Islendik hereket saglyk üçin peýdalydyr (Sagdynlygyň «30+5» ýörelgesi)

  • 20.02.2023 12:37
  • 15k+

Hereketsizlik köp keselleriň döremegine ýa-da möwjemegine sebäp bolup bilýär. «Gezmek — ömürden, ýatmak — ölümden» diýlişi ýaly gezim-gezelenç etmegiň, aýlanmagyň, görmegiň ruhy we beden sagdynlygyna uly täsiri bar. Günüň agramly bölegini edara-ofislerde oturyp işleýän işgärler sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermeseler, soňlugy bilen bu gan basyşy, süýjikesel ýaly dertleriň döremegine ýol açyp biler. Amerikaly bilermenleriň soňky barlaglaryna görä, her 30 minutlyk oturymly işden soňra bäş minut aýak üstünde gezmelemek özüňizi duýşuňyzy gowulandyrar. Üstesine, saglygyňyz üçinem örän peýdalydyr. Muňa «30+5» kadasy diýibem at berýärler.

Uzak wagtlap oturmak dürli kesellere sebäp bolup bilýär, ýöne käbir iş şertlerinde başga çykalga galmaýar. «Focus» (Germaniýa) žurnalynyň ýazmagyna görä, oturymly iş bilen meşgullanýan hünärmenler «30+5» kadasyny yzygiderli berjaý etseler, mundan döräp biljek birnäçe sökelliklerden halas bolup bilerler. Sekiz sagatlyk iş gününiň ählisini oturyp geçirmek dagy asla maslahat berilmeýär. Her otuz minutdan bäş minut gezmelemek, ýöremek işiň önjeýliligini hem artdyrýar. Ýa-da günortanlyk arakesmesinde 20 minutlap assa-ýuwaş ylgamak hem munuň bir çäresi bolup biler. ABŞ-nyň Kolumbiýa uniwersitetiniň şu ýylyň ýanwar aýyndaky soňky barlaglaryna görä hem her 30 minutdan ýeriňden galmak, soňra 5 minutlap gezmelemek maslahat berilýär. Barlaga gatnaşanlaryň ählisi şeýle düzgüniň garaşylýan netijäni berýändigini nygtapdyrlar.
Öýde ýa-da ofisde bolsun, uzak wagtlap oturýan adamlar saglyklaryna howp salmazlyk üçin günde 30 minutdan gowrak maşk etmeli. Awstraliýanyň Sidneý uniwersitetiniň alymlary tarapyndan geçirilen barlaglara görä, günde 6 sagatlap ýerinden galman işleýänler, şonça wagt oturyp işläp, bir sagatlap maşk edýänlere garanyňda ýürek-damar kesellerine has köp ýolukýarlar.
Uzak wagtlyk oturymly iş diňe ýürek-damar kesellerine däl, eýsem semizlik, süýji kesel ýaly birnäçe dertlere, hatda depressiýa hem eltip bilýär. Geçirilen barlaglar günde 20-40 minut maşk etmegiň, pyýada ýöremegiň ýa-da basgançaklara münüp-düşmegiň hem saglyga iňňän peýdalydygyny görkezdi.
«Journal of the American College» žurnalynyň 2019-njy ýyldaky sanynda ýürek-damar kesellerini öwrenmäge bagyşlanan dokuz ýyllyk barlagyň netijesi berilýär. 45 ýaşdan ýokarda bolan 150 müň adamda alnyp barlan gözegçilige görä uzak wagtlap oturyp işleýänler wagtly-wagtynda hereket bilen özlerini tijäp durmalydyrlar. Bu barlagy alyp baran professor Emmanuel Stamatakis «Islendik hereket saglyk üçin peýdalydyr» diýip belleýär.


22.08.2025 15:19
5k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...

22.08.2025 08:21
4.6k+

Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär...

18.08.2025 10:02
2.2k+

ABŞ-da düzgünleşdiriji dowamly öýken keselini bejermek üçin ilkinji derman serişdesini tassyklady

ABŞ-nyň Azyk önümleriniň hiline we derman serişdelerine gözegilik müdirligi (FDA) Insmed kompaniýasynyň mukowissidozsyz bronhoektazlary bejermek üçin niýetlenen Brinsupri dermanyny tassyklady. Bu dowamly öýken keseli dem alyş ýollarynyň öwezini dolup bolmajak zeperlenmesi, dowamly üsgülewük we nemiň  artykmaç bölünip çykmagy bilen utgaşýar diýip, Reuters ýazýar...

18.08.2025 08:54
6.9k+

Oguljahan Atabaýewa “Arkadag Medisina Klasteri” toplumynyň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

16-njy awgustda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa Arkadag şäherine baryp gördi...