Norwegiýada Polýar togalagynyň aňyrsynda, Kautokeýno obasynda ýyladyşy talap etmeýän adaty bolmadyk bina peýda boldy, şol bir wagtyň özünde bu sebitde howanyň temperaturasy käwagt −45° C-a ýetýär diýip, New Atlas habar berýär.
Snøhetta binagärlik býurosy tarapyndan döredilen Čoarvemátta taslamasy diňe bir medeni we bilim merkezi bolman, eýsem, saamy halkynyň däp-dessurlaryna hormat goýmagyň we şol bir wagtyň özünde häzirki zaman binagärlik innowasiýalarynyň mysalydyr. Meýdany 7200 m² bolan bina agaçdan gurlup, onuň sugun şahlaryny ýada salýan eňňit üçegi bar. Onuň dizaýny däp bolan saamy sungatynyň elementlerini öz içine alýar we içki böleginde tebigy agaçlar açyk reňkler bilen sazlaşýar
Čoarvemátta – bu Beaivváš Milli Saamy teatrynyň, Saamy orta mekdebiniň we Keýikmaldarçylyk mekdebiniň mekanydyr.
Taslamanyň esasy aýratynlygy onuň ýyladyş we sowadyş ulgamy babatda doly garaşsyzlygydyr. Takmynan, 250 m çuňlukda burawlanan 40 geotermiki guýynyň kömegi bilen bina ýyladyş we sowadyş üçin energiýa bilen 90% öz-özüni üpjün edýär. Iň sowuk günlerde goşmaça elektrik gazany ulanylýar.
Gurluşyk alnyp barlan wagtynda ekologiýanyň talaplary hem göz öňünde tutulypdyr. Gurluşyk işleri passiw öýüň iň talapkär ülňülerine laýyklykda geçirildi we mekdebiň töweregini abadanlaşdyrmak ýerli tebigy ösümliklere aýawly çemeleşmek bilen geçirildi, sebäbi saamy medeniýetinde seýilgähleri ösdürip ýetişdirmek we şäherde ýaşyl zolaklary göz öňünde tutmak däbi ýok. Gurluşyk meýdançasyndan çykarylmaly bolan toprak aýawly saklanyp, ýene yzyna getirilip ýazyldy, şol sebäpli tohum ätiýaçlygyna el degrilmän galdy.
