Internete baglanmak ýetginjeklerde gündiz ukuly ýagdaýda gezmegine we depressiýa düşmegine sebäp bolup biler

  • 15.04.2024 06:22
  • 10k+

Ýetginjekleriň internetden aşa köp peýdalanmagy olaryň ukusyna we şähdine ýaramaz täsir edýär. Angliýanyň, Malaýziýanyň we Awstraliýanyň alymlary dürli ýurtlaryň maglumatlary seljerilenden soň şeýle netijä geldiler. Gözlegiň netijeleri Information Technology & People žurnaly tarapyndan neşir edildi.

Hünärmenler interneti günde uzak wagtlap ulanmagyň we smartfonyň öňünde oturmagyň ýaşlarda ukusyzlygyň we depressiýa alamatlarynyň döremegine sebäp bolýandygyny anykladylar. Munuň sebäbi, internetiň olary durmuşdaky köp sagdyn çärelerden, mysal üçin, sosial gatnaşyklardan  we fiziki işjeňlikden binesip goýýandygy bilen baglanyşykly.
Gözlegiň awtorlaryndan biri, internetde sarp edilýän wagt, köplenç, çäksiz we tertipsiz bolýar. Käbir adamlar kompýuter oýunlaryny aşa köp oýnamazlyga çalyşýarlar, ýöne durmuşyň beýleki ugurlarynda (okuw, iş, dynç alşyň beýleki görnüşleri) internetiň ulanylmagynda hiç hili çäklendirmeler ýok.
Gözlegçiler internet bilen bagly bolmadyk çäreleriň meşhurlygyny artdyrmaga  çagyrýarlar: ukyny dogry guramaklyga höweslendirmek (ýatmazyň öňýany  enjamlardan gaça durmak), çagalary mekdepden soň sport bilen meşgullanmaga çekmek we biri-biri bilen janly aragatnaşyk saklamaklaryna kömek etmek. Şeýle hem, internetde oturýan wagtyňyzy çäklendirip, ony iş / okuw we dynç alyş bilen sazlaşykly utgaşdyryp paýlamaklyga düşünjeli çemeleşmek möhümdir.


20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.7k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...