BMG: 2023-nji ýyl gyzgynlyk, buzlaryň eremegi we howanyň üýtgemegi boýunça rekordlary täzeledi

  • 21.03.2024 11:21
  • 15k+

Bütindünýä Meteorologiýa Guramasynyň hasabatyna görä, 2023-nji ýyl gözegçiligiň taryhynda iň yssy ýyl boldy. Ýeriň üstüniň ortaça temperaturasy industrialdan öňki derejeden Selsiý boýunça 1,45 gradus ýokary geçdi diýip, TASS habar berýär.

“Bu gözegçiligiň taryhynda iň yssy onýyllyk boldy” – diýip, gurama belledi.

2023-nji ýylyň iýun aýyndan dekabr aýy aralygyndaky ähli aýlar rekord derejede maýyl boldy, iýul, awgust we sentýabr bolsa aýratyn uly tapawut bilen rekord goýdy.
Gurama global temperaturanyň uzak möhletleýin ýokarlanmagyny atmosferada bug gazlarynyň konsentrasiýasynyň ýokarlanmagy bilen baglanyşdyrýar. 2023-nji ýylda Antarktikada deňiz buzunyň giňişligi gözegçiligiň taryhynda iň pesi boldy. Gyşyň ahyrynda onuň iň uly meýdany geçen rekord ýylyna garanyňda 1 mln inedördül kilometr azdy.
Bütindünýä Meteorologiýa Guramasynyň Baş sekretary Andreýa Seleste Saulo adamzadyň Pariž şertnamasy tarapyndan kesgitlenen Selsiý boýunça 1,5 gradus ýylylyk derejesine hiç haçan şeýle ýakyn bolmandygyny aýdýar. “BMG jemgyýeti dünýä gyzyl howp signalyny iberýär” diýip, ol belledi.
Gurama howanyň üýtgemegine garşy aýgytly hereketlere çagyrýar.
Ýatlap geçsek, Pariž şertnamasyna 2015-nji ýylda gol çekildi. Oňa gatnaşyjy ýurtlar ortaça ýyllyk temperaturanyň ösüşini Selsiý boýunça 1,5 ýa-da 2 gradus derejesinde saklamak üçin geljek onýyllyklarda CO2 žyňyndylaryny meýletin azaltmaga borçlandylar.


13.09.2025 15:05
6.2k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 06:35
8.7k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...

05.09.2025 17:20
9.2k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...

05.09.2025 16:55
7.2k+

Gimalaý buzluklary her ýyl millionlarça Olimpiýa basseýnine barabar buz ýitirýär

Aziýanyň beýik daglaryndaky buzluklar çalt azalýar: her ýyl 22 gigatonnadan gowrak buz ýitip gidýär, bu dokuz million Olimpiýa basseýnine deňdir. Şeýle deňeşdirme Ýuta uniwersitetiniň we Wirjiniýa Tehnologiýalar institutynyň täze barlagynda getirilýär...