Arktikada temperaturanyň ýokarlanmagynyň sebäbi düşündirildi

  • 09.03.2022 18:03
  • 14k+

Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň A.M.Obuhow adyndaky Atmosfera fizikasy institutynyň russiýaly alymlary Şpisbergen arktik arhipelagynda temperaturanyň ýokarlanmagynyň sebäbini düşündirmegi başardylar. Bularyň ählisi fen diýlip atlandyrylýan hadysa bilen baglanyşykly diýip, lenta.ru belleýär.

Dowamly meteorologik gözegçilikleriň esasynda gözlegçiler Şpisbergende howa açyk bolan günlerinde kenar ýakasyndaky temperaturanyň Selsiý boýunça plýus 10 gradusdygyny, ýöne arhipelagyň töwereginde onuň minus 5-0 gradusdan ýokary geçmändigini anykladylar.     

Netijede hünärmenler adatdan daşary maýyl howanyň we bulutlaryň bolmazlygynyň fen – dag gerişleriniň yk tarapyndaky temperaturanyň ep-esli ýokarlanmagyna sebäp bolýan hadysa bilen baglanyşyklydygy baradaky netijä geldiler. Şeýle howanyň uzak dowam etmegi buzluklaryň we garyň işjeň eremegine sebäp bolýar. Alymlar alyp baran işleriniň netijeleri Arktikadaky klimat üýtgemelerini has takyk çaklamaga we öwrenmäge kömek eder diýip hasaplaýarlar. 


07.07.2025 10:53
3.1k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
9.6k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
11k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...

06.07.2025 14:44
7.1k+

Arheolog Ispaniýanyň golaýynda rowaýata öwrülen Atlantida şäherini tapandygyny aýdýar

Britaniýaly arheolog Maýkl Donnellan Atlantidanyň Ispaniýanyň kenaryndan üç kilometr uzaklykda, Kadis şäheriniň golaýynda ýerleşip biljekdigini aýtdy. Bu barada alymyň alternatiw taryha bagyşlanan Cosmic Summit konferensiýasynda eden çykyşyna salgylanýan, Daily Mail ýazýar...