ÝUNESKO-nyň sanawyndaky buzluklaryň üçden bir bölegi 2050-nji ýyla çenli eräp gider

  • 07.11.2022 12:39
  • 12k+

ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyndaky buzluklaryň üçden bir bölegi 2050-nji ýyla çenli eräp gider diýip, guramanyň hasabatynda aýdylýar. Howanyň üýtgemegine garşy  hernäçe çäreleriň görülýändigine garamazdan, Kilimanjaro wulkanyndaky, Dolomit Alplaryndaky, Pireneýlerdäki we ABŞ-daky Ýosemit milli seýilgähindäki buzluklary indi halas etmek başartmaz diýip, onuň awtorlary hasaplaýarlar.

Şol bir wagtda buzluklaryň galan üçden iki bölegini, eger ählumumy maýlama bir ýarym gradus Selsiýadan ýokary galmasa, entek saklap galsa bolar.
ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna jemi 18 600, ýagny dünýädäki her onunjy buzluk girizilendir. Olaryň umumy meýdany — 66 müň inedördül kilometr.
ÝUNESKO-nyň hünärmenleri bu buzluklaryň her ýyl takmynan 58 milliard tonna suwy ýitirýändigini duýdurýarlar. Takmynan şol mukdardaky suwy 12 aýda Ispaniýa we Fransiýa bilelikde ulanýar. Şondan ýaňa deňiz derejesi ýokary galýar, buzluklary süýji suwuň çeşmesi hasaplaýan ýerli ilatyň bolsa onuň gytçylygyndan kösenmegi mümkin.
ÝUNESKO-nyň hemralaryň maglumatlaryna esaslanýan doklady 6-18-nji noýabr aralygynda Müsürde geçjek COP27 klimat sammitiniň öňüsyrasynda çap boldy.


10.07.2025 11:35
4.6k+

ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi...

08.07.2025 10:25
4.6k+

Dünýäde CO₂ zyňyndylary rekord derejede 40,8 milliard tonna ýetdi

Geçen ýyl dünýäde kömürturşy gazynyň zyňyndylary CO₂ ekwiwalentinde 40,8 milliard tonna ýetdi. Bu barada Energetika instituty (EI) tarapyndan neşir edilen “2025-nji ýylda dünýä energetikasynyň san maglumatyna syn” atly täze hasabatda aýdylýar...

27.06.2025 20:25
15k+

Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi...

16.06.2025 14:19
7.2k+

2025-nji ýylyň maý aýy umman gözegçiliginiň taryhynda ikinji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň maý aýynda dünýä ummanynyň üstüniň ortaça temperaturasy 20,79 gradus boldy – bu gözegçiligiň taryhynda ikinji iň ýokary görkezijidir diýip, Ýewropanyň Copernicus gullugy habar berýär. 2024-nji ýylyň maý aýynda goýlan rekord dereje bu görkezijiden bary-ýogy 0,14 gradus ýokarydy...