Meksikanyň Milli awtonom uniwersitetiniň we Angliýanyň Lester uniwersitetiniň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary tarapyndan geçirilen bu barlag soňky 600 ýylda Ýuwaş ummanynda suwüsti temperaturanyň ýokarlanandygyny anyklady. Maglumatlar Fijidäki Diploastrea heliopora merjenleriniň ullakan koloniýasynyň himiki düzümini seljermek arkaly alyndy.
Ýylda bary-ýogy 3-6 millimetr ösýän merjenler düzümindäki howanyň üýtgeýşini hasaba alýar we tropiki sebitlerde geçmişde howanyň üýtgeýiş ýagdaýynyň gymmatly arhiwi bolup durýar. Barlagçylar merjen koloniýasyndan 627 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda suwuň temperaturasyny öwrenmäge mümkinçilik berýän iki metrlik kern ýygnadylar. Maglumatlaryň üsti 26 ýyllyk gural ölçegleriniň netijeleri bilen ýetirildi.
Barlagyň netijeleri Fiji arhipelagy sebitinde deňziň häzirki suwüsti temperaturasynyň soňky 653 ýylda iň ýokarydygyny görkezdi. Bu ählumumy maýlamaklygyň tendensiýasyny we onuň Ýuwaş ummanyna täsirini tassyklaýar.
Ýuwaş ummanyň suwunyň temperaturasynyň ýokarlanmagy Ýuwaş ummanyň adalaryna ýaramaz täsir edýär we olaryň barlygyna howp salýar. Mundan başga-da, Ýuwaş ummanyň günorta-günbatary El Ninýo görnüşindäki hadysalara täsir edip, global howanyň emele gelmeginde möhüm rol oýnaýar.
Şeýle hem barlag soňky ýüzýyllyklarda ygalyň paýlanyşyna täsir edýän temperatura gradiýentleriniň ýüze çykmagyna getiren, adatça temperaturasy bilen tapawutlanýan sebitlerde ýylylygyň sinhronlaşýandygyny anyklady.
Alymlar howanyň üýtgemegine garşy çäre görülmese, XXI asyrda Ýuwaş ummanyň käbir sebitlerinde guraklygyň we güýçli çabgalaryň boljakdygyny çaklaýarlar. Bu Ýuwaş umman adalarynyň ilaty we olaryň ýitip ýok bolmak howpy abanýan ekoulgamlary üçin juda ýaramaz netijelere getirer.
