Suwy arassalamagyň täze usuly: keramiki “wafliler” zäherli maddalaryň 75%-ini ýok edýärler

  • 10.08.2024 11:59
  • 6.9k+

Beýik Britaniýanyň alymlary hapa suwlardan zäherli "hemişelik himiki maddalary" aýyrmak üçin innowasion usuly oýlap tapdylar. Olar hapalanan suwdan birnäçe sagadyň içinde himiki maddalaryň 75%-ini çykaryp bilýän keramiki gözenekleri 3D printerde çap etdiler. Bu gurluşlar netijeliligini ýitirmezden gaýtadan ulanylyp bilner diýip, New Atlas habar berýär.

Senagatda we öý hojalygynda ulanylýan per- we poliftoralkil maddalary (PFAS) saglyga we daşky gurşawa uly howp salýarlar. Täze tehnologiýa, PFAS molekulalary bilen baglanyşýan indiý oksidiniň goşulmagy bilen 3D printerde çap edilen keramiki monolitleri ulanýar. Birnäçe sagat hapalanan suwa çümdürilen bu monolitler himiki serişdeleri netijeli aýyrýarlar.
Synaglarda keramiki gözenekler üç sagadyň dowamynda perftorooktan kislotasynyň 53%-ini ýok etdiler. Monolitleriň gaýtadan ulanylmagy şol bir wagtyň içinde arassalaýyş netijeliligini 75%-e çenli ýokarlandyrdy.
Alymlar bu keramiki monolitleriň PFAS hapalanmagyna garşy göreşmek üçin täsirli we gaýtadan ulanylýan çözgüt hödürläp, bar bolan suw arassalaýyş ulgamlaryna möhüm goşundy bolup biljekdigine ynanýarlar.


23.12.2025 18:00
4.8k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.5k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.6k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...