Dünýäde ömür dowamlylygy 30 ýylda 6,2 ýyl uzaldy

  • 11.04.2024 14:57
  • 6331
Dünýäde ömür dowamlylygy 30 ýylda 6,2 ýyl uzaldy

Alymlar 1990-njy ýyllardan bäri dünýäde garaşylýan ömür dowamlylygynyň 6,2 ýyl artandygyny anykladylar. Bu içgeçmeden (diareýa), aşaky dem alyş ýollarynyň kesellerinden we ýürek kesellerinden ölümiň azalmagy bilen baglanyşyklydyr. Alymlaryň gözlegi Lancet žurnalynda neşir edildi.

Günorta-Gündogar Aziýany, Gündogar Aziýany we Okeaniýany öz içine alýan sebitde bu döwürde garaşylýan ömür dowamlylygynyň iň uly ösüşi hasaba alyndy – 8,3 ýyl.
Ikinji orunda Günorta Aziýa gelýär. Bu ýerde içgeçme kesellerinden ölüm derejesiniň ep-esli azalmagy netijesinde garaşylýan ömür dowamlylygy 7,8 ýyl artdy.
Şeýle-de bolsa, alymlar COVID-19 pandemiýasynyň ömür dowamlylygyna düýpli ýaramaz täsiriniň bardygyny anykladylar. Bu keselden Latyn Amerikasynyň we Karib basseýniniň, şeýle-de Saharanyň günortasyndaky Afrika sebitleri has uly zyýan çekdi.
Hünärmenler süýji keseli  we böwrek keseli ýaly ýokanç däl keselleriň döredýän howpunyň barha artýandygyny anykladylar. Şeýle-de, ýüregiň işemiýa keseline, insulta we rak keseline garşy göreşde deň derejeli bolmadyk progres bar. 


düýn 19:57
3387

Türkmenistanda geologiýa, seýsmologiýa we geofizika boýunça adalgalaryň 3 dilli düşündirişli sözlügi neşir edildi

Türkmenistanda geologiýa, seýsmologiýa we geofizika boýunça adalgalaryň iňlisçe-rusça-türkmençe düşündirişli sözlügi neşir edildi. Sözlükde geologiýanyň, seýsmologiýanyň we geofizikanyň dürli ugurlaryna degişli...

25.07.2024 12:43
8539

Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

Alymlaryň aýtmagyna görä, soňky 500 ýylyň dowamynda haýwanlaryň 150 müňden 260 müňe çenli görnüşi adamzat tarapyndan ýok edildi. Bu görkeziji Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşigiň (IUCN) Gyzyl kitabynyň...

22.07.2024 22:35
6705

Braziliýaly hünärmen rus patyşasy Iwan IV-niň keşbini täzeden dikeltdi

Braziliýanyň ýüz keşplerini dikeltmek boýunça kazyýet-lukmançylyk hünärmeni Sisero Morais "Gazaply" lakamly rus şasy Iwan IV-iň (1530-1584) üç ölçegli portretini döretdi diýip, Britaniýanyň The Daily Mail gazeti...

22.07.2024 16:29
10481

Grenlandiýa bilen Kanadanyň arasynda täze mikrokontinent tapyldy

Halkara alymlar topary günorta-gündogar Kanadanyň, Baffin adasynyň we Grenlandiýanyň günorta-günbatarynyň arasyndaky Dewis bogazynda mikrokontinent tapdylar. Iňlis we şwesiýaly barlagçylar sebitiň tektoniki rekonstruksiýasyny...