2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragy belok gurluşlarynyň öwrenilendigi üçin berildi

  • 09.10.2024 19:03
  • 4.3k+
2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragy belok gurluşlarynyň öwrenilendigi üçin berildi

2024-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragynyň eýeleri amerikaly Dewid Beýker hem-de britaniýalylar Demis Hassabis we Jon Jamper boldular.

Şwesiýanyň Patyşalyk Ylymlar akademiýasynyň bu çözgüdini 9-njy oktýabrda Stokgolmda himiýa boýunça Nobel komiteti yglan etdi. Biohimik we hasaplaýyş biologiýasy boýunça hünärmen Beýker “beloklaryň hasaplaýyş dizaýny üçin”, neýrobiologlar Hassabis bilen Jamper bolsa “belok gurluşlaryny öňünden kesgitländikleri üçin” sylaglandy.

“Dewid Beýker mümkin däl ýaly zatda – beloklaryň düýbünden täze görnüşlerini döretmekde öňe gitdi. Demis Hassabis we Jon M.Jamper 50 ýyllyk meseläni çözmek: beloklaryň çylşyrymly gurluşlaryny öňünden kesgitlemek üçin emeli aň ulgamyny işläp taýýarladylar. Bu açyşlaryň geljegi uly” – diýlip, akademiýanyň metbugat relizinde aýdylýar.

Belläp geçsek, 1901-nji ýyldan bäri himiýa boýunça Nobel baýragy 115 gezek berildi. 2023-nji ýyla çenli ýagdaýa görä, ony 192 laureat aldy.
Himiýa boýunça Nobel baýragynyň möçberi 11 mln şwed kronyna deň.
2023-nji ýylda himiýa boýunça Nobel baýragynyň eýeleri ABŞ-dan üç alym – Mungi Bawendi (Massaçusets tehnologiýa instituty), Luis Brýus (Kolumbiýa uniwersiteti) we Alekseý Ýekimow (Nanocrystals Technology Inc) boldy. Baýrak olara kwant nokatlarynyň açyşy we sintezi üçin berildi. Kwant nokatlary şeýle bir kiçijik bölejikler welin, olaryň ölçegi olaryň häsiýetlerini kesgitleýär.


düýn 20:58
5.2k+

Arheologlar balyk tutmagyň gadymy syrlaryny açýan daş plitalary tapdylar

Nemes arheologlary Gönnersdorfdaky paleolit döwrüne degişli şäherçede birnäçe açyşlaryň edilendigini habar berdiler. Olar ýüzünde tora düşen balyklary şekillendirýän daş plitalary tapdylar. Bu suratlar, takmynan...

10.11.2024 23:36
4.4k+

Alymlar Weneradan gadymky güýçli çaknyşyklaryň yzlaryny tapdylar

Patyşa Huan Karlos uniwersitetiniň, Lawrens Liwormor milli barlaghanasynyň we Minnesota uniwersitetiniň alymlar topary Wenera boýunça "Haasttse-baad" tesserasynyň planetanyň taryhynyň başynda iki sany ägirt uly...

10.11.2024 22:57
5.6k+

Taktil duýgulary geçirýän plastyr döredildi. Ol lukmançylykda we VR oýunlarynda peýdaly bolup biler

ABŞ-da Demirgazyk-Günbatar uniwersitetiniň alymlary taktil duýgulary döredip bilýän özboluşly plastyry işläp taýýarladylar. Nature žurnalynda beýan edilen bu innowasiýa köp ýerde ulanyp boljakdygy sebäpli eýýäm...

10.11.2024 10:45
4.6k+

NASA Ýupiteriň häzire çenli iň ýokary hilli suratlaryny hödürledi

ABŞ-nyň Aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek boýunça milli edarasy (NASA) Ýupiteriň bu planeta gözegçiligiň tutuş taryhynda iň ýokary hilli suratlaryny hödürledi. Suratlar “Ýunona” zondy tarapyndan Gün ulgamynyň...