2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragy belok gurluşlarynyň öwrenilendigi üçin berildi

  • 09.10.2024 19:03
  • 4.3k+
2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragy belok gurluşlarynyň öwrenilendigi üçin berildi

2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragynyň eýeleri amerikaly Dewid Beýker hem-de britaniýalylar Demis Hassabis we Jon Jamper boldular.

Şwesiýanyň Patyşalyk Ylymlar akademiýasynyň bu çözgüdini 9-njy oktýabrda Stokgolmda himiýa boýunça Nobel komiteti yglan etdi. Biohimik we hasaplaýyş biologiýasy boýunça hünärmen Beýker “beloklaryň hasaplaýyş dizaýny üçin”, neýrobiologlar Hassabis bilen Jamper bolsa “belok gurluşlaryny öňünden kesgitländikleri üçin” sylaglandy.

“Dewid Beýker mümkin däl ýaly zatda – beloklaryň düýbünden täze görnüşlerini döretmekde öňe gitdi. Demis Hassabis we Jon M.Jamper 50 ýyllyk meseläni çözmek: beloklaryň çylşyrymly gurluşlaryny öňünden kesgitlemek üçin emeli aň ulgamyny işläp taýýarladylar. Bu açyşlaryň geljegi uly” – diýlip, akademiýanyň metbugat relizinde aýdylýar.

Belläp geçsek, 1901-nji ýyldan bäri himiýa boýunça Nobel baýragy 115 gezek berildi. 2023-nji ýyla çenli ýagdaýa görä, ony 192 laureat aldy.
Himiýa boýunça Nobel baýragynyň möçberi 11 mln şwed kronyna deň.
2023-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragynyň eýeleri ABŞ-dan üç alym – Mungi Bawendi (Massaçusets tehnologiýa instituty), Luis Brýus (Kolumbiýa uniwersiteti) we Alekseý Ýekimow (Nanocrystals Technology Inc) boldy. Baýrak olara kwant nokatlarynyň açyşy we sintezi üçin berildi. Kwant nokatlary şeýle bir kiçijik bölejikler welin, olaryň ölçegi olaryň häsiýetlerini kesgitleýär.


şu gün 00:10
0

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 11:46
1.7k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...

19.11.2024 14:15
6.8k+

Stol çekmesinde ýatdan çykarylan meteorit alymlara Marsdaky buzlaryň eremeginiň syryny çözmäge kömek etdi

Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde...

19.11.2024 12:05
2.1k+

Emeli hemralaryň orbitadaky “ömrüni” uzaltmaga kömek etjek robot eller döredildi

Aerokosmos pudagynyň iri kompaniýasy bolan Northrop Grumman-yň golçur kärhanasy SpaceLogistic 2026-njy ýylda geostasionar orbitada emeli hemralara hyzmat etmek üçin Mission Robotic Vehicle (MRV) apparatyny uçurmagy...