Demirgazyk buzly ummanynda maýlama garaşylýanyndan has ir başlady

  • 29.11.2021 02:04
  • 11k+

Alymlar Demirgazyk buzly ummanynyň ozalky garaşylýandan has ir ýylap başlandygyny ýüze çykardylar. Bu barada Science Advances-e salgylanyp, ferra.ru habar berdi.

Halkara alymlar topary Demirgazyk buzly ummanynda ýaşaýan mikroorganizmleriň himiki düzümini öwrenmegiň barşynda ummanyň XX asyryň başynda gyzyp başlandygyny anykladylar. Munuň özi ozalky garaşylyşyndan birnäçe onýyllyk irdir diýip, çeşme belleýär.

Alymlaryň nygtamagyna görä, suwuň ýylamagynyň sebäbi - atlantifikasiýa prosesi, ýagny Demirgazyk buzly ummanynda has ýyly we duzly Atlantik suwlarynyň köpelmegi bolup durýar. Munuň sebäbi bolsa Grenlandiýanyň buz örtüginiň eremegi zerarly Labrador deňzinde suwuň aýlanyşynyň haýallamagydyr. Alymlar bu proseslere 1940-njy ýyllaryň ortalarynda üns berdiler.

Ýeri gelende bellesek, häzirki zaman howany modelleşdirme ulgamlary atlantifikasiýa faktorlaryny göz öňünde tutmaýar. Bu bolsa, öz gezeginde, proseslere düşünmegi kynlaşdyrýar.


24.10.2025 16:48
7.9k+

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar peýda boldy

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar ýüze çykaryldy. Häzire çenli ýurt dünýäde olardan azat bolan iki ýeriň biri hasaplanýardy – indi ýeke-täk şeýle ýer Antarktida bolup galdy. Ilkinji çybynlar Reýkýawikden günorta-günbatarda Kýos buzluk jülgesinde göründi...

16.10.2025 10:42
6.8k+

Hytaýda maýlama sebäpli XXI asyryň ahyrynda tutuş ýurtda çaý ösdürip ýetişdirip bolar

2090-njy ýyla çenli Hytaýda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly 137 müň inedördül kilometre golaý täze ýer peýda bolup biler diýip, Günorta-Günbatar uniwersitetiniň alymlary N+1 neşirine beren maglumatynda aýdýarlar...

19.09.2025 14:55
5.3k+

Awstraliýada 1,5 mln adam umman derejesiniň ýokarlanmagy sebäpli howp astynda

Awstraliýanyň klimat gullugy global ýylamanyň netijeleri barada çaklamasyny hödürledi. Maglumatlara görä, 2050-nji ýyla çenli umman derejesiniň ýokarlanmagy ýurduň 1,5 million ýaşaýjysynyň janyny howp astyna goýup biler diýip, The Guardian habar berýär...

13.09.2025 15:05
7.3k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...