Duz bölejiginden uly däl: beýniden maglumat ýygnamak üçin ownujak datçikler döredildi

  • 23.03.2024 20:54
  • 6.6k+

Braun uniwersitetiniň ylmy gözlegçiler topary beýniniň işjeňligi baradaky maglumatlary okap bilýän kiçi simsiz datçikleri hödürledi. Her çipiň ululygy gönüden-göni beýni dokumalaryna ýerleşdirmäge mümkinçilik berýän ölçegden - 1 mm-den geçmeýär.

Newrotehnologiýa pudagyndaky täze ösüş barada Nature Electronics üçin taýýarlanan  makalada gürrüň berilýär.
Datçikleriň işleýşi neýronlaryň işleýşine meňzeş, olar hakyky wagtda simsiz aragatnaşyk arkaly maglumaty gysyp geçirýärler. Bu alymlara bedeniň temperaturasy, neýromediatorlaryň derejesi we beýleki biomarkerler ýaly, dürli görkezijilere gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär.
Synag wagtynda 78 datçikli ulgam minimal ýalňyşlyklar bilen beýniniň işjeňligi baradaky maglumatlary ýygnamagy we geçirmegi üstünlikli görkezdi.
Alymlaryň sözlerine görä, bu ösüş implant edilýän we ýanyňda göterilýän lukmançylyk enjamlarynyň täze nesli üçin esas bolup biler. Häzirki wagtda gözlegçiler datçikleriň energiýa sarp edişini optimizirlemäge we bu tehnologiýanyň ulanylyp bilinjek  täze ugurlaryny tapmaga ünsi jemleýärler.


düýn 10:53
2.3k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
8.7k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
9.8k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...

06.07.2025 14:44
6.3k+

Arheolog Ispaniýanyň golaýynda rowaýata öwrülen Atlantida şäherini tapandygyny aýdýar

Britaniýaly arheolog Maýkl Donnellan Atlantidanyň Ispaniýanyň kenaryndan üç kilometr uzaklykda, Kadis şäheriniň golaýynda ýerleşip biljekdigini aýtdy. Bu barada alymyň alternatiw taryha bagyşlanan Cosmic Summit konferensiýasynda eden çykyşyna salgylanýan, Daily Mail ýazýar...