Biz haçan ruhubelent? Ylmy barlag günüň wagty bilen şähdiň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardy

  • 16.02.2025 22:54
  • 2.3k+

Adamlar haýsy şertlerde ruhubelent ýagdaýda bolýar we näme üçin kähalatlar olar sebäpsiz ýere göwnüçökgün hala düşýärler. Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň hünärmenleri günüň wagty, hepdäniň günleri we pasyllar ýaly faktorlaryň biziň mental ýagdaýymyza täsir edýändigini ýa-da däldini anyklamak üçin ylmy barlag geçirdi diýip, The Guardian ýazýar.

Ylmy barlagda 2020-nji ýylyň mart aýyndan 2022-nji ýylyň mart aýyna çenli ýygnalan maglumatlar ulanyldy. 50 müň uly ýaşly adamdan pikir soraşmanyň netijesinde alnan tas 1 mln jogap seljerildi. Soraga gatnaşyjylar saýlananda olaryň ýaşy, saglyk ýagdaýy we iş ýagdaýy göz öňünde tutuldy.
Gatnaşyjylar, mysal üçin, şeýle soraglara jogap berdi: “Geçen hepde özüňizi näderejede ruhubelent duýduňyz?”, “Siz öz durmuşyňyzdan näderejede kanagatlandyňyz?”, “Durmuşda nämedir bir degerli zat edýändigiňizi näderejede duýduňyz?”.
Netijeler ýekşenbä garanda duşenbe we anna günleri göwnaçyklyk, durmuşdan kanagatlanma we öz ähmiýetliligiňi duýmak derejesiniň ýokary bolandygyny görkezdi. Ýokary derejede şähdaçylyk, adatça, irden, iň erbedi bolsa – ýekşenbe günleri ýa-da ýarygije töweregi bolýan eken.
Şeýle-de, ylmy gözleg möwsümiň täsirini anyklady. Adatça, gyşda adamlarda depressiýa we howsala alamatlary az, ýalňyzlyk duýgusynyň derejesi-de pes bolýar. Tomusda bolsa psihiki saglyk, adatça, iň ýokary derejesinde bolýar.
Bellemeli ýeri, bu ylmy barlag diňe synçylyk görnüşinde boldy. Uky ýagdaýy we howa ýaly faktorlar göz öňünde tutulmady, ylmy gözlegçiler gatnaşyjylaryň anketany haýsy günde doldurandygyna hem gözegçilik etmedi. Şeýle-de bolsa, alymlar günüň dowamynda psihiki saglygyň we özüňi duýşuň üýtgemeginiň fiziologiki üýtgemeler bilen baglanyşykly bolup biljekdigini çaklaýar.


28.06.2025 11:03
4.5k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...