Ilkinji gezek sütün öýjüklerinden adam düwünçekleriniň nusgalary döredildi

  • 17.06.2023 12:05
  • 9k+

Alymlar ilkinji gezek sütün öýjükleriniň esasynda adam düwünçekleriniň sintetiki nusgalaryny döretdiler. Bu barada The Guardian iňlis gazeti penşenbe günündäki sanynda habar berdi. Bu üstünlik genetiki keselleri we önelgesizligiň sebäplerini öwrenmäge mümkinçilik berer.

"Düwünçejik öýjüklerini gaýtadan programmirlemek arkaly adam düwünçeklerine meňzeş nusgalary döredip bileris" – diýip, neşir Kembrij uniwersitetiniň we Kaliforniýa tehnologik institutynyň professory Magdalena Žerniskaýa-Getsiň sözlerini getirýär.

Alymlaryň döreden gurluşlary gastrulýasiýa diýlip atlandyrylýan ösüş tapgyrynyň başlangyjyna ýetdi - urýan ýürek ýa-da başlangyç beýni ýok, ýöne adatça plasentany, öt haltany we düwünçejigi emele getirýän öýjükleri bar. Şeýle-de bolsa, adam ýumurtgalaryny ulanmazdan döredilen düwünçekler gözlegçilere düwünçekler bilen işlemegiň adaty ýörelgelerinden geçmäge we Angliýanyň kanunlary bilen kesgitlenen 14 günüň dowamynda ösüşini yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Neşiriň habar bermegine görä, sintetiki düwünçekler bu golaýda kliniki tejribede ulanylmaz. Sebäbi olary oturtmak bikanun bolardy. Mundan başga-da, bu gurluşlaryň ösüşiň soňky döwürlerine çenli kemala gelmegini dowam etdirip biljekdigi ýa-da ýokdugy entek belli däl, sebäbi amerikan we hytaý alymlarynyň maýmyn we syçan düwünçegi bilen geçiren şuňa meňzeş synaglary üstünlikli bolmady. Alymlaryň halkara jemgyýeti sintetiki düwünçekler bilen işlemegiň esasy ýörelgelerini eýýäm düzüp başlady.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.4k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...