ABŞ ýarym asyrdan soň Aýa gaýdyp bardy. Hususy Nova-C moduly hemranyň günorta polýusyna gondy

  • 24.02.2024 17:54
  • 8.8k+

23-nji fewralda Intuitive Machines-niň hususy eýeçiligindäki Nova-C moduly Aýa gondy we ABŞ-da döredilen apparat 52 ýylyň içinde ilkinji gezek Aýa gondy. Bu waka hususy kompaniýalaryň kosmos gözleginde barha möhüm rol oýnaýandygyny görkezýär diýip, 3DNews habarlar gullugy ýazýar.

"Odisseý" lakamly Nova-C Aýyň günorta polýusyndan, takmynan, 300 km uzaklykda ýerleşýän Malapert A kraterine gondy. Bu owal-ahyl gonulan iň günorta nokatdyr.
Aýyň üstüne arassa gonuş birbada mümkin däldi. Lidarlaryň nädogry işlemegi sebäpli gonuş Aýyň töwereginden bir aýlaw edip, orbitada biraz gijikdirmeli boldy. Netijede, NASA-nyň dopler lidary ulanyldy.
Odisseý gämisinde 12 sany ylmy gural bar, olaryň 6-sy NASA, galanlary hususy kompaniýalar tarapyndan üpjün edilýär. Olaryň arasynda lazer reflektorlary we beýleki kosmos gämileriniň geljekde aşak gonmagyna kömek etjek maýak, şeýle hem Aýyň heýkeli, Aý obserwatoriýasynyň taslamasy üçin termiki matanyň nusgasy we kameralar bar.
Nova-C missiýasy – bu NASA-nyň kosmos gözlegine hususy kompaniýalary çekmegi maksat edinýän CLPS (Commercial Lunar Payload Services) maksatnamasynyň bir bölegi.
Modulyň enjamlary, takmynan, 14 Ýer gije-gündizinde işlär, şondan soň ol “uka gider”.
Belläp geçsek, häzirki wagtda Aýa kosmos missiýalaryny diňe dört ýurt – SSSR, Hytaý, Hindistan we ýakynda, has dogrusy, geçen aýda Ýaponiýa amala aşyrdy. Birleşen Ştatlar Ýeriň hemrasynyň üstüne adam iberen ýeke-täk ýurtdur.


düýn 19:18
2.5k+

Gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmak üçin biodargamaga ukyply nanoplastyr döredildi

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmaga ukyply, ýüpekden ýasalan, biodargamaga ukyply nanoplastyr döretdiler. Bu barada institutyň metbugat gullugy habar berýär...

düýn 19:17
1.5k+

Ýapon alymlary emeli aňa ganyň lagtalanmagyny öňünden anyklamagy öwretdiler

Tokio uniwersitetiniň alymlary gan damarlarynda gan lagtalarynyň (tromblaryň) döremegini häzirki wagtda ýüze çykarmaga mümkinçilik berýän täze usuly hödürlediler. Bu tehnologiýa täze nesil mikroskop bilen emeli aňyň utgaşmasyna esaslanýar...

düýn 11:47
2.5k+

Barlaglar orta asyrlarda maýyplara nädip çylşyrymly hirurgiki kömegiň edilendigini görkezdi

Şwesiýanyň Lund uniwersitetiniň alymlary giçki orta asyr döwründe maýyplaryň uzak möhletli we ýokary hilli bejergi alyp bilendiklerini anykladylar. Bu barada Open Archaeology žurnalynda çap bolan makalada aýdylýar...

22.05.2025 12:43
2.3k+

ESA Aý üçin GPS ýaly nawigasiýa ulgamyny döredýär

Häzirki Aý missiýalary Ýerdäki GPS ýaly ýokary derejede takyk nawigasiýa ulgamynyň ýokdugy sebäpli düýpli çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Aýda hereket edýän enjamlar we astronawtlar Ýerden gelýän maglumatlara we öz hasaplaýyş modullaryna daýanýar...