Alymlar Weneradan gadymky güýçli çaknyşyklaryň yzlaryny tapdylar

  • 10.11.2024 23:36
  • 5.2k+

Patyşa Huan Karlos uniwersitetiniň, Lawrens Liwormor milli barlaghanasynyň we Minnesota uniwersitetiniň alymlar topary Wenera boýunça "Haasttse-baad" tesserasynyň planetanyň taryhynyň başynda iki sany ägirt uly täsiriň netijesinde dörändigini subut etdi.

Gözlegleriň netijeleri "Journal of Geophysical Research: Planets" žurnalynda çap edildi.

“Haasttse-baad Tessera” formasiýasy Weneranyň ýüzünde seýrek duşup, köp halkaly emele gelýär, diametri 300 kilometrden uly bolan kraterler hiç haçan tapylmaýar. Alymlar bu gurluşyň Ýupiteriň Kallisto aýyndaky ýagdaýlara meňzeş güýçli täsir sebäpli ýüze çykyp biljekdigini çaklaýarlar diýip, lenta.ru ýazýar.

Gipotezany tassyklamak üçin gözlegçiler tesseranyň gurluşyny ölçediler we güýçli täsirden soň ýüze çykan Kallistodaky halka görnüşleri baradaky maglumatlar bilen deňeşdirdiler. “Kallistoda" şeýle halkalar ýerüsti suwlaryň gabygyny deformasiýa etmegi sebäpli emele gelýär. Şeýle hem gözlegçiler Wenera meňzeş ýagdaýlaryň mümkinçiligini seljermek üçin san simulýasiýalaryny ulandylar.
Simulýasiýa Wenera barlygynyň irki döwürlerinde onuň ereýän gatlagyň üstünde inçe we gaty gabyk bolup biljekdigini görkezdi. Uly bir zat bilen täsir bu gabygy deşip, ýeriň aşagyndaky eredilen materialyň gaçmagyna sebäp bolup, Kallistoda syn edilişine meňzeş konsentrik halkalaryň emele gelmegine sebäp bolar.
Şeýle hem derňew diametri, takmynan, 75 kilometre barabar bolan iki sany uly jisimiň täsirini görkezip biljek tesseranyň üstündäki aýratyn halkalaryň süýşendigini görkezdi. Täsirler bir wagtyň özünde diýen ýaly bolup, üýtgeşik bir gurluşyň döremegine sebäp boldy.


düýn 19:19
803

ESA köp gezeklik we köpugurly Space Rider kosmos gämisini üstünlikli synady

Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) köp gezeklik Space Rider kosmos enjamynyň paraşýut ulgamynyň synaglaryny üstünlikli geçirdi. Synaglar italýan harbylarynyň gatnaşmagynda we taslamanyň baş potratçysy bolan Thales Alenia Space kompaniýasynyň inženerleriniň ýolbaşçylygynda Sardiniýada geçirildi...

11.07.2025 11:17
3.3k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 20:55
2.3k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...

10.07.2025 11:41
2.7k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...