Alymlar Weneradan gadymky güýçli çaknyşyklaryň yzlaryny tapdylar

  • 10.11.2024 23:36
  • 5.2k+

Patyşa Huan Karlos uniwersitetiniň, Lawrens Liwormor milli barlaghanasynyň we Minnesota uniwersitetiniň alymlar topary Wenera boýunça "Haasttse-baad" tesserasynyň planetanyň taryhynyň başynda iki sany ägirt uly täsiriň netijesinde dörändigini subut etdi.

Gözlegleriň netijeleri "Journal of Geophysical Research: Planets" žurnalynda çap edildi.

“Haasttse-baad Tessera” formasiýasy Weneranyň ýüzünde seýrek duşup, köp halkaly emele gelýär, diametri 300 kilometrden uly bolan kraterler hiç haçan tapylmaýar. Alymlar bu gurluşyň Ýupiteriň Kallisto aýyndaky ýagdaýlara meňzeş güýçli täsir sebäpli ýüze çykyp biljekdigini çaklaýarlar diýip, lenta.ru ýazýar.

Gipotezany tassyklamak üçin gözlegçiler tesseranyň gurluşyny ölçediler we güýçli täsirden soň ýüze çykan Kallistodaky halka görnüşleri baradaky maglumatlar bilen deňeşdirdiler. “Kallistoda" şeýle halkalar ýerüsti suwlaryň gabygyny deformasiýa etmegi sebäpli emele gelýär. Şeýle hem gözlegçiler Wenera meňzeş ýagdaýlaryň mümkinçiligini seljermek üçin san simulýasiýalaryny ulandylar.
Simulýasiýa Wenera barlygynyň irki döwürlerinde onuň ereýän gatlagyň üstünde inçe we gaty gabyk bolup biljekdigini görkezdi. Uly bir zat bilen täsir bu gabygy deşip, ýeriň aşagyndaky eredilen materialyň gaçmagyna sebäp bolup, Kallistoda syn edilişine meňzeş konsentrik halkalaryň emele gelmegine sebäp bolar.
Şeýle hem derňew diametri, takmynan, 75 kilometre barabar bolan iki sany uly jisimiň täsirini görkezip biljek tesseranyň üstündäki aýratyn halkalaryň süýşendigini görkezdi. Täsirler bir wagtyň özünde diýen ýaly bolup, üýtgeşik bir gurluşyň döremegine sebäp boldy.


02.08.2025 15:13
3.4k+

NASA Trampyň prezidentlik möhletiniň gutarmanka Aýa adam gondurmagy meýilleşdirýär

NASA ýakyn ýyllarda astronawtlary Aýa ibermegi meýilleşdirýär. Bu barada edaranyň direktorynyň wezipe borçlaryny ýerine ýetiriji Şon Daffi Fox News bilen söhbetdeşlikde habar berdi. Missiýanyň birinji tapgyry geljek ýyla meýilleşdirilýär – ekipaž gonmazdan Aýyň töweregine uçuşy amala aşyrar...

02.08.2025 00:23
5k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

02.08.2025 00:18
2.4k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

31.07.2025 20:31
3.7k+

Awstraliýanyň ýarym asyryň içinde ilkinji orbital missiýasy şowsuzlyga uçrady

Gilmour Space Technologies kompaniýasy Awstraliýanyň çäginden ýarym asyryň içinde ilkinji orbital uçuşy amala aşyrdy, ýöne missiýa şowsuz tamamlandy. Eris raketasy 29-njy iýulda ýerli wagt bilen 8:35-de Kwinslenddäki Bouen kosmodromyndan uçdy...