ABŞ ýarym asyrdan soň Aýa gaýdyp bardy. Hususy Nova-C moduly hemranyň günorta polýusyna gondy

  • 24.02.2024 17:54
  • 8.8k+

23-nji fewralda Intuitive Machines-niň hususy eýeçiligindäki Nova-C moduly Aýa gondy we ABŞ-da döredilen apparat 52 ýylyň içinde ilkinji gezek Aýa gondy. Bu waka hususy kompaniýalaryň kosmos gözleginde barha möhüm rol oýnaýandygyny görkezýär diýip, 3DNews habarlar gullugy ýazýar.

"Odisseý" lakamly Nova-C Aýyň günorta polýusyndan, takmynan, 300 km uzaklykda ýerleşýän Malapert A kraterine gondy. Bu owal-ahyl gonulan iň günorta nokatdyr.
Aýyň üstüne arassa gonuş birbada mümkin däldi. Lidarlaryň nädogry işlemegi sebäpli gonuş Aýyň töwereginden bir aýlaw edip, orbitada biraz gijikdirmeli boldy. Netijede, NASA-nyň dopler lidary ulanyldy.
Odisseý gämisinde 12 sany ylmy gural bar, olaryň 6-sy NASA, galanlary hususy kompaniýalar tarapyndan üpjün edilýär. Olaryň arasynda lazer reflektorlary we beýleki kosmos gämileriniň geljekde aşak gonmagyna kömek etjek maýak, şeýle hem Aýyň heýkeli, Aý obserwatoriýasynyň taslamasy üçin termiki matanyň nusgasy we kameralar bar.
Nova-C missiýasy – bu NASA-nyň kosmos gözlegine hususy kompaniýalary çekmegi maksat edinýän CLPS (Commercial Lunar Payload Services) maksatnamasynyň bir bölegi.
Modulyň enjamlary, takmynan, 14 Ýer gije-gündizinde işlär, şondan soň ol “uka gider”.
Belläp geçsek, häzirki wagtda Aýa kosmos missiýalaryny diňe dört ýurt – SSSR, Hytaý, Hindistan we ýakynda, has dogrusy, geçen aýda Ýaponiýa amala aşyrdy. Birleşen Ştatlar Ýeriň hemrasynyň üstüne adam iberen ýeke-täk ýurtdur.


şu gün 07:29
2.6k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.8k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.1k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.6k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...