Ilkinji gezek sütün öýjüklerinden adam düwünçekleriniň nusgalary döredildi

  • 17.06.2023 12:05
  • 9k+

Alymlar ilkinji gezek sütün öýjükleriniň esasynda adam düwünçekleriniň sintetiki nusgalaryny döretdiler. Bu barada The Guardian iňlis gazeti penşenbe günündäki sanynda habar berdi. Bu üstünlik genetiki keselleri we önelgesizligiň sebäplerini öwrenmäge mümkinçilik berer.

"Düwünçejik öýjüklerini gaýtadan programmirlemek arkaly adam düwünçeklerine meňzeş nusgalary döredip bileris" – diýip, neşir Kembrij uniwersitetiniň we Kaliforniýa tehnologik institutynyň professory Magdalena Žerniskaýa-Getsiň sözlerini getirýär.

Alymlaryň döreden gurluşlary gastrulýasiýa diýlip atlandyrylýan ösüş tapgyrynyň başlangyjyna ýetdi - urýan ýürek ýa-da başlangyç beýni ýok, ýöne adatça plasentany, öt haltany we düwünçejigi emele getirýän öýjükleri bar. Şeýle-de bolsa, adam ýumurtgalaryny ulanmazdan döredilen düwünçekler gözlegçilere düwünçekler bilen işlemegiň adaty ýörelgelerinden geçmäge we Angliýanyň kanunlary bilen kesgitlenen 14 günüň dowamynda ösüşini yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Neşiriň habar bermegine görä, sintetiki düwünçekler bu golaýda kliniki tejribede ulanylmaz. Sebäbi olary oturtmak bikanun bolardy. Mundan başga-da, bu gurluşlaryň ösüşiň soňky döwürlerine çenli kemala gelmegini dowam etdirip biljekdigi ýa-da ýokdugy entek belli däl, sebäbi amerikan we hytaý alymlarynyň maýmyn we syçan düwünçegi bilen geçiren şuňa meňzeş synaglary üstünlikli bolmady. Alymlaryň halkara jemgyýeti sintetiki düwünçekler bilen işlemegiň esasy ýörelgelerini eýýäm düzüp başlady.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.4k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...