkezdi. Ýokary derejede şähdaçylyk, adatça, irden, iň erbedi bolsa – ýekşenbe günleri ýa-da ýarygije töweregi bolýan eken.
Şeýle-de, ylmy gözleg möwsümiň täsirini anyklady. Adatça, gyşda adamlarda depressiýa we howsala alamatlary az, ýalňyzlyk duýgusynyň derejesi-de pes bolýar. Tomusda bolsa psihiki saglyk, adatça, iň ýokary derejesinde bolýar.
Bellemeli ýeri, bu ylmy barlag diňe synçylyk görnüşinde boldy. Uky ýagdaýy we howa ýaly faktorlar göz öňünde tutulmady, ylmy gözlegçiler gatnaşyjylaryň anketany haýsy günde doldurandygyna hem gözegçilik etmedi. Şeýle-de bolsa, alymlar günüň dowamynda psihiki saglygyň we özüňi duýşuň üýtgemeginiň fiziologiki üýtgemeler bilen baglanyşykly bolup biljekdigini çaklaýar.


04.12.2025 13:32
2.7k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.6k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
4.9k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...

20.11.2025 12:08
3.7k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...