Orhid köli ÝUNESKO-ny alada goýýar

  • 11.07.2021 07:46
  • 10k+

Balkan ýarymadasynda ýerleşýän Orhid köli we onuň töwerekleri ÝUNESKO-nyň goragy astynda saklanýar. Ýöne ekologlar howsala düşýärler: binalaryň gurulmagy we hapalanma bu tebigy suw howdanynyň ekoulgamyna we biodürlüligine görnetin zyýanly täsirini ýetirýär. Şoňa görä-de, Birleşen Milletler Guramasy Orhid kölüni ýitip-ýok bolmak howp astyna düşen desgalaryň sanawyna girizmegi göz öňünde tutýar. Bu barada euronews.com saýtyna salgylanyp, news.day.az habar berýär.

Katarina Wasileska, «SOS Orhid» taslamasynyň wekili:
— Eger-de ÝUNESKO haýsydyr bir ýeri ýitip barýan desgalaryň sanawyna goşsa, bu erbet alamat. Munuň özi ýurduň ÝUNESKO-nyň medeni mirasy hökmünde ykrar edilen desgany goramak boýunça öz üstüne alan borjuny ýerine ýetirmändigini görkezýär. Ol ýurtda ýagdaýy düzetmäge mümkinçilik bardygyny hem alamatlandyrýar.

ÝUNESKO-nyň basyşy bilen häkimiýetler käbir kenarýaka bardyr restoranlary ýapmagy buýruk berdi. «Ol deňizden damja» diýip, ekologiýanyň tarapdarlary aýdýarlar. Kölüň kenary myhmanhanalardyr özbaşdak gurlan desgalar, zawoddyr önümçilik kärhanalary bilen gurşalan. Olar bolsa galyndylaryny göni kölüň suwuna goýberýärler.

Konstantin Georgiýewski, Orhid şäheriniň häkimi:

— Biz gurlan desgalaryň köp bölegini aýyrdyk. Bu agyr ýük, ägirt uly zor salma we ýalňyşlyk. Olary düzetmek zerur.

Orhid köli Demirgazyk Makedoniýa bilen Albaniýanyň serhedinde ýerleşýär. Ýöne bu iki ýurda onuň goragyny utgaşdyrmak kyn düşýär. Häkimiýetler hapalanma garşy göreşmek we ekosyýahatçylyk boýunça meýilnamanyň üstünde işleýär. Ýöne ÝUNESKO-nyň maslahatlaryny ýerine ýetirmek üçin diňe bir wagt däl, eýsem, köp möçberde maliýe serişdeleri hem gerek bolar.


13.09.2025 15:05
6.1k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 21:22
10k+

Ilkinji gezek Arktikanyň deňizlerinde awtoulag tekerleriniň bölejikleri tapyldy

Geçirilen barlaglar sandan galan teker önümleriniň, hatda şäherlerden uzakda ýerleşýän Arktika deňizlerine-de düşýändigini we deňiz durmuşyna täsir edip, mutasiýa sebäp bolup, şeýle hem adamlaryň we haýwanlaryň bedenine aralaşyp biljekdigini tassyklady...

05.09.2025 17:20
9.2k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...

05.09.2025 16:55
7.2k+

Gimalaý buzluklary her ýyl millionlarça Olimpiýa basseýnine barabar buz ýitirýär

Aziýanyň beýik daglaryndaky buzluklar çalt azalýar: her ýyl 22 gigatonnadan gowrak buz ýitip gidýär, bu dokuz million Olimpiýa basseýnine deňdir. Şeýle deňeşdirme Ýuta uniwersitetiniň we Wirjiniýa Tehnologiýalar institutynyň täze barlagynda getirilýär...