“Science” žurnaly 2021-nji ýylyň iň möhüm ylmy açyşlaryny sanap geçdi

  • 20.12.2021 23:46
  • 5.7k+

“Science” žurnaly 2021-nji ýylyň iň möhüm ylmy açyşlarynyň sanawyny hödürledi. Sanawa ylmy ugurda on sany esasy üstünlik girdi. Bu barada iz.ru habar berýär.

Şeýlelikde, COVID-19-a garşy sanjymlar ýylyň “öňegidişligi” diýlip ykrar edildi. Şeýle-de, alymlara işlenip düzülen algoritmler arkaly protein gurluşlaryny çaklamakda ösüş gazanmak başartdy. Hünärmenler täze mehanizmleriň kömegi bilen wirusyň “omikron” ştammynyň tiken belogyndaky üýtgeşmeleri modelirlemegi göz öňünde tutýarlar.

Mundan başga-da, ylmy işler lukmanlaryň şikesden soňky stress bozulmalaryny bejermek mümkinçiliklerini artdyrdy. 
Ýene bir ähmiýetli açyş arheologik agtaryşlaryny öwrenmäge degişlidir. Hünärmenler gowak topragyndan we ýaşy 1 million ýyldan gowrak bolan gazylyp tapylan galyndylardan ýadro DNK-syny almagy öwrendiler. Şeýlelik bilen, alymlar ýitip giden biologik görnüşler baradaky maglumatlary has jikme-jik öwrenmäge mümkinçilik gazandylar. 
Ylmy pudakda termoýadro sintezi ugrundaky ösüş hem möhüm wakadyr. Ýagny, ilkinji gezek termoýadro reaktory onuň işine sarp edileninden has köp energiýa öndürdi. 
Reýtinge CRISPR-terapiýasyny ulanyp, nesilden-nesle geçýän keselleri bejermek üçin alymlar tarapyndan işlenip düzülen usul hem goşuldy. Bu tehnologiýa adam organizmindäki genleri redaktirlemäge mümkinçilik berýär.
Mundan başga-da, 2021-nji ýylda Marsyň gurluşy baradaky bilimleri ep-esli artdyrmak başartdy.


şu gün 00:07
591

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
4.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.8k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...