Antarktidada metanyň uly möçberde çykýan ýeri tapyldy

  • 16.02.2025 00:50
  • 8.4k+

Antarktidada ilkinji gezek ozal Arktikada tapylan territoriýalara meňzeş uly möçberde metanyň çykýan ýeri tapyldy. Alymlar bu açyşy «klimat partladyjysy» diýip atlandyrdylar diýip, «El País» neşiri habar berýär.

Ispan ylmy ekspedisiýasy Antarktidanyň ýakasyndaky deňizde gaz sütünlerini tapdylar. Alymlaryň aýtmagyna görä, bu sütünleriň uzynlygy 700 metre, ini bolsa 70 metre ýetýär. Bu sütünler Ýeriň howasynyň üýtgemegine uly täsir ýetirip bilýärler.
Antarktidada Ýeriň ýüzüne çykýan metan, takmynan 20 müň ýyl mundan ozal yklymyň düýbünde ýygnanmaga başlapdyr. Şol döwürden bäri ýerasty gatlakda takmynan 24 gigatonna (Gt) uglerod üýşüpdir.
Şeýle uly mukdardaky metan adamzat sebäpli iki ýylyň dowamynda atmosfera garyşyp biler. Gazyň näçeräk tizlikde Ýeriň ýüzüne çykýandygy barada alymlar anyk maglumat bermediler. Ýöne gazyň ýerasty döwükler arkaly hem ýokarlygyna galyp biljekdigini belläp geçdiler.
Gazyň atmosfera garyşmagy diňe bir howanyň üýtgemegi üçin howply bolman, eýsem deňziň düýbünde hem durnuksyzlyga sebäp bolýar. Bu ýagdaý kontinental eňňitlerde süýşgünlere getirip, netijede tsunamileriň (joşgunlaryň) emele gelmek howpuny hem artdyryp biler.


26.07.2025 12:54
49

Hazar deňziniň derejesiniň peselmegi suwdaky jandarlaryň günorta süýşmegine getirdi

Hazar deňzi gözegçiligiň bütin taryhynda rekord pes derejä – ýörite Baltika ulgamy boýunça minus 29 metre ýetdi. Şeýle maglumatlary Bütinrussiýa balyk hojalygy ylmy-gözleg institutynyň Hazar şahamçasynyň hünärmenleri berýär diýip, TASS belleýär...

08.07.2025 10:25
5k+

Dünýäde CO₂ zyňyndylary rekord derejede 40,8 milliard tonna ýetdi

Geçen ýyl dünýäde kömürturşy gazynyň zyňyndylary CO₂ ekwiwalentinde 40,8 milliard tonna ýetdi. Bu barada Energetika instituty (EI) tarapyndan neşir edilen “2025-nji ýylda dünýä energetikasynyň san maglumatyna syn” atly täze hasabatda aýdylýar...

07.06.2025 12:21
14k+

Türkmen alymlary Derweze gaz krateriniň alawlamasyny peseltmegi başardylar

Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi. "Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy...

05.06.2025 10:12
9.7k+

Ägirt uly aýsberg A23a Antarktidanyň kenarynda saýdan çykyp, ýene ýüzüp başlady

Ululygy boýunça Lýuksemburgyň çägi bilen deňleşýän A23a ägirt uly aýsbergi  Günorta ummanyň suwlarynda ýene-de hereket edip başlady. Bu barada Arktika we Antarktika ylmy-gözleg institutynyň metbugat gullugy habar berdi...