Garpyzyň Afrika ösümliginden gelip çykandygy anyklanyldy

  • 02.06.2021 21:48
  • 17k+
Garpyzyň Afrika ösümliginden gelip çykandygy anyklanyldy

Alymlar ýyladyşhanada ösdürilip ýetişdirilen ähli görnüşleriniň DNK-synyň kömegi bilen, garpyzlaryň Afrikanyň demirgazyk-gündogaryndaky ýabany ekinleriň ata-babalaryndan gelip çykan bolmagynyň mümkindigini anykladylar. Şunuň bilen bagly geçirilen ylmy barlag "Proceedings of the National Academy of Sciences" neşirinde çap edildi. Muny cursorinfo.co.il habar berdi.

Ondan öň garpyzlar Günorta Afrika limon gawuny bilen bir kategoriýa degişli edilýärdi. Şeýle-de bolsa, barlagçylar Kordofan gawuny (C. lanatus) diýlip atlandyrylýan eti ak garpyzyň Sudan görnüşiniň öý garpyzlarynyň iň ýakyn garyndaşydygyny ýüze çykardylar. Genetiki barlaglar mundan 4000 ýyl ozal Nil jülgesinde garpyzyň desert hökmünde iýlen bolmagynyň mümkindigini görkezýär.

"DNK-nyň esasynda, biziň häzirki eti süýji we köplenç gyzyl reňkde bolýan garpyzlaryň genetiki taýdan Günbatar we Demirgazyk-Gündogar Afrikanyň ýabany ösümlik görnüşlerine has ýakyndygyny anykladyk" diýip, Waşington uniwersitetiniň sungat we ylym çygrynda biologiýa kafedrasynyň hormatly professory Suzan S.Renner aýtdy. Şeýle hem ol häzirki garpyzlaryň genetiki gorunyň örän "garypdygyny" we dürli heňler, beýleki kömelekler, wiruslar we nematodlar (gurçuklar) ýaly kesellere we zyýanly mör-möjeklere garşy juda ejizdigini nygtady.

Alymlaryň bellemegine görä, häzirki wagtda garpyzyň kesel görnüşlerine garşy has çydamly görnüşini ösdürip ýetişdirmek ugrunda işler alnyp barylýar.
Bu ylmy barlagy ABŞ-nyň Itakadaky (Nýu-Ýork) Oba hojalygy ministrliginiň, Londondaky Kýu korollyk botanika bagynyň we Şeffild uniwersitetiniň kärdeşleri bilelikde geçirdiler we ol kesele garşy has çydamly garpyz görnüşini ösdürip ýetişdirmekde peýdaly bolup biler diýip, çeşme belleýär.

şu gün 10:21
1.6k+

Italiýanyň bir gowagyndan ýaşy 4000 ýyl bolan mis hanjary tapyldy

Arheologlar Italiýanyň Tina Ýama gowagyndan 4000 ýyllyk mis hanjaryny we adam kellesini tapdylar. Bu onuň giçki mis we irki bürünç asyrynda jaýlanyş ýeri hökmünde ulanylandygyny görkezýär. Gowak Italiýanyň demirgazyk...

düýn 23:36
2.7k+

Alymlar Weneradan gadymky güýçli çaknyşyklaryň yzlaryny tapdylar

Patyşa Huan Karlos uniwersitetiniň, Lawrens Liwormor milli barlaghanasynyň we Minnesota uniwersitetiniň alymlar topary Wenera boýunça "Haasttse-baad" tesserasynyň planetanyň taryhynyň başynda iki sany ägirt uly...

düýn 22:57
3.4k+

Taktil duýgulary geçirýän plastyr döredildi. Ol lukmançylykda we VR oýunlarynda peýdaly bolup biler

ABŞ-da Demirgazyk-Günbatar uniwersitetiniň alymlary taktil duýgulary döredip bilýän özboluşly plastyry işläp taýýarladylar. Nature žurnalynda beýan edilen bu innowasiýa köp ýerde ulanyp boljakdygy sebäpli eýýäm...

düýn 10:45
3.9k+

NASA Ýupiteriň häzire çenli iň ýokary hilli suratlaryny hödürledi

ABŞ-nyň Aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek boýunça milli edarasy (NASA) Ýupiteriň bu planeta gözegçiligiň tutuş taryhynda iň ýokary hilli suratlaryny hödürledi. Suratlar “Ýunona” zondy tarapyndan Gün ulgamynyň...