Hindistanda gurluşykçylar Mogollar imperiýasyna degişli hum tapdylar

  • 08.11.2024 11:32
  • 12k+

Hindistanda gurluşykçylar gazuw işlerini geçirýärkä, tötänleýin Mogollar döwründen galan hum tapdylar. Bu waka Uttar-Pradeş ştatynyň Çaubara şäherinde bolup geçdi diýip, Heritage Daily ýazýar.

Tapyndy gudrat bilen arheologlaryň eline düşdi, sebäbi işçiler teňňeleri öz aralarynda paýlaşmagy maksat edinýärdiler. Bu açyş baradaky myş-myşlar şäheriň hemme ýerine ýaýrady. Mundan başga-da, “hazyna awçylary” açyş ýerine gelip başladylar. Bularyň hemmesi polisiýanyň ünsüni özüne çekdi, işgärleri derrew tapyp, gymmatly tapyndylary ellerinden aldy. Ol tapyndy 49 teňňeden ybarat bolup, Mogollar döwrüne (1526-1857-nji ýyllar) degişlidir.
Şaý pullaryň käbirinde Şah Jahan I ady bilen hem tanalýan Mirza Şahab-ud-Din Muhammet Hurram bilen baglanyşykly ýazgylar bar. Ol 1628-nji ýyldan 1658-nji ýyla çenli höküm süren Mogol dinastiýasynyň bäşinji imperatorydy.
Beýleki teňňelerde 1719-njy ýyldan 1748-nji ýyla çenli höküm süren 13-nji Mogol imperatory Muhammet şa diýlip tanalýan Mirza Nasir-ud-Din Muhammet şa şekillendirilýär. Mundan başga-da, hazyna pars dilinde ýazylan birnäçe teňňäni öz içine alýar diýip, rambler.ru ýazýar. 
Ýöne hünärmenler parslaryň Mogol imperiýasynyň resmi dillerinden biridigini, mogol diliniň aslynda mongol diliniň hindi-pars görnüşidigini düşündirýärler.
Şeýle-de bolsa, hazyna entek jikme-jik öwrenilmedi. Ol häzir polisiýa bölüminde saklanýar we diňe ähli ýagdaýlar aýdyňlaşdyrylansoň, polisiýa jikme-jik gözden geçirmek üçin arheologlara tapyndylary tabşyrmagy wada berýär.
Mogol imperiýasy esasan häzirki Hindistan, Pakistan, Bangladeş we Owganystanyň günorta-gündogarynda ýerleşýän giň meýdany eýeledi. Takmynan iki asyrlap sebitdäki iň güýçli döwletleriň biri boldy.
Imperiýa 1526-njy ýylda häzirki Özbegistanyň Andijan şäherinden bolan serkerde Babyr tarapyndan esaslandyryldy. Babyr uly goşuna serkerdelik edip, Deliniň soltany Ybraýym Şah Lodiniň üstüne çozdy we goşunlaryny ýeňdi.
Mogollar neberesi dolandyryş we salgyt ulgamynyň özgertmeleri bilen tapawutlanypdyr. Hökümdarlar sansyz hazynalara eýe bolupdyrlar, ýöne 18-nji asyryň başynda raýatlyk uruşyndan soň, imperiýa Aurangzeb tarapyndan pese düşürilipdir. Mogol imperiýasy gowşap, XIX asyrda iňlisler tarapyndan resmi taýdan ýok edilipdir.


28.09.2025 10:49
8.2k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...

27.09.2025 19:28
9.6k+

Argentinada öň belli bolmadyk ýyrtyjy megaraptoryň we onuň pidasynyň galyndylary tapyldy

Argentinanyň günortasynda paleontologlar güýçli öňki elleri we uzyn dyrnaklary bolan öň näbelli ýyrtyjy dinozawryň galyndylaryny ýüze çykardylar. Bu tapyndy megaraptor nesliniň Günorta Amerikada uzak wagtlap ýaşandygyny tassyklaýar diýip, Nature Communications žurnalynda bellenýär...

25.09.2025 19:07
6k+

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...

24.09.2025 13:17
3.7k+

Serbiýada gladiatorlaryň söweşine gatnaşan aýynyň galyndylary tapyldy

Häzirki Serbiýanyň Wiminasium şäherindäki gadymy Rim amfiteatrynyň golaýynda ýaşy takmynan 1700 ýyllyk aýy kellesiniň bölekleri  tapyldy. Bu açyş aýylaryň gladiator söweşine gatnaşandygyny görkezýän ilkinji göni subutnamany berýär diýip, Live Science ýazýar...