NASA «Hubble» teleskopynyň maliýeleşdirmesini azaltmagy meýilleşdirýär

  • 18.01.2025 17:24
  • 1.8k+

Amerikanyň astronomiki jemgyýetiniň 245-nji mejlisinde «Hubble» teleskopyny dolandyrýan institutyň (STScI) wekilleri ýakyn ýyllarda maliýeleşdirmäniň azaldyljakdygyny habar berdi. NASA-nyň 2026-2028-nji ýyllar üçin býujet meýilnamasyna laýyklykda, teleskopyň ýyllyk maliýeleşdirilişi 83-87,8 million dollara çenli peseldiler diýip, SpaceNews neşiri habar berýär.

«Hubble» teleskopy missiýasynyň wagtlaýyn ýolbaşçysy Juliýa Roman-Dýuwal maliýeleşdirmäniň 20%-den gowrak azaldyljakdygyny we munuň 35 ýyllyk obserwatoriýanyň işine düýpli täsir etjekdigini aýtdy.

“Bu býujet bilen biz işimize öňküsi ýaly dowam edip bilmeris” diýip, Roman-Dýuwal nygtady.

NASA 2025-nji ýyldaky maliýeleşdirmäni 89 million dollara çenli azaltmagy meýilleşdirýär. Bu maliýe kynçylyklary sebäpli, 2024-nji ýylyň mart aýynda esasy maglumatlar we neşirler NASA-nyň internet sahypasyna geçirilip, hubblesite.org web saýty ulanyşdan galdyryldy. 2024-nji ýylyň oktýabr aýynda bolsa teleskopyň sosial torlardaky sahypalary ýapyldy. Şeýle-de, ylmy grantlar üçin býujet 30 million dollardan 15,9 million dollara çenli peseldiler.
Maliýe ýetmezçiligi sebäpli teleskopyň işgärleriniň sany azalýar. Bu ýagdaý taslamanyň töwekgelçiligini ýokarlandyrýar, sebäbi hünärmenler kynçylyklary çözmekde esasy orny eýeleýär.

“Hut şol hünärmenler garaşylmadyk meseleleri çözüp, näsazlyklary düzedýärler. Olaryň ýoklugy taslamanyň ejizligini ep-esli artdyrar” diýip, Roman-Dýuwal düşündirdi.

Tehniki kynçylyklara garamazdan, teleskop häzir hem işini dowam etdirýär. STScI-nyň direktory Jennifer Lotsyň bellemegine görä, «Hubble» ylmy işleriň netijeliligini soňky 10 ýylda 30% artdyrdy, inflýasiýa bolsa býujeti şonça azaltdy.
Hünärmenler «Hubble» bilen bagly maliýe kynçylyklarynyň «James Uebb» teleskopyna hem täsir edip biljekdigini aýdýarlar.

“Inflýasiýanyň täsiri hakykat, NASA-nyň býujeti çäklendirilen we JWST-ni goldamak üçin töwekgelçilikler eýýäm oktýabr aýyndan başlap ýüze çykyp biler” diýip, Lots sözüni jemledi.


21.10.2025 12:00
3.8k+

Rus inženerleri kosmosda emeli dartyş güýjüni döretmegi başardylar

“Roskosmosyň” düzümine girýän “Energiýa” raketa-kosmos korporasiýasy kosmos giňişliginde emeli dartyş güýjüni döretmäge ukyply ulgam üçin patent aldy. Degişli resminama Rospatentiň maglumatlar bazasynda çap edildi...

21.10.2025 11:57
3.6k+

SpaceX-iň weterany we maýyp arabasyndaky gyz New Shepard raketasynda suborbital uçuşa ugrar

SpaceX-iň öňki inženeri Hans Kýonigsmann Blue Origin kompaniýasynyň New Shepard raketasynda 2025-nji ýylyň noýabr aýynda suborbital uçuşa gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýtdy diýip, Ars Technica ýazýar. Kýonigsmann — SpaceX-iň ilkinji we iň abraýly işgärleriniň biridir...

19.10.2025 16:58
3.9k+

SpaceX kompaniýasy Starship V2-niň soňky uçuşyndan täsirli kadrlary görkezdi

SpaceX 14-nji oktýabrda bolan Starship V2 raketasynyň soňky synag uçuşyndan täze we örän täsirli kadrlary hödürledi. X sosial ulgamynda ýerleşdirilen wideoda missiýanyň iň esasy tapgyrlary – raketanyň uçuşy, basgançaklaryň bölünip aýrylyşy we suwa gonmazdan öň atmosfera girişi görkezilýär...

17.10.2025 18:55
2.9k+

SpaceX “Falcon 9” raketa göterijisiniň birinji basgançagyny 500-nji gezek Ýere yzyna gaýtardy

16-njy oktýabrda SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň nobatdaky uçuşyny üstünlikli amala aşyrdy. Ol orbita Starlink ulgamynyň 28 hemrasyny çykardy. Kompaniýa üçin bu uçuş aýratyn ähmiýetli boldy – raketanyň birinji basgançagy 500-nji gezek Ýere üstünlikli gaýdyp geldi...