Alymlar gadymy Kahokia şäheriniň ýitip gitmeginiň syry baradaky öňki teoriýany ret etdiler

  • 21.07.2024 10:51
  • 10k+

Taryhçylar köp wagtdan bäri gadymy Kahokia şäheriniň ýitip gitmeginiň syryny açmaga synanyşýarlar. Ýüzlerçe ýyllaryň dowamynda ABŞ-nyň Illinoýs ştatynyň häzirki çäginde ýerleşen, 50 000 ilatly bu şäher Amerikanyň iň gülläp ösen ýerlerinden biri bolupdy, ýöne XIV asyryň ortalarynda ýaşaýjylar ony terk etdiler we bilermenler häli-häzire çenli munuň sebäbini doly anyklap bilenok.

ABŞ-nyň Ýer dolandyryş býurosy we Sent-Luisdäki Waşington uniwersiteti tarapyndan geçirilen täze barlag şäheriň pese gaçmagyna guraklygyň sebäp bolandygy baradaky öňki teoriýany ret edýär.
Uly çuňluklardan alnan topragyň nusgalarynyň seljermesi uglerod izotoplarynyň durnukly derejesini görkezdi, bu ýaşaýjylaryň şäherden çykan döwründe hasyl ýetmezçiliginiň bolmandygyna güwä geçýär. Alymlar Kahokianyň ilatynyň gurakçylyk şertlerine gowy uýgunlaşandygyny we olaryň çylşyrymly azyk saklaýyş ulgamlarynyň bolandygyny anykladylar.
Hünärmenler has giň sebitde ekinleriň gögerdilişine düşünmek we gadymy ekinleriň gurakçylyga durnuklylygyny barlamak üçin barlaglary dowam etdirmegi meýilleşdirýärler.
Kahokianyň pese düşmeginiň takyk sebäpleri näbelliligine galýan hem bolsa, barlaglar munuň sosial, ykdysady ýa-da syýasy üýtgeşmeler ýaly, dürli daşarky faktorlar sebäpli kem-kemden ýüze çykan bolmagynyň mümkindigini görkezýär.
Barlagyň netijeleri The Holocene žurnalynda çap edildi.


düýn 17:55
2.5k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

düýn 09:54
3.6k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

düýn 09:48
1k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...