SpaceX Aýa täjirçilik maksatly iki kosmiki enjamy ugratdy: Resilience we Blue Ghost

  • 15.01.2025 23:31
  • 3.2k+

15-nji ýanwarda Florida ştatyndaky (ABŞ) Kennedi kosmos merkezinden SpaceX kompaniýasynyň Falcon 9 raketasy uçuryldy. Raketada Aýa gonmaly iki sany enjam – Resilience we Blue Ghost bardy. Uçuryş ABŞ-nyň gündogar kenary wagty bilen sagat 01:11-de (Aşgabat wagty bilen 11:11-de) amala aşyryldy diýip, CNN habar berýär.

Enjamlardan biri bolan Blue Ghost, NASA-nyň Artemis Aý programmasyna gatnaşýan amerikan Firefly kompaniýasy tarapyndan döredildi. Bu kompaniýanyň ilkinji Aý missiýasy bolup durýar.
Ikinji enjam bolsa “Hakuta-R” görnüşli Resilience adyny göterýär. Ol ýapon Ispace kompaniýasy tarapyndan öndürildi. 2023-nji ýylda bu kompaniýa Aýa ilkinji täjirçilik maksatly modulyny gondurmaga synanyşdy, emma ýangyç ýetmezçiligi sebäpli, enjam Aýa batly gonup, weýran bolupdy. Täze synanyşyk şol ýalňyşlyklary düzetmegi maksat edinýär.
Blue Ghost Aýa takmynan 45 günde baryp ýeter. Resilience bolsa has uzak wagtdan – “pes energiýaly traýektoriýada” ýollanandygy üçin bäş aýda baryp ýeter diýip, Ispace kompaniýasynyň direktory Dzýumpeý Nodzaki BBC bilen gürrüňdeşliginde aýdyp geçdi.
Blue Ghost Aýda takmynan iki hepde işlär. Onda nawigasiýa synag enjamlary, radiasiýa çydamly kompýuterler we Aýyň topragyny ýygnamak we seljermek üçin abzallar ýerleşdirilendir. Şeýle-de ol, serpikdirijiler (yşygy we elektromagnit tolkunlaryny serpikdirýän gurluşlar) bilen enjamlaşdyrylandyr. Bu alymlara Ýer bilen Aýyň aralygyny has takyk ölçemäge ýardam berer.
Resilience bolsa, Tenacious atly kiçi gözleg enjamyny (lunar rover) daşaýar. Ol Aýyň üstüni öwrenmek üçin niýetlenendir. Şeýle-de, suwdan kislorod öndürmek we suwotulary ösdürip ýetişdirmek ýaly synaglary geçirer. Bu synaglar, geljekde astronawtlary Aýda iýmit bilen üpjün etmek üçin möhüm ähmiýete eýedir.
NASA-nyň bellemegine görä, missiýa üstünlikli geçse, ol Aýa ilkinji täjirçilik maksatly uçuryş bolar.
Şeýle hem SpaceX, Tehasdaky kosmodromdan Starship atly aşa agyr raketasynyň ýedinji uçurylyşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Uçuryş 16-njy ýanwarda, ýerli wagt bilen sagat 16:00-da (Aşgabat wagty bilen gije sagat 03:00-da) amala aşyrylar.


düýn 15:15
1.1k+

Space Epoch dessin ýükleri eltiji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi

29-njy maýda Hytaýyň Space Epoch kompaniýasy YXZ-1 göteriji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi. Geçen ýyl ol Alibaba Group bilen gaýtadan ulanylýan raketalary ulanyp, tutuş dünýä boýunça harytlary dessin eltmek barada şertnama baglaşdy...

29.05.2025 18:17
4.3k+

Iň uzakdaky galaktika tapyldy: bu açyş irki Äleme degişli ozalky teoriýalary sorag astyna alýar

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary häzirki wagta çenli üsti açylan iň uzakdaky galaktikanyň tapylandygyny mälim etdiler. Gözleg «Jeýms Uebb» kosmos teleskobynyň maglumatlaryna esaslanyp, irki ýyldyz ulgamlaryny öwrenýän «Mirage» atly maksatnamanyň çäginde alnyp baryldy...

28.05.2025 20:44
3.7k+

Gün ulgamynda dokuzynjy planeta göze ildi. Ol Neptunyň aňyrsynda gizlenýär

Astronomlar baryp 2006-njy ýylda Plutonyň planetar statusyny karlik derejä çenli peseldýänçä, Gün ulgamynda dokuz sany planeta bar diýlip hasaplanýardy. Indi alymlar astronomiýa boýunça okuw kitaplaryny ýene täzeden ýazmak pikirine geldiler...

28.05.2025 13:59
4.9k+

«Resilience» ýapon moduly Aýa gonmazdan öň surat iberdi

«ispace» ýapon kompaniýasy «X» sosial torunda «Resilience» gonuş modulynyň täze düşüren suratyny paýlaşdy. Suratda Aýyň Günorta polýusy we onuň töweregi görünýär. Modul şu ýylyň ýanwarynda «Falcon 9» raketa göterijisi arkaly Ýeriň hemrasyna ugradyldy...