ÝUNESKO-nyň sanawyndaky buzluklaryň üçden bir bölegi 2050-nji ýyla çenli eräp gider

  • 07.11.2022 12:39
  • 12k+

ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyndaky buzluklaryň üçden bir bölegi 2050-nji ýyla çenli eräp gider diýip, guramanyň hasabatynda aýdylýar. Howanyň üýtgemegine garşy  hernäçe çäreleriň görülýändigine garamazdan, Kilimanjaro wulkanyndaky, Dolomit Alplaryndaky, Pireneýlerdäki we ABŞ-daky Ýosemit milli seýilgähindäki buzluklary indi halas etmek başartmaz diýip, onuň awtorlary hasaplaýarlar.

Şol bir wagtda buzluklaryň galan üçden iki bölegini, eger ählumumy maýlama bir ýarym gradus Selsiýadan ýokary galmasa, entek saklap galsa bolar.
ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna jemi 18 600, ýagny dünýädäki her onunjy buzluk girizilendir. Olaryň umumy meýdany — 66 müň inedördül kilometr.
ÝUNESKO-nyň hünärmenleri bu buzluklaryň her ýyl takmynan 58 milliard tonna suwy ýitirýändigini duýdurýarlar. Takmynan şol mukdardaky suwy 12 aýda Ispaniýa we Fransiýa bilelikde ulanýar. Şondan ýaňa deňiz derejesi ýokary galýar, buzluklary süýji suwuň çeşmesi hasaplaýan ýerli ilatyň bolsa onuň gytçylygyndan kösenmegi mümkin.
ÝUNESKO-nyň hemralaryň maglumatlaryna esaslanýan doklady 6-18-nji noýabr aralygynda Müsürde geçjek COP27 klimat sammitiniň öňüsyrasynda çap boldy.


düýn 15:05
4.1k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 21:22
9.8k+

Ilkinji gezek Arktikanyň deňizlerinde awtoulag tekerleriniň bölejikleri tapyldy

Geçirilen barlaglar sandan galan teker önümleriniň, hatda şäherlerden uzakda ýerleşýän Arktika deňizlerine-de düşýändigini we deňiz durmuşyna täsir edip, mutasiýa sebäp bolup, şeýle hem adamlaryň we haýwanlaryň bedenine aralaşyp biljekdigini tassyklady...

11.09.2025 06:35
8.5k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...

05.09.2025 17:20
9.1k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...