Alymlar 2024-nji ýyl iň yssy ýyl bolup biler diýip belleýärler

  • 10.01.2024 09:54
  • 21k+

Bu ýyl howa gözegçilikleriň tutuş taryhynda iň yssy ýyl bolup biler diýip, hünärmenlere salgylanýan Bloomberg-iň habar berýändigini RBK ýazýar.

Agentlik 2024-nji ýylda temperaturanyň ýokarlanmagynyň El-Niýo hadysasy - Ýuwaş ummanyň ekwatorial böleginde suwuň üstki gatlagynyň temperaturasynyň üýtgemegi bilen baglanyşykly boljakdygyny ýazýar. Tersine, suwuň üstki gatlagy sowasa, oňa La-Ninýa diýilýär. Iki hadysa hem aýlawly, bitarap faza hem bar.
2023-nji ýylyň temperaturasyna hut  El-Ninýo täsir etdi, Bütindünýä Meteorologiýa Guramasy (WMO)  ýyly heniz ol tamamlanmanka taryhda iň yssy ýyl diýip atlandyrypdy. Gurama geçen ýylyň ilkinji on aýynda global temperaturanyň senagatdan öňki ortaça görkezijiden 1,4 dereje ýokary bolandygyny belläp geçdi. Britaniýanyň meteorologiýa gullugy 2024-nji ýylda temperaturanyň bu görkezijiden geçip, 1,5 dereje bolmagynyň mümkindigini aýtdy. Alymlaryň bellemegine görä, El-Ninýonyň täsiri astyndaky ikinji ýyl köplenç birinji ýyldan has ýyly bolýar.


28.06.2025 11:03
4.1k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...