Awstraliýada dünýäniň iň uly radioteleskopynyň gurluşygy başlandy

  • 02.07.2021 20:20
  • 4.7k+

SKA taslamasyna gatnaşyjy ýurtlar adybir radioteleskopyň gurluşyk taslamasyny resmi taýdan tassykladylar we gurluşyga başlandy. Ol Günbatar Awstraliýada ýerleşer, onuň gurluşygyny 2028-nji ýyla çenli tamamlamak meýilleşdirilýär diýip, Ýewropanyň astronomiýa bileleşiginiň (EAS) her ýylda geçirilýän ýygnagynda taslamanyň ýolbaşçylary aýtdylar. Bu barada TASS habar berýär.

“Biz bu pursada 30 ýyl garaşdyk. Adamzat planetada iň uly ylmy obýektiň gurluşygyna girişmek bilen, öňe tarap ýene-de ägirt uly böküş etdi. Biz Älemiň köp syrlaryny bilmäge kömek etjek iň uly we çylşyrymly iki radioteleskopy gurarys” – diýip, SKA obserwatoriýasynyň baş müdiri Filip Daýmond belleýär.

Onuň aýtmagyna görä, geçen hepde SKA obserwatoriýasyna agza ýedi ýurduň ählisi – Awstraliýa, Hytaý, Italiýa, Niderlandlar, Portugaliýa, GAR we Beýik Britaniýa gurluşyk meýilnamalaryny resmi taýdan tassykladylar hem-de radioteleskopyň gurluşygy we ulanyşa girizilmegi üçin jemi 2 mlrd ýewro bermäge razy boldular.
Merçison obserwatoriýasynyň çäginde işler eýýäm başlady, ýöne doly derejeli gurluşyk indiki ýylyň başynda SKA agza ýurtlaryň kärhanalary we ylmy merkezleri bilen şertnama baglaşylandan soň başlar.
SKA-nyň Awstraliýa böleginiň gurluşygyny 2028-nji ýyla çenli tamamlamak meýilleşdirilen. Alymlaryň pikiriçe, obserwatoriýa ilkinji ylmy maglumatlary birnäçe antennalar we maglumatlary gaýtadan işleýiş ulgamy işe girizilenden soň, ýakyn ýyllarda kabul edip başlar. Obserwatoriýanyň gurluşygy tamamlanandan soň, alymlar onuň azyndan 50 ýyl işlejekdigine ynam bildirýärler.


01.07.2025 14:03
8.1k+

Awstraliýanyň gowaklaryndan ilkinji gözsüz ary we geň mumiýalanan möýler tapyldy

Alymlar Awstraliýanyň Nallarbor düzlüginden içinde ozal görülmedik jandarlaryň mumiýalanan galyndylary bolan täsin gowaklary tapdylar. Tapyndylaryň arasynda  gadymy möýler, saçakçylar, kyrkaýaklar we arylaryň dünýäde ilkinji asla gözsüz görnüşi bar...

24.06.2025 13:34
2.8k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

20.05.2025 15:15
4.1k+

Awstraliýada GPS-iň ornuny tutjak nawigasiýa ulgamy döredildi. Ol 50 esse takyk

Awstraliýanyň Q-Ctrl kompaniýasy Ironstone Opal nawigasiýa ulgamyny hödürledi. Ol hemrasyz işleýär we ýerleşýän ýerini kesgitlemek üçin Ýeriň magnit meýdanyndan peýdalanýar. Tehnologiýa GPS-den 50 esse takyk we päsgelçiliklere durnukly...

20.05.2025 07:44
8.1k+

Awstraliýaly alymlar plastik aýnalaryny ulanyp, Gün energiýasyny öndürmegiň çykdajysyny 40% peseltdiler

Awstraliýaly alymlar Gün energiýasynyň öndürilişiniň çykdajysyny 40% azaldyp biljek ýeňil plastik aýnalary işläp taýýarladylar. Ilkibaşda awtoulaglar üçin işlenip düzülen tehnologiýa indi oba hojalygynda we senagatda çykdajylary peseltmäge, şeýle hem uglerod zyňyndylaryny azaltmaga ýardam berer diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär...