Alymlar Weneradan gadymky güýçli çaknyşyklaryň yzlaryny tapdylar

  • 10.11.2024 23:36
  • 5.3k+

Patyşa Huan Karlos uniwersitetiniň, Lawrens Liwormor milli barlaghanasynyň we Minnesota uniwersitetiniň alymlar topary Wenera boýunça "Haasttse-baad" tesserasynyň planetanyň taryhynyň başynda iki sany ägirt uly täsiriň netijesinde dörändigini subut etdi.

Gözlegleriň netijeleri "Journal of Geophysical Research: Planets" žurnalynda çap edildi.

“Haasttse-baad Tessera” formasiýasy Weneranyň ýüzünde seýrek duşup, köp halkaly emele gelýär, diametri 300 kilometrden uly bolan kraterler hiç haçan tapylmaýar. Alymlar bu gurluşyň Ýupiteriň Kallisto aýyndaky ýagdaýlara meňzeş güýçli täsir sebäpli ýüze çykyp biljekdigini çaklaýarlar diýip, lenta.ru ýazýar.

Gipotezany tassyklamak üçin gözlegçiler tesseranyň gurluşyny ölçediler we güýçli täsirden soň ýüze çykan Kallistodaky halka görnüşleri baradaky maglumatlar bilen deňeşdirdiler. “Kallistoda" şeýle halkalar ýerüsti suwlaryň gabygyny deformasiýa etmegi sebäpli emele gelýär. Şeýle hem gözlegçiler Wenera meňzeş ýagdaýlaryň mümkinçiligini seljermek üçin san simulýasiýalaryny ulandylar.
Simulýasiýa Wenera barlygynyň irki döwürlerinde onuň ereýän gatlagyň üstünde inçe we gaty gabyk bolup biljekdigini görkezdi. Uly bir zat bilen täsir bu gabygy deşip, ýeriň aşagyndaky eredilen materialyň gaçmagyna sebäp bolup, Kallistoda syn edilişine meňzeş konsentrik halkalaryň emele gelmegine sebäp bolar.
Şeýle hem derňew diametri, takmynan, 75 kilometre barabar bolan iki sany uly jisimiň täsirini görkezip biljek tesseranyň üstündäki aýratyn halkalaryň süýşendigini görkezdi. Täsirler bir wagtyň özünde diýen ýaly bolup, üýtgeşik bir gurluşyň döremegine sebäp boldy.


düýn 10:22
1.5k+

Adamlarda garaşlylygyň döremegine täsir edýän täze genler açyldy

Halkara alymlar topary Indiana uniwersitetiniň Lukmançylyk mekdebiniň alymlarynyň ýolbaşçylygynda alkogol, temmäki, opioidler we gadagan maddalara garaşlylygy döremek howpy bilen baglanyşykly DNK-nyň 220 bölümçesini anykladylar...

31.10.2025 22:25
5k+

Alymlar Antarktidada ýaşy 6 mln ýyl bolan iň gadymy buz nusgalaryny tapdylar

Antarktidada ýaşy, takmynan, 6 mln ýyla barabar bolan Ýerde iň gadymy buz nusgalary tapyldy. Bu barada Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) žurnaly habar berýär. Dürli ýurtlardan ylmy gözlegçiler Gündogar Antarktidadaky Allan baýyrlarynyň töwereginde gözleg işlerini geçirdi...

31.10.2025 15:56
2.9k+

Hytaý 2030-njy ýyla çenli Aýa taýkonawtlaryny gondurmagy meýilleşdirýär

Hytaý ekipažly Aý maksatnamasynyň üstünde işlemegini dowam etdirýär we 2030-njy ýyla çenli Aýa taýkonawtlary gondurmagy meýilleşdirýär. Bu barada HHR-iň Uçarmanly kosmos uçuşlary maksatnamasynyň edarasynyň resmi wekili Çžan Szinbo habar berdi...

31.10.2025 12:29
4.7k+

Hytaý “emeli Günüň” gurluşygyny 2027-nji ýyla çenli tamamlar

Hytaýly alymlar “emeli Gün” diýip hem atlandyrylýan BEST (Burning Plasma Experimental Superconducting Tokamak) atly termoýadro enjamynyň gurluşygyny 2027-nji ýyla çenli tamamlamagy meýilleşdirýärler. Bu barada Hytaýyň Daşary işler ministrliginiň resmi wekili Mao Nin aýtdy...