Emeli aň mikroplastigiň topraga ýetirýän täsirine baha berdi

  • 06.01.2024 11:48
  • 5.4k+

Plastik galyndylary barha global ekologiýa meselesine öwrülýär. Tebigy gurşawda önümler mikroplastiklere – tutuş dünýä boýunça ekoulgamy hapalaýan ululygy 5 mm-den kiçi bölejiklere bölünýär. Mikroplastigiň birneme täze hadysadygy üçin, onuň tebigata täsiriniň netijeleri heniz doly derejede öwrenilenok diýip, MIR 24 belleýär.

Halkara alymlar topary mikroplastigiň topraga nähili zyýan ýetirip biljekdigine baha berdiler. Şol bir wagtyň özünde olar maşyn biliminiň algoritmlerini ulandylar.
Netijeler mikroplastigiň ululygynyň, şekiliniň we mukdarynyň topragyň häsiýetini ep-esli üýtgedýändigini görkezdi. Esasy faktor bölejikleriň ululygy bolup çykdy. Gözlegiň dowamynda topragyň himiki düzüminde düýpli üýtgeşmeleriň bardygy ýüze çykaryldy.
Mundan başga-da, ösümlikler mikroplastigi özüne siňdirip bilýärler. Şeýlelik bilen, bölejikler iýmit zynjyrlaryna birleşip, adam organizmine düşüp bilýärler diýip, Environmental Pollution habar berýär.
Alymlar topragyň plastik bilen hapalanmagynyň “daşky gurşaw we saglyk bilen bagly çynlakaý meselelere” getirýändigi baradaky netijä geldiler. Şeýle-de bolsa, täze tehnologiýalaryň ulanylmagy ekologiýa meselelerini çözmegiň ýollaryny görkezip biler. Alymlar geljekki nesiller üçin ekologiýa taýdan arassa dünýäni döretmek üçin plastik galyndylary dolandyrmakda “esasly çözgütleri” kabul etmäge çagyrýarlar.


31.08.2025 08:48
8.6k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

27.08.2025 15:44
4.7k+

Hytaý dünýäde ilkinji suwasty emeli aň maglumat merkezini gurýar

Hytaý emeli aň üçin dünýäde ilkinji suwasty maglumat merkezini gurýar. Bu desga Şanhaýyň kenaryndan 10 km uzaklykda ýerleşip, golaýdaky deňiz ýel elektrostansiýasyndan energiýa alar diýip, Live Science habar berýär...

26.08.2025 13:37
9.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...