Internete baglanmak ýetginjeklerde gündiz ukuly ýagdaýda gezmegine we depressiýa düşmegine sebäp bolup biler

  • 15.04.2024 06:22
  • 10k+

Ýetginjekleriň internetden aşa köp peýdalanmagy olaryň ukusyna we şähdine ýaramaz täsir edýär. Angliýanyň, Malaýziýanyň we Awstraliýanyň alymlary dürli ýurtlaryň maglumatlary seljerilenden soň şeýle netijä geldiler. Gözlegiň netijeleri Information Technology & People žurnaly tarapyndan neşir edildi.

Hünärmenler interneti günde uzak wagtlap ulanmagyň we smartfonyň öňünde oturmagyň ýaşlarda ukusyzlygyň we depressiýa alamatlarynyň döremegine sebäp bolýandygyny anykladylar. Munuň sebäbi, internetiň olary durmuşdaky köp sagdyn çärelerden, mysal üçin, sosial gatnaşyklardan  we fiziki işjeňlikden binesip goýýandygy bilen baglanyşykly.
Gözlegiň awtorlaryndan biri, internetde sarp edilýän wagt, köplenç, çäksiz we tertipsiz bolýar. Käbir adamlar kompýuter oýunlaryny aşa köp oýnamazlyga çalyşýarlar, ýöne durmuşyň beýleki ugurlarynda (okuw, iş, dynç alşyň beýleki görnüşleri) internetiň ulanylmagynda hiç hili çäklendirmeler ýok.
Gözlegçiler internet bilen bagly bolmadyk çäreleriň meşhurlygyny artdyrmaga  çagyrýarlar: ukyny dogry guramaklyga höweslendirmek (ýatmazyň öňýany  enjamlardan gaça durmak), çagalary mekdepden soň sport bilen meşgullanmaga çekmek we biri-biri bilen janly aragatnaşyk saklamaklaryna kömek etmek. Şeýle hem, internetde oturýan wagtyňyzy çäklendirip, ony iş / okuw we dynç alyş bilen sazlaşykly utgaşdyryp paýlamaklyga düşünjeli çemeleşmek möhümdir.


düýn 10:38
3.1k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

düýn 10:34
3.9k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
5.9k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...