Ilkinji gezek sütün öýjüklerinden adam düwünçekleriniň nusgalary döredildi

  • 17.06.2023 12:05
  • 9k+

Alymlar ilkinji gezek sütün öýjükleriniň esasynda adam düwünçekleriniň sintetiki nusgalaryny döretdiler. Bu barada The Guardian iňlis gazeti penşenbe günündäki sanynda habar berdi. Bu üstünlik genetiki keselleri we önelgesizligiň sebäplerini öwrenmäge mümkinçilik berer.

"Düwünçejik öýjüklerini gaýtadan programmirlemek arkaly adam düwünçeklerine meňzeş nusgalary döredip bileris" – diýip, neşir Kembrij uniwersitetiniň we Kaliforniýa tehnologik institutynyň professory Magdalena Žerniskaýa-Getsiň sözlerini getirýär.

Alymlaryň döreden gurluşlary gastrulýasiýa diýlip atlandyrylýan ösüş tapgyrynyň başlangyjyna ýetdi - urýan ýürek ýa-da başlangyç beýni ýok, ýöne adatça plasentany, öt haltany we düwünçejigi emele getirýän öýjükleri bar. Şeýle-de bolsa, adam ýumurtgalaryny ulanmazdan döredilen düwünçekler gözlegçilere düwünçekler bilen işlemegiň adaty ýörelgelerinden geçmäge we Angliýanyň kanunlary bilen kesgitlenen 14 günüň dowamynda ösüşini yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Neşiriň habar bermegine görä, sintetiki düwünçekler bu golaýda kliniki tejribede ulanylmaz. Sebäbi olary oturtmak bikanun bolardy. Mundan başga-da, bu gurluşlaryň ösüşiň soňky döwürlerine çenli kemala gelmegini dowam etdirip biljekdigi ýa-da ýokdugy entek belli däl, sebäbi amerikan we hytaý alymlarynyň maýmyn we syçan düwünçegi bilen geçiren şuňa meňzeş synaglary üstünlikli bolmady. Alymlaryň halkara jemgyýeti sintetiki düwünçekler bilen işlemegiň esasy ýörelgelerini eýýäm düzüp başlady.


21.11.2025 23:19
5.7k+

Awstraliýada 55 mln ýyl ozal ýaşan krokodilleriň ýumurtgalarynyň bölekleri tapyldy

Awstraliýanyň gündogaryndaky Murgon şäherinde krokodilleriň ýitip giden toparynyň ýumurtgalarynyň ýurtda iň gadymy bölekleri tapyldy. Tapyndy alymlara bu haýwanlara we olaryň ýaşaýyş gurşawyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Täze Günorta Uels uniwersiteti habar berýär...

20.11.2025 11:50
3.7k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.5k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

19.11.2025 13:14
3.2k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...