ABŞ-da suwlary arassalamak üçin «janly» material döredildi

  • 12.09.2023 15:01
  • 8.2k+

Kaliforniýanyň San-Diýego uniwersitetiniň alymlary suwy hapalaýjylardan arassalap biljek täze material taýýarladylar. Ol 3D usulynda çap edilen gurluşdyr.

Materialyň esasyny alginat – deňiz suwotylaryndan alnan tebigy polimer düzýär. Ol gel ýagdaýyna gelýänçä nemlendirilip, fotosintezirleýän sianobakteriýalar bilen garyldy.
Bakteriýalar organiki hapalaýjylary zyýansyz molekulalara öwürýän lakkaza fermentini bölüp çykarmak üçin genetiki taýdan üýtgedildi. Şeýle hem olar teofillin molekulasy (çaýyň we şokoladyň düzüminde bar) bilen gatnaşyga girenlerinde öz-özüni ýok edip bilýärler. Bu häsiýet arassalamak işleri tamamlanandan soňra suwy bakteriýalardan arassalamaga mümkinçilik berýär.
Alymlar polimer materialyň biologiki ulgam bilen birleşmeginiň, gyjyndyryjlara adaty sintetiki maddalar üçin elýeterli bolmadyk usullarda reaksiýa berýän «janly» material döretmäge mümkinçilik döredendigini aýtdylar.
Synaglar iň amatly görnüşiň tor şekilli gurluşydygyny görkezdi. Ol bakteriýalaryň işjeňligini saklamak üçin iň amatlysydyr. Mundan başga-da, bu şekilde sianobakteriýalaryň köpüsi materialyň üstünde ýerleşýär we ýokumly maddalara, gazlara we ýagtylyga elýeterlilik alýar diýip, «Nature Communications» habar berýär.


düýn 11:02
3k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...