«Ispan dümewi ölüm derejesini üç esse, COVID-19 bolsa dört esse ýokarlandyrdy» - alymlar

  • 02.10.2020 18:23
  • 10k+

Alymlar SARS-CoV-2 bilen 1918-1920-nji ýyllarda ispan dümewini döreden H1N1 wirusynyň öldürijiligini deňeşdirdiler. Degişli derňew işi Jama Network portalynda neşir edildi. Bu barada ria.ru habar berýär.

Harward lukmançylyk mekdebinden amerikan alymlary Jeremi Faustyň ýolbaşçylygynda iki pandemiýanyň döwründe iň erbet iki aýyň dowamynda Nýu-Ýorkda ölüm derejesiniň görkezijilerini deňeşdirdiler. Ýagny, ispan dümewi pandemiýasynyň iň ýokary derejesinde Nýu-Ýorkda her 100 müň adama 287 adam ýogaldy, 2020-nji ýylyň martynda we aprelinde COVID-19 epidemiýasy wagtynda şäherde ýüz müň adama 202 adamyň ölümi hasaba alyndy.
Soňra alymlar pandemiýadan öňki üç ýyl üçin aýlyk ölüm derejesi boýunça sanlary deňeşdirdiler we ýüz ýyl mundan ozal her ýüz müň ýaşaýjy üçin aýda ýüz töweregi ölümiň bolandygyny anykladylar, bu häzirki görkezijilerden iki esse ýokarydyr. Geçirilen hasaplamalar hünärmenleriň ispan dümewi ölüm derejesini üç esse, COVID-19 bolsa dört esse ýokarlandyrdy diýen netijä gelmegine mümkinçilik döretdi.

“Eger-de ýeterlik çäre görülmese, SARS-CoV-2 ýokanjy 1918-nji ýyldaky H1N1 dümew wirusyna garanda has köp ölüme eýe bolup biler” – diýip, derňew işiniň awtorlary belleýärler.

Ýatlap geçsek, täze ýokanç epidemiýasynyň ýaýrawy 2019-njy ýylyň dekabrynyň ahyrynda Uhanda bolup geçdi. Keseli dörediji COVID-19 adyny alan täze görnüşli koronawirus boldy. Häzirki wagtda tutuş dünýä boýunça täze koronawirus bilen 33 milliondan gowrak adam keselledi.

12.09.2025 18:14
5.2k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
11k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...

08.09.2025 17:14
2.6k+

BSGG maýmyn mamasy boýunça adatdan daşary ýagdaý režimini ýatyrdy

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy indi maýmyn mamasynyň ýaýrawyny halkara derejesindäki adatdan daşary ýagdaý hökmünde görmeýär. Bu barada BSGG-niň baş direktory Tedros Adhanom Gebreýesus aýtdy. Adatdan daşary ýagdaý režimi bir ýyldan gowrak ozal bu ýokanjyň Afrikada ýaýramagy sebäpli adatdan daşary komitetiň görkezmeleri boýunça girizilipdi...

08.09.2025 13:19
2.1k+

Kanada Neuralink beýni çiplerini oturtmak boýunça ABŞ-dan soň ilkinji ýurt boldy

Kanada ABŞ-yň çäginden daşarda Neuralink beýni implantlaryny oturtmak boýunça ilkinji ýurt boldy. Torontodaky uniwersitet hassahanasynda oňurgasy şikes alyp, ysmaz bolan iki näsag pikirleri bilen kompýuteri dolandyrmagy öwrenmäge mümkinçilik berýän implantlary aldy...