Emeli aň mikroplastigiň topraga ýetirýän täsirine baha berdi

  • 06.01.2024 11:48
  • 5.4k+

Plastik galyndylary barha global ekologiýa meselesine öwrülýär. Tebigy gurşawda önümler mikroplastiklere – tutuş dünýä boýunça ekoulgamy hapalaýan ululygy 5 mm-den kiçi bölejiklere bölünýär. Mikroplastigiň birneme täze hadysadygy üçin, onuň tebigata täsiriniň netijeleri heniz doly derejede öwrenilenok diýip, MIR 24 belleýär.

Halkara alymlar topary mikroplastigiň topraga nähili zyýan ýetirip biljekdigine baha berdiler. Şol bir wagtyň özünde olar maşyn biliminiň algoritmlerini ulandylar.
Netijeler mikroplastigiň ululygynyň, şekiliniň we mukdarynyň topragyň häsiýetini ep-esli üýtgedýändigini görkezdi. Esasy faktor bölejikleriň ululygy bolup çykdy. Gözlegiň dowamynda topragyň himiki düzüminde düýpli üýtgeşmeleriň bardygy ýüze çykaryldy.
Mundan başga-da, ösümlikler mikroplastigi özüne siňdirip bilýärler. Şeýlelik bilen, bölejikler iýmit zynjyrlaryna birleşip, adam organizmine düşüp bilýärler diýip, Environmental Pollution habar berýär.
Alymlar topragyň plastik bilen hapalanmagynyň “daşky gurşaw we saglyk bilen bagly çynlakaý meselelere” getirýändigi baradaky netijä geldiler. Şeýle-de bolsa, täze tehnologiýalaryň ulanylmagy ekologiýa meselelerini çözmegiň ýollaryny görkezip biler. Alymlar geljekki nesiller üçin ekologiýa taýdan arassa dünýäni döretmek üçin plastik galyndylary dolandyrmakda “esasly çözgütleri” kabul etmäge çagyrýarlar.


26.09.2025 19:59
1.5k+

Haýwanlar üçin birbada iki keselden goraýan ilkinji umumy sanjym döredildi

Belgorod döwlet milli gözleg uniwersitetiniň hünärmenleri Stawropol biofabrikasynyň we RYA-nyň Mikroorganizmleriň biohimiýa we fiziologiýa institutynyň alymlary bilen bilelikde özboluşly bakteriýany we onuň esasynda haýwanlary salmonellýozdan we kolibakteriozdan goraýan sanjymy döretdi...

25.09.2025 20:22
2.5k+

Alymlar reňkli we has takyk rentgen suratlaryny almagy başardylar

Amerikanyň Sandia National Laboratories ylmy-barlaghanasynyň barlagçylary has ýokary takyklygy bolan reňkli rentgen suratlaryny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa oýlap tapdylar. Taslamanyň ýolbaşçysy Edward Himenes bu usulyň köp metallardan peýdalanylýan reňkli giperspektral rentgen wizualizasiýasy diýlip atlandyrylýandygyny aýtdy...

25.09.2025 15:48
2.9k+

Aýyň topragynda çaý ösdürip ýetişdirdiler - alymlaryň täze barlagynyň netijeleri

Kentiň uniwersitetiniň alymlary Britaniýanyň Dartmoor Tea çaý plantasiýasy, Lightcurve Films kompaniýasy we Europlanet bilen hyzmatdaşlykda çaýyň Aýyň topragynda ösdürilip ýetişdirilip bilinjekdigini anykladylar...

24.09.2025 11:42
6.1k+

Atlantik ummanynyň düýbünden süýji suwuň ummasyz ätiýaçlygy tapyldy

Alymlar ABŞ-nyň demirgazyk-gündogar kenarýakasynda Atlantik ummanynyň aşagyndan süýji suwuň ägirt uly howdanyny tapdylar. Bu barada üç aýlyk ekspedisiýany tamamlan halkara barlagçylar toparyna salgylanýan  CNN habar berdi...