Alymlar sütün öýjüklerini almagyň täze usulyny oýlap tapdylar

  • 19.08.2023 17:22
  • 6.3k+

Garri Perkins lukmançylyk gözleg institutynyň, Günbatar Awstraliýa uniwersitetiniň we Awstraliýanyň beýleki ylmy guramalarynyň alymlary sütün öýjüklerini almak üçin adam öýjüklerini programmirlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Gözlegiň netijeleri Nature žurnalynda çap edildi.

2000-nji ýyllarda jynsy köpelmä gatnaşmaýan bedeniň somatik öýjükleriniň düwünçejik öýjüklerine (ESC) meňzeş öýjüklere emeli usulda gaýtadan düzülip bilinjekdigi ýüze çykaryldy. ESC-ler adam bedenindäki islendik öýjüge öwrülmäge ukyply bolup, olary biomedikal we bejeriş maksatlary üçin peýdaly edýär.
Şeýle-de bolsa, gaýtadan düzülen öýjükler ESK-leriň arasynda funksional tapawutlary döredip biljek öňki ýagdaýynyň epigenetiki ýadyny saklaýar we olaryň ulanylyşyny çäklendirýär. Bu meseläni çözmek üçin alymlar düwünçejik ösüşiniň has ir ýüze çykýan öýjüginiň epigenomynyň täzeden açylmagyna meňzeýän TNT-gaýtadan programmirlemek atly täze bir usul döretdiler.
Geçirilen synaglar täze düzülen TNT öýjükleriniň adam ESK-lerine, adaty gaýtadan programmirlemek arkaly öndürilenlere garanyňda, molekulýar taýdanam we işleýiş taýdanam has meňzeýändigini görkezdi.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...