Dünýä ummany 2022-nji ýylda özüne siňdiren ýylylygynyň mukdary boýunça täze rekord goýdy

  • 13.01.2023 07:56
  • 20k+

Klimatologlaryň halkara topary 2022-nji ýylda ummanlaryň ýokarky gatlaklarynda saklanýan ýylylygyň mukdary 255 zettajoul derejesine ýetip, 2020-nji ýyldakydan 10,9 zettajoul köpdür diýen netijä geldiler. Bu iş Advances in Academic Science žurnalynda çap edildi. Bu barada Hytaý Ylymlar akademiýasynyň Atmosfera fizikasy institutynyň metbugat gullugy çarşenbe güni habar berdi.

Häzirki wagtda klimatologlaryň pikirine görä, dünýä ummany howanyň üýtgemegini esasy tebigy saklaýjy bolmagynda galýar. Senagatyň peýda bolmagyndan öňki döwürden bäri onuň suwlary ýylylygyň 90% -ini we önümçilikler, awtoulaglar we beýleki hapalaýjy maddalar tarapyndan çykarylýan kömürturşy gazynyň üçden bir bölegini özüne siňdirdi. Bu amal diňe bir howanyň üýtgemegini haýallatman, eýsem deňizleriň ekoulgamlarynda düýpli üýtgeşmelere hem sebäp bolup biler.
Gözegçiler geçen asyryň ortalaryndan 2022-nji ýyla çenli dünýä ummanynyň ýokarky böleginde ýylylyk energiýasynyň toplanmagyny öwrendiler. Munuň üçin olar 3000 sany ýerüsti we suwasty buýlar tarapyndan ýygnanan klimat modellerini we maglumatlary, şeýle hem Argo okeanografik maksatnamasynyň çäginde awtonom gözegçilik stansiýalaryny ulandylar.


16.06.2025 14:19
7k+

2025-nji ýylyň maý aýy umman gözegçiliginiň taryhynda ikinji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň maý aýynda dünýä ummanynyň üstüniň ortaça temperaturasy 20,79 gradus boldy – bu gözegçiligiň taryhynda ikinji iň ýokary görkezijidir diýip, Ýewropanyň Copernicus gullugy habar berýär. 2024-nji ýylyň maý aýynda goýlan rekord dereje bu görkezijiden bary-ýogy 0,14 gradus ýokarydy...

07.06.2025 12:21
14k+

Türkmen alymlary Derweze gaz krateriniň alawlamasyny peseltmegi başardylar

Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi. "Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy...

02.06.2025 08:09
4.6k+

Buzluklaryň möçberi 50 ýylda 9 trillion tonna azaldy

1975-nji ýyldan bäri alnyp barylýan gözegçilikleriň dowamynda, buzluklaryň umumy möçberi 9 trillion tonnadan hem köp azaldy. Bu barada Bütindünýä meteorologiýa guramasynyň wekili Kler Nullis Ženewada geçirilen metbugat ýygnagynda habar berdi...

01.06.2025 19:18
6.7k+

Ýeriň ilatynyň tas ýarysy bir aýa barabar goşmaça yssy howany başdan geçirdi

ABŞ-nyň Nýu-Jersi ştatynda ýerleşýän «Climate Central» garaşsyz ylmy-barlag toparynyň hasabatyna görä, soňky bir ýylyň dowamynda Ýeriň ilatynyň tas ýarysy aşa yssy howalaryň uzaga çekmegi bilen ýüzbe-ýüz bolupdyr...