BMG: 2023-nji ýyl gyzgynlyk, buzlaryň eremegi we howanyň üýtgemegi boýunça rekordlary täzeledi

  • 21.03.2024 11:21
  • 15k+

Bütindünýä Meteorologiýa Guramasynyň hasabatyna görä, 2023-nji ýyl gözegçiligiň taryhynda iň yssy ýyl boldy. Ýeriň üstüniň ortaça temperaturasy industrialdan öňki derejeden Selsiý boýunça 1,45 gradus ýokary geçdi diýip, TASS habar berýär.

“Bu gözegçiligiň taryhynda iň yssy onýyllyk boldy” – diýip, gurama belledi.

2023-nji ýylyň iýun aýyndan dekabr aýy aralygyndaky ähli aýlar rekord derejede maýyl boldy, iýul, awgust we sentýabr bolsa aýratyn uly tapawut bilen rekord goýdy.
Gurama global temperaturanyň uzak möhletleýin ýokarlanmagyny atmosferada bug gazlarynyň konsentrasiýasynyň ýokarlanmagy bilen baglanyşdyrýar. 2023-nji ýylda Antarktikada deňiz buzunyň giňişligi gözegçiligiň taryhynda iň pesi boldy. Gyşyň ahyrynda onuň iň uly meýdany geçen rekord ýylyna garanyňda 1 mln inedördül kilometr azdy.
Bütindünýä Meteorologiýa Guramasynyň Baş sekretary Andreýa Seleste Saulo adamzadyň Pariž şertnamasy tarapyndan kesgitlenen Selsiý boýunça 1,5 gradus ýylylyk derejesine hiç haçan şeýle ýakyn bolmandygyny aýdýar. “BMG jemgyýeti dünýä gyzyl howp signalyny iberýär” diýip, ol belledi.
Gurama howanyň üýtgemegine garşy aýgytly hereketlere çagyrýar.
Ýatlap geçsek, Pariž şertnamasyna 2015-nji ýylda gol çekildi. Oňa gatnaşyjy ýurtlar ortaça ýyllyk temperaturanyň ösüşini Selsiý boýunça 1,5 ýa-da 2 gradus derejesinde saklamak üçin geljek onýyllyklarda CO2 žyňyndylaryny meýletin azaltmaga borçlandylar.


24.10.2025 16:48
8k+

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar peýda boldy

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar ýüze çykaryldy. Häzire çenli ýurt dünýäde olardan azat bolan iki ýeriň biri hasaplanýardy – indi ýeke-täk şeýle ýer Antarktida bolup galdy. Ilkinji çybynlar Reýkýawikden günorta-günbatarda Kýos buzluk jülgesinde göründi...

16.10.2025 10:42
6.9k+

Hytaýda maýlama sebäpli XXI asyryň ahyrynda tutuş ýurtda çaý ösdürip ýetişdirip bolar

2090-njy ýyla çenli Hytaýda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly 137 müň inedördül kilometre golaý täze ýer peýda bolup biler diýip, Günorta-Günbatar uniwersitetiniň alymlary N+1 neşirine beren maglumatynda aýdýarlar...

19.09.2025 14:55
5.3k+

Awstraliýada 1,5 mln adam umman derejesiniň ýokarlanmagy sebäpli howp astynda

Awstraliýanyň klimat gullugy global ýylamanyň netijeleri barada çaklamasyny hödürledi. Maglumatlara görä, 2050-nji ýyla çenli umman derejesiniň ýokarlanmagy ýurduň 1,5 million ýaşaýjysynyň janyny howp astyna goýup biler diýip, The Guardian habar berýär...

13.09.2025 15:05
7.4k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...