Merjen deňziniň temperaturasy 400 ýylyň içinde rekord derejä ýetdi

  • 10.08.2024 12:24
  • 6.9k+

Merjen deňziniň suwunyň temperaturasy soňky 400 ýylyň içinde iň ýokary derejä ýetdi. Bu barada Nature žurnalynda çap edilen täze barlagda aýdylýar.

Alymlar 1618-nji ýyldan 2024-nji ýyla çenli ýygnalan merjen skeletleri we gurallar arkaly alnan maglumatlary seljerdiler. Barlag çalt maýlamaklygyň 1960-njy ýylda başlandygyny we soňky ýyllarda iň ýokary derejä ýetendigini görkezdi.
Alty yssy ýylyň bäşisi soňky on ýylda hasaba alyndy, 2016, 2017, 2020, 2022 we 2024-nji ýyllarda temperatura ortaça temperaturadan 1 dereje ýokary boldy.
Barlagçylar bu görkezijileri adamyň parnik gazlarynyň zyňylmagyna sebäp bolýan işi bilen baglanyşdyrýarlar.
Ählumumy maýlamak dowam edýärkä, Uly Barýer rifine howp salýan, merjenleriň köpçülikleýin solmasy bolup geçýär. Eger global maýlamak dowam etse, merjen rifleriniň 90% -i ýakyn onýyllyklarda ýok bolup biler.
Alymlar täsin deňiz ekoulgamlaryny gorap saklamak üçin zyýanly zyňyndylary haýal etmän azaltmaga çagyrýarlar.


13.09.2025 15:05
6.5k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 06:35
8.7k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...

05.09.2025 17:20
9.2k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...

05.09.2025 16:55
7.2k+

Gimalaý buzluklary her ýyl millionlarça Olimpiýa basseýnine barabar buz ýitirýär

Aziýanyň beýik daglaryndaky buzluklar çalt azalýar: her ýyl 22 gigatonnadan gowrak buz ýitip gidýär, bu dokuz million Olimpiýa basseýnine deňdir. Şeýle deňeşdirme Ýuta uniwersitetiniň we Wirjiniýa Tehnologiýalar institutynyň täze barlagynda getirilýär...