Awstraliýada dünýäniň iň uly radioteleskopynyň gurluşygy başlandy

  • 02.07.2021 20:20
  • 4.7k+

SKA taslamasyna gatnaşyjy ýurtlar adybir radioteleskopyň gurluşyk taslamasyny resmi taýdan tassykladylar we gurluşyga başlandy. Ol Günbatar Awstraliýada ýerleşer, onuň gurluşygyny 2028-nji ýyla çenli tamamlamak meýilleşdirilýär diýip, Ýewropanyň astronomiýa bileleşiginiň (EAS) her ýylda geçirilýän ýygnagynda taslamanyň ýolbaşçylary aýtdylar. Bu barada TASS habar berýär.

“Biz bu pursada 30 ýyl garaşdyk. Adamzat planetada iň uly ylmy obýektiň gurluşygyna girişmek bilen, öňe tarap ýene-de ägirt uly böküş etdi. Biz Älemiň köp syrlaryny bilmäge kömek etjek iň uly we çylşyrymly iki radioteleskopy gurarys” – diýip, SKA obserwatoriýasynyň baş müdiri Filip Daýmond belleýär.

Onuň aýtmagyna görä, geçen hepde SKA obserwatoriýasyna agza ýedi ýurduň ählisi – Awstraliýa, Hytaý, Italiýa, Niderlandlar, Portugaliýa, GAR we Beýik Britaniýa gurluşyk meýilnamalaryny resmi taýdan tassykladylar hem-de radioteleskopyň gurluşygy we ulanyşa girizilmegi üçin jemi 2 mlrd ýewro bermäge razy boldular.
Merçison obserwatoriýasynyň çäginde işler eýýäm başlady, ýöne doly derejeli gurluşyk indiki ýylyň başynda SKA agza ýurtlaryň kärhanalary we ylmy merkezleri bilen şertnama baglaşylandan soň başlar.
SKA-nyň Awstraliýa böleginiň gurluşygyny 2028-nji ýyla çenli tamamlamak meýilleşdirilen. Alymlaryň pikiriçe, obserwatoriýa ilkinji ylmy maglumatlary birnäçe antennalar we maglumatlary gaýtadan işleýiş ulgamy işe girizilenden soň, ýakyn ýyllarda kabul edip başlar. Obserwatoriýanyň gurluşygy tamamlanandan soň, alymlar onuň azyndan 50 ýyl işlejekdigine ynam bildirýärler.


20.05.2025 15:15
4k+

Awstraliýada GPS-iň ornuny tutjak nawigasiýa ulgamy döredildi. Ol 50 esse takyk

Awstraliýanyň Q-Ctrl kompaniýasy Ironstone Opal nawigasiýa ulgamyny hödürledi. Ol hemrasyz işleýär we ýerleşýän ýerini kesgitlemek üçin Ýeriň magnit meýdanyndan peýdalanýar. Tehnologiýa GPS-den 50 esse takyk we päsgelçiliklere durnukly...

20.05.2025 07:44
7.9k+

Awstraliýaly alymlar plastik aýnalaryny ulanyp, Gün energiýasyny öndürmegiň çykdajysyny 40% peseltdiler

Awstraliýaly alymlar Gün energiýasynyň öndürilişiniň çykdajysyny 40% azaldyp biljek ýeňil plastik aýnalary işläp taýýarladylar. Ilkibaşda awtoulaglar üçin işlenip düzülen tehnologiýa indi oba hojalygynda we senagatda çykdajylary peseltmäge, şeýle hem uglerod zyňyndylaryny azaltmaga ýardam berer diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär...

19.05.2025 19:03
4.5k+

Awstraliýaly alymlar adamyň gözüne meňzeş kompýuter gözüni döretdi

Awstraliýadaky RMIT (Royal Melbourne Institute of Technology) uniwersitetiniň alymlary adamyň gözi ýaly işleýän elektron gözüň prototipini döretdi. Adamyň gözi we beýnisi her bir kadry dolulygyna işlemeýär: olar herekete tiz reaksiýa bildirip, ilkinji nobatda, obýektleriň konturlaryny görýär we beýnä derrew signal iberýär...

28.03.2025 11:18
6k+

Biologlar kengurularyň näme üçin böküp hereket edýändigini düşündirdiler

Alymlar kengurularyň näme sebäpden böküp hereket edýändiginiň jogabyny ýüze çykarmaga ýakynlaşdylar. Bu geň hereketiň açary müşkli kenguru alakasynyň hereketleri bilen bagly bolup biler. Bu barada awstraliýaly...