Derweze krateri ýanmagyny bes edip biler: metan zyňyndylaryny azaltmagyň usuly tapyldy

  • 16.04.2024 12:50
  • 32k+

“Garagumuň ýalkymy” diýlip atlandyrylýan 60 ýyldan gowrak wagt bäri ýanýan Derweze krateri metan zyňyndylarynyň çeşmesi bolmagyny bes edip biler. “Türkmengaz” döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň hünärmenleri kraterde gazyň ýanmagyny ep-esli azaltmaga, geljekde bolsa bütinleý saklamaga mümkinçilik berjek usuly hödürlediler.

Bu meselä “Turkmen Energy” habarlar daýjestinde neşir edilen makala bagyşlanýar diýip, ORIENT habar berýär.
Usulyň düýp özeni krateriň aşagyndaky ähli öndümli gatlaklary ýüze çykarjak täze guýyny burawlamakdan ybarat. Bu gazy kraterden guýa gönükdirmäge, ol ýerden hem onuň gazylyp alynmagyna we biderek ýere ýakylman ulanylmagyna mümkinçilik berer.
Usulyň netijeliligi hemra suratlarynyň maglumatlary bilen tassyklanýar. Olar golaýdaky guýulardan gaz çykarylanda, 2023-nji ýylyň sentýabr aýyndan 2024-nji ýylyň fewral aýyna çenli döwürde ýanmanyň ep-esli azalandygyny görkezýär.
Hödürlenen usul diňe bir ekologiýa taýdan arassa bolman, eýsem ykdysady taýdan bähbitlidir. Ol Türkmenistana gymmatly tebigy baýlygy saklamaga we bug gazlarynyň atmosfera zyňyndylaryny azaltmaga mümkinçilik berer.
Belläp geçsek, gaz ýataklarynyň özleşdirilmegi yzygiderli tehnologiýa we strategiýa kämilligini talap edýän çylşyrymly prosesdir. Türkmenistan bu meseläni çözmegiň üstünde işjeň işleýär we hödürlenen usul bug gazlarynyň “nol zyňyndylaryna” tarap möhüm ädimleriň biri hasaplanýar.
Parižde geçiriljek TEIF 2024 forumynda dünýä belli hünärmenleriň uglewodorod ýataklary özleşdirilende metan we ugurdaş gazlaryň zyňyndylaryny azaltmak meselesine öz garaýyşlaryny we çözgütlerini hödürlemegine garaşylýar.


düýn 17:25
2.7k+

DNK-ny dikeldýän we beýniniň garramagyny haýalladýan belok açyldy

Makkuori uniwersitetiniň barlagçylary PDI belogynyň beýni öýjükleriniň ýadrolaryna aralaşyp, zeper ýeten DNK-ny bejerip biljekdigini ýüze çykardylar. Bu açyş Alsgeýmer we Parkinson ýaly newrodegeneratiw kesellere garşy göreşde kömek edip biler...

20.06.2025 19:15
3k+

Ýaponiýanyň ilçisi Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky HNGU baryp gördi we "Nippon” gaznasynyň kitaplaryny sowgat berdi

17-nji iýunda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde Ýaponiýanyň Türkmenistandaky ilçisi Hiroşi Sasaki bilen duşuşyk geçirildi. Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň metbugat gullugynyň...

20.06.2025 18:35
7.9k+

Eşegiň derisinde sakyrtga garşy täsirli serişde tapyldy

Amherstdäki Massaçusets uniwersitetiniň amerikan alymlary eşekleriň derisiniň ýag mäzleri tarapyndan bölünip çykarylýan (E)-2 oktenal birleşmesiniň sakyrtgalary netijeli kowýandygyny anykladylar. Laboratoriýa synaglarynyň netijesi bu maddanyň täsiriniň pes däldigini, käbir ýagdaýlarda meşhur himiki täsir ediji dietiltoluamiddenem (DEET) has ýokarydygyny görkezdi...

20.06.2025 18:35
1.8k+

Ýagtylyk beýnini bejerip, newrodegeneratiw keselleriň ösüşini haýalladyp bilýär

Çernyşewskiý adyndaky Saratow milli barlag döwlet uniwersitetiniň (SDU) alymlary beýniniň bardasynda ýerleşýän meningeal limfa damarlarynyň (MLV) ýagtylyk bilen bejerilip bilinjekdigini subut etdiler. Fotostimulýasiýa toksinleriň çykarylyşyny gowulandyrýar we keselleriň ösüşini haýalladýar diýip, uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS ýazýar...