Hytaýly alymlar çoýun öndürmegiň 3600 esse çalt usulyny oýlap tapdylar

  • 12.12.2024 10:41
  • 4.6k+

Hytaýda çoýny adaty usuldan 3600 esse çalt öndürmegiň öwrülişikli usuly işlenip taýýarlandy. Barlagçylar tehnologiýanyň diňe bir prosesi çaltlaşdyrman, eýsem, onuň arzan düşýändigini we ekologiýa taýdan has amatlydygyny nygtaýarlar diýip, South China Morning Post ýazýar.

Domna pejinde çoýny gaýtadan işlemegiň adaty usuly alty sagat töweregi wagt alýar, ýöne täze usul taýýar metallary bary-ýogy üç-alty sekuntda almaga mümkinçilik berýär. Bu demir magdanynyň owradylan tozuny ýokary temperaturaly peje pürkýän tüweleýläp üflemek usulyny ulanmak arkaly gazanylýar. Bu prosesiň netijesinde ýüze çykýan himiki reaksiýa ýokary derejede arassa demir akymynyň emele gelmegine getirýär.
Bu usulyň üstünde on ýyldan gowrak wagt işlendi. Synaglar ulgamyň ýylda 7,11 million tonna çoýun öndürip biljekdigini görkezdi. Bu proses kömür talap etmeýär, bu bolsa uglerod zyňyndylaryny ep-esli azaldýar. Mundan başga-da, täze tehnologiýa pes metal düzümi bolan demir magdanlaryny netijeli gaýtadan işlemäge mümkinçilik berýär, bu çoýny iň köp öndürýän Hytaý üçin has hem möhümdir.
Alymlar bu usulyň pudagyň energiýa netijeliligini 30% ýokarlandyryp biljekdigine ynanýarlar.


30.11.2025 22:24
3.8k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
6.6k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...

26.11.2025 11:15
2.1k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
2k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...