Antarktidada metanyň uly möçberde çykýan ýeri tapyldy

  • 16.02.2025 00:50
  • 8.3k+

Antarktidada ilkinji gezek ozal Arktikada tapylan territoriýalara meňzeş uly möçberde metanyň çykýan ýeri tapyldy. Alymlar bu açyşy «klimat partladyjysy» diýip atlandyrdylar diýip, «El País» neşiri habar berýär.

Ispan ylmy ekspedisiýasy Antarktidanyň ýakasyndaky deňizde gaz sütünlerini tapdylar. Alymlaryň aýtmagyna görä, bu sütünleriň uzynlygy 700 metre, ini bolsa 70 metre ýetýär. Bu sütünler Ýeriň howasynyň üýtgemegine uly täsir ýetirip bilýärler.
Antarktidada Ýeriň ýüzüne çykýan metan, takmynan 20 müň ýyl mundan ozal yklymyň düýbünde ýygnanmaga başlapdyr. Şol döwürden bäri ýerasty gatlakda takmynan 24 gigatonna (Gt) uglerod üýşüpdir.
Şeýle uly mukdardaky metan adamzat sebäpli iki ýylyň dowamynda atmosfera garyşyp biler. Gazyň näçeräk tizlikde Ýeriň ýüzüne çykýandygy barada alymlar anyk maglumat bermediler. Ýöne gazyň ýerasty döwükler arkaly hem ýokarlygyna galyp biljekdigini belläp geçdiler.
Gazyň atmosfera garyşmagy diňe bir howanyň üýtgemegi üçin howply bolman, eýsem deňziň düýbünde hem durnuksyzlyga sebäp bolýar. Bu ýagdaý kontinental eňňitlerde süýşgünlere getirip, netijede tsunamileriň (joşgunlaryň) emele gelmek howpuny hem artdyryp biler.


27.04.2025 11:59
4.9k+

Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär...

10.04.2025 16:03
15k+

Emeli hemralar Aralgum çölüniň ulalýandygyny görkezýär: Aral deňzi çekilmegini dowam edýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Aral deňziniň 2025-nji ýylyň martynda Sentinel-2 emeli hemrasy tarapyndan düşürilen suratyny çap etdi. Gazagystan bilen Özbegistanyň araçäginde ýerleşýän suw howdany bir wagtlar Merkezi...

27.03.2025 15:12
13k+

Antarktidada bölünip aýrylan aýsbergiň aşagynda ýaşaýyş ýüze çykaryldy

Halkara alymlar topary Antarktidadaky Georg VI şelf buzlugyndan ägirt uly A-84 aýsbergi bölünip aýrylandan soň, ilkinji gezek boşap galan deňiz düýbüni öwrendi. Buzlugyň astynda baý ekoulgam ýüze çykaryldy. Ylmy...

26.03.2025 09:19
14k+

Hazar deňziniň suwunyň çekilmegi täze adalaryň döremegine we kenarýaka çäginiň üýtgemegine getirdi

Soňky üç onýyllygyň dowamynda Hazar deňziniň derejesiniň peselmegi Russiýanyň üç sebitiniň - Astrahan oblastynyň, Kalmykiýanyň we Dagystanyň kenarýaka çäginiň ep-esli üýtgemegine sebäp boldy. Bu barada Federal...