Täze Zelandiýanyň ýaşaýjylary ýurduň adyny üýtgetmegi talap edýärler

  • 16.09.2021 11:58
  • 11k+
Täze Zelandiýanyň ýaşaýjylary ýurduň adyny üýtgetmegi talap edýärler

“Maori partiýasynyň” liderleri Täze Zelandiýanyň adyny 2026-njy ýyla çenli “Aotearoa” polineziýa adyna üýtgetmegi we ähli şäherlere maori adyny bermegi talap edýän arza gol ýygnap başladylar. Bu barada RNZ radiosyna salgylanyp, RIA Nowosti habar berýär.

Ýurduň ýerli ýaşaýjylarynyň syýasy guramasynyň egindeş başlyklary Rawiri Waititi bilen Debbi Ngarewa-Pakeriň pikiriçe, asyl atlar ýoýulýar, kabul edilmeýär we ähmiýet berilmeýär.

“Maori dili öňki döwürde bu ýurtda ilkinji we resmi dil derejesini aldy. Biz Polineziýa döwleti, biz Aotearoa” – diýip, RNZ radiosy Waititiniň sözlerini getirýär.

Ngarewa-Pakeriň aýtmagyna görä, kolonial bilim we XX asyryň başynda ýer atlarynyň iňlis atlaryna üýtgedilmegi Täze Zelandiýanyň häzirki ýerli ýaşaýjylarynyň ata-babalarynyň ene dilinde gürlemek ukybynyň 1910-njy ýyldaky 90 göterimden 1950-nji ýylda 23 göterime çenli peselmegine getirdi.
Maori ilatyň, takmynan, 15%-ini emele getirýär, ýöne ýaşaýjylaryň diňe üç göterimi bu dilde gürleýär.

Premýer-ministr Jasinde Ardern adyň üýtgedilmegine garşy çykdy: “Biz Täze Zelandiýanyň adyny resmi taýdan üýtgetmegi meýilleşdirmeýäris. Ýöne şol bir wagtyň özünde men adamlaryň ýerleriň dürli atlaryny bile ulanýandygyna begenýändigimi aýdasym gelýär we meniň pikirimçe, bu tejribe hasam giňeldiler”.

Onuň aýtmagyna görä, maori dili iňlis dili bilen birlikde resmi diýlip ykrar edildi, ýerleriň asyl atlary geljekde-de “biri-biriniň deregini tutup” ulanylar.
Maori dilinden gelip çykan “Aotearoa” ady maori ata-babalarynyň Täze Zelandiýa adalarynyň üstünde sekiz asyr mundan öň sekiz sany uly kanoe gaýygynda ummany kesip geçenlerinde gören “Uzyn ak buludyny” aňladýar. 


03.10.2024 13:03
11k+

Täze Zelandiýada 6500 adam haka tansyny köpçülikleýin ýerine ýetirmekde rekord goýdy

Täze Zelandiýanyň iň iri şäheri bolan Oklenddäki Eden Park stadionynda hakanyň iň uly köpçülikleýin çykyşy boýunça dünýä rekordy goýuldy. Bu barada The Guardian neşiri habar berdi. 29-njy sentýabrda bu çärä 6500...

31.03.2024 10:04
8.9k+

Täze Zelandiýanyň ýerli halkynyň patyşasy kitleri adam hukuklary bilen üpjün etdi

Täze Zelandiýanyň ýerli maori halkynyň patyşasy Tuheitia Potatau Te Ferofero VII kitlere adamlaryňky ýaly hukuklarynyň berilmelidigini aýtdy. Mundan başga-da, ol bu süýdemdirijileriň goragyny üpjün etmek üçin olaryň...

23.02.2024 17:36
8.5k+

Iki ýurt genetik taýdan modifisirlenen bananyň satuwyny makullady

Awstraliýada we Täze Zelandiýada genetik taýdan modifisirlenen bananlaryň satuwyna rugsat berildi. Bu barada Food Standards Australia New Zealand (FSANZ) azyk guramasynyň saýtyna salgylanyp, Esquire Kazakhstan...

02.02.2024 19:24
9.6k+

Täze Zelandiýa dünýäde ilkinjileriň biri bolup düzüminde “hemişelik himikatlar” bolan kosmetikany gadagan eder

Täze Zelandiýanyň Daşky gurşawy goramak edarasy düzüminde “hemişelik himikatlary” saklaýan kosmetika önümlerini gadagan etmek meýilnamasyny yglan etdi. Bu barada Agence France-Presse (AFP) agentliginiň maglumatlaryna...