Islendik hereket saglyk üçin peýdalydyr (Sagdynlygyň «30+5» ýörelgesi)

  • 20.02.2023 12:37
  • 15k+

Hereketsizlik köp keselleriň döremegine ýa-da möwjemegine sebäp bolup bilýär. «Gezmek — ömürden, ýatmak — ölümden» diýlişi ýaly gezim-gezelenç etmegiň, aýlanmagyň, görmegiň ruhy we beden sagdynlygyna uly täsiri bar. Günüň agramly bölegini edara-ofislerde oturyp işleýän işgärler sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermeseler, soňlugy bilen bu gan basyşy, süýjikesel ýaly dertleriň döremegine ýol açyp biler. Amerikaly bilermenleriň soňky barlaglaryna görä, her 30 minutlyk oturymly işden soňra bäş minut aýak üstünde gezmelemek özüňizi duýşuňyzy gowulandyrar. Üstesine, saglygyňyz üçinem örän peýdalydyr. Muňa «30+5» kadasy diýibem at berýärler.

Uzak wagtlap oturmak dürli kesellere sebäp bolup bilýär, ýöne käbir iş şertlerinde başga çykalga galmaýar. «Focus» (Germaniýa) žurnalynyň ýazmagyna görä, oturymly iş bilen meşgullanýan hünärmenler «30+5» kadasyny yzygiderli berjaý etseler, mundan döräp biljek birnäçe sökelliklerden halas bolup bilerler. Sekiz sagatlyk iş gününiň ählisini oturyp geçirmek dagy asla maslahat berilmeýär. Her otuz minutdan bäş minut gezmelemek, ýöremek işiň önjeýliligini hem artdyrýar. Ýa-da günortanlyk arakesmesinde 20 minutlap assa-ýuwaş ylgamak hem munuň bir çäresi bolup biler. ABŞ-nyň Kolumbiýa uniwersitetiniň şu ýylyň ýanwar aýyndaky soňky barlaglaryna görä hem her 30 minutdan ýeriňden galmak, soňra 5 minutlap gezmelemek maslahat berilýär. Barlaga gatnaşanlaryň ählisi şeýle düzgüniň garaşylýan netijäni berýändigini nygtapdyrlar.
Öýde ýa-da ofisde bolsun, uzak wagtlap oturýan adamlar saglyklaryna howp salmazlyk üçin günde 30 minutdan gowrak maşk etmeli. Awstraliýanyň Sidneý uniwersitetiniň alymlary tarapyndan geçirilen barlaglara görä, günde 6 sagatlap ýerinden galman işleýänler, şonça wagt oturyp işläp, bir sagatlap maşk edýänlere garanyňda ýürek-damar kesellerine has köp ýolukýarlar.
Uzak wagtlyk oturymly iş diňe ýürek-damar kesellerine däl, eýsem semizlik, süýji kesel ýaly birnäçe dertlere, hatda depressiýa hem eltip bilýär. Geçirilen barlaglar günde 20-40 minut maşk etmegiň, pyýada ýöremegiň ýa-da basgançaklara münüp-düşmegiň hem saglyga iňňän peýdalydygyny görkezdi.
«Journal of the American College» žurnalynyň 2019-njy ýyldaky sanynda ýürek-damar kesellerini öwrenmäge bagyşlanan dokuz ýyllyk barlagyň netijesi berilýär. 45 ýaşdan ýokarda bolan 150 müň adamda alnyp barlan gözegçilige görä uzak wagtlap oturyp işleýänler wagtly-wagtynda hereket bilen özlerini tijäp durmalydyrlar. Bu barlagy alyp baran professor Emmanuel Stamatakis «Islendik hereket saglyk üçin peýdalydyr» diýip belleýär.


30.07.2025 14:49
2.4k+

Şweýsariýada Alsgeýmer keseline garşy dermanyň kliniki synaglary başlaýar

Şweýsariýanyň Roche farmasewtika kompaniýasy Alsgeýmer keseline garşy derman serişdesiniň kliniki synaglarynyň başlandygyny yglan etdi. Bu barada kompaniýanyň beýanyna salgylanyp, Reuters agentligi habar berdi...

29.07.2025 13:28
6.9k+

Türkmenistanyň lukmançylyk uniwersitetiniň talyplary Pekiniň uniwersitetinde tejribelik geçdiler

14–28-nji iýul aralygynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň talyplary Hytaýyň däp bolan lukmançylygy boýunça Pekin uniwersitetinde önümçilik tejribeligini geçdiler. Hytaý tarapy geljekki türkmen lukmanlary üçin baý okuw we medeni maksatnamany taýýarlady...

26.07.2025 16:48
5.1k+

Beýik Britaniýada depressiýaly hassalary futbol bilen “bejererler”

Beýik Britaniýada ýeňil we ortaça depressiýasy bolan hassalara lukmançylyk görkezmesi hökmünde futbol oýunlaryna baryp görmek maslahat berler. Özboluşly başlangyç barada The Independent ýazýar. Taslama Leýboristik partiýadan parlamentiň agzasy Saýmon Ofer we Ecotricity energetika kompaniýasynyň eýesi Deýl Wins tarapyndan işlenip taýýarlandy...

24.07.2025 14:28
7.8k+

Superbakteriýalar 2050-nji ýyla çenli dünýä ykdysadyýetine ýylda $1,7 trln ýitgi getirip, ölüm derejesini ýokarlandyryp biler

2050-nji ýyla çenli antibiotiklere durnuklylyk (AMR) dünýä ykdysadyýetine ýylda 1,7 trln dollara çenli möçberde zyýan ýetirip, ölüm derejesini ep-esli ýokarlandyryp biler. Şeýle maglumatlary 122 ýurdy gurşap alan Global ösüş merkezi öňe sürýär diýip, The Guardian ýazýar...