Garpyzyň Afrika ösümliginden gelip çykandygy anyklanyldy

  • 02.06.2021 21:48
  • 17k+

Alymlar ýyladyşhanada ösdürilip ýetişdirilen ähli görnüşleriniň DNK-synyň kömegi bilen, garpyzlaryň Afrikanyň demirgazyk-gündogaryndaky ýabany ekinleriň ata-babalaryndan gelip çykan bolmagynyň mümkindigini anykladylar. Şunuň bilen bagly geçirilen ylmy barlag "Proceedings of the National Academy of Sciences" neşirinde çap edildi. Muny cursorinfo.co.il habar berdi.

Ondan öň garpyzlar Günorta Afrika limon gawuny bilen bir kategoriýa degişli edilýärdi. Şeýle-de bolsa, barlagçylar Kordofan gawuny (C. lanatus) diýlip atlandyrylýan eti ak garpyzyň Sudan görnüşiniň öý garpyzlarynyň iň ýakyn garyndaşydygyny ýüze çykardylar. Genetiki barlaglar mundan 4000 ýyl ozal Nil jülgesinde garpyzyň desert hökmünde iýlen bolmagynyň mümkindigini görkezýär.

"DNK-nyň esasynda, biziň häzirki eti süýji we köplenç gyzyl reňkde bolýan garpyzlaryň genetiki taýdan Günbatar we Demirgazyk-Gündogar Afrikanyň ýabany ösümlik görnüşlerine has ýakyndygyny anykladyk" diýip, Waşington uniwersitetiniň sungat we ylym çygrynda biologiýa kafedrasynyň hormatly professory Suzan S.Renner aýtdy. Şeýle hem ol häzirki garpyzlaryň genetiki gorunyň örän "garypdygyny" we dürli heňler, beýleki kömelekler, wiruslar we nematodlar (gurçuklar) ýaly kesellere we zyýanly mör-möjeklere garşy juda ejizdigini nygtady.

Alymlaryň bellemegine görä, häzirki wagtda garpyzyň kesel görnüşlerine garşy has çydamly görnüşini ösdürip ýetişdirmek ugrunda işler alnyp barylýar.
Bu ylmy barlagy ABŞ-nyň Itakadaky (Nýu-Ýork) Oba hojalygy ministrliginiň, Londondaky Kýu korollyk botanika bagynyň we Şeffild uniwersitetiniň kärdeşleri bilelikde geçirdiler we ol kesele garşy has çydamly garpyz görnüşini ösdürip ýetişdirmekde peýdaly bolup biler diýip, çeşme belleýär.

şu gün 00:07
1.5k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

düýn 09:27
7.4k+

Hindistan Delini tüsseden arassalamak üçin emeli ýagyş ýagdyrmaga taýýarlanýar

Hindi häkimiýeti emeli aňyň kömegi bilen Delidäki tüssä garşy göreşmek meýilnamasyny durmuşa geçirmäge girişdi. Şäher häkimiýetiniň başlygy Rekha Guptanyň habar bermegine görä, 23-nji oktýabrda tehnologiýanyň synaglary üstünlikli geçirildi, indi bolsa hünärmenler 28 – 30-njy oktýabrda bulut “ekişi” boýunça synagy geçirmäge taýýarlanýar...

25.10.2025 15:42
5k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...