Suwy arassalamagyň täze usuly: keramiki “wafliler” zäherli maddalaryň 75%-ini ýok edýärler

  • 10.08.2024 11:59
  • 6.8k+

Beýik Britaniýanyň alymlary hapa suwlardan zäherli "hemişelik himiki maddalary" aýyrmak üçin innowasion usuly oýlap tapdylar. Olar hapalanan suwdan birnäçe sagadyň içinde himiki maddalaryň 75%-ini çykaryp bilýän keramiki gözenekleri 3D printerde çap etdiler. Bu gurluşlar netijeliligini ýitirmezden gaýtadan ulanylyp bilner diýip, New Atlas habar berýär.

Senagatda we öý hojalygynda ulanylýan per- we poliftoralkil maddalary (PFAS) saglyga we daşky gurşawa uly howp salýarlar. Täze tehnologiýa, PFAS molekulalary bilen baglanyşýan indiý oksidiniň goşulmagy bilen 3D printerde çap edilen keramiki monolitleri ulanýar. Birnäçe sagat hapalanan suwa çümdürilen bu monolitler himiki serişdeleri netijeli aýyrýarlar.
Synaglarda keramiki gözenekler üç sagadyň dowamynda perftorooktan kislotasynyň 53%-ini ýok etdiler. Monolitleriň gaýtadan ulanylmagy şol bir wagtyň içinde arassalaýyş netijeliligini 75%-e çenli ýokarlandyrdy.
Alymlar bu keramiki monolitleriň PFAS hapalanmagyna garşy göreşmek üçin täsirli we gaýtadan ulanylýan çözgüt hödürläp, bar bolan suw arassalaýyş ulgamlaryna möhüm goşundy bolup biljekdigine ynanýarlar.


düýn 11:50
3k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.3k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

19.11.2025 13:14
3k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...

18.11.2025 17:16
2.6k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...