Renessans döwrüne degişli alymyň barlaghanasynda wolframyň yzlary tapyldy

  • 01.08.2024 17:41
  • 2.8k+

Daniýaly astronom we alhimik Tiho Brageniň (1546-1601) barlaghanasynda wolframyň yzlary tapyldy, bu metal himikler tarapyndan iki asyrdan soň açyldy. Bu barada, Günorta Daniýa uniwersiteti habar berýär.

Brage Kopengageniň golaýynda ýerleşýän Wen adasyndaky Uraniborg obserwatoriýasynda işläpdir. Alym aradan çykandan soň gysga wagtyň içinde obserwatoriýa ýumrulypdyr. Gözlegçiler bu ýerde tapylan keramiki galyndylary gözden geçirdiler we olarda nikel, mis, sink, galaýy, altyn, simap we gurşun ýaly dürli mikroelementleriniň ýokary konsentrasiýasyny tapdylar. Şeýle-de bolsa, wolfram aýratyn ünsi özüne çekdi.
Alymlaryň aýtmagyna görä, wolfram Brageniň döwründe entek belli bolmadyk himiki elementdi. Bu açyş, 1781-nji ýylda ilkinji gezek sap arassa wolframy alan şwesiýaly himik Karl Şeýele degişli edilýär.
Brageniň öz synaglarynda ulanan mineralynyň düzüminde wolfram bilen çaknyşan bolmagy ahtimal. Beýleki bir çaklama görä, Brageniň XVI asyrda “möjek köpügi” (nemes dilinde - Wolfram) atly näbelli bir zady suratlandyran Georgius Agrikolanyň işleri barada bilen bolmagy hem ähtimal. Şeýle-de bolsa, gözlegçileriň bu çaklamalar bilen baglanyşykly hiç hili subutnamasy ýok.


29.10.2025 11:02
3.9k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...