Suwy arassalamagyň täze usuly: keramiki “wafliler” zäherli maddalaryň 75%-ini ýok edýärler

  • 10.08.2024 11:59
  • 6.9k+

Beýik Britaniýanyň alymlary hapa suwlardan zäherli "hemişelik himiki maddalary" aýyrmak üçin innowasion usuly oýlap tapdylar. Olar hapalanan suwdan birnäçe sagadyň içinde himiki maddalaryň 75%-ini çykaryp bilýän keramiki gözenekleri 3D printerde çap etdiler. Bu gurluşlar netijeliligini ýitirmezden gaýtadan ulanylyp bilner diýip, New Atlas habar berýär.

Senagatda we öý hojalygynda ulanylýan per- we poliftoralkil maddalary (PFAS) saglyga we daşky gurşawa uly howp salýarlar. Täze tehnologiýa, PFAS molekulalary bilen baglanyşýan indiý oksidiniň goşulmagy bilen 3D printerde çap edilen keramiki monolitleri ulanýar. Birnäçe sagat hapalanan suwa çümdürilen bu monolitler himiki serişdeleri netijeli aýyrýarlar.
Synaglarda keramiki gözenekler üç sagadyň dowamynda perftorooktan kislotasynyň 53%-ini ýok etdiler. Monolitleriň gaýtadan ulanylmagy şol bir wagtyň içinde arassalaýyş netijeliligini 75%-e çenli ýokarlandyrdy.
Alymlar bu keramiki monolitleriň PFAS hapalanmagyna garşy göreşmek üçin täsirli we gaýtadan ulanylýan çözgüt hödürläp, bar bolan suw arassalaýyş ulgamlaryna möhüm goşundy bolup biljekdigine ynanýarlar.


26.11.2025 11:15
1.9k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.8k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.5k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.7k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...