Hytaý ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek üçin radioteleskopy işe girizmegi meýilleşdirýär

Hytaý galaktikalaryň emele gelşini we ewolýusiýany, garaňky materiýany öwrenmek hem-de ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek üçin Guýçžou welaýatynda Týanýan (“Asman gözi”) ady bilen hem belli bolan dünýäniň iň uly radioteleskopyny FAST-y (Five hundred meter Aperture Spherical Telescope) işe girizmegi meýilleşdirýär. Şenbe güni Hytaý bu radioteleskopy üçýyllyk önümçilik synagyndan soň resmi ulanyşa girizmek bilen, onuň ulanyşa girizmek işini tamamlady. Hytaýyň “Science and Technology Daily” döwlet habarlar neşiri FAST teleskopunyň özge planetalylary gözlemeklige sentýabrda başlajakdygyny habar berýär, diýip MediaPotok belleýär.
500 metrlik “käsäni” gurmak işi 185 million dollara düşdi. Ägirt enjamyň ýanynda ylmy güýmenje seýilgähi ýerleşdirildi. Radioteleskop 11-nji ýanwarda döwlet kabul edilişiginden geçdi, şondan soň enjam ulanylyşa girizildi. “Asman gözüniň” gurluşygy 26 ýyl dowam etdi. Hytaý alymlary ýerden daşary siwilizasiýalaryň signallaryny gözlemek üçin iki ýyl mundan öň gerekli enjamlary kabul etdiler. Şu wagta çenli ol barlag režiminde işledi. Ýöne alymlar özge planetalylary gözlemek işiniň beýleki ylmy missiýalara päsgel bermejekdigini belleýärler. Heniz barlagy alyp baryjylar kabul edilýän signallaryň arasynda “özge planetalylara laýyk gelýän dalaşgärleri” görenoklar. Olar, belli bolşy ýaly, pulsarlardan ýa-da çalt radioserpikmelerinden gelýär. Ýöne, eger-de kosmosa habar iberýän “poçtany” kabul edilişige ýakyn ýerlerde özge planetalylar bar bolsa, onda radioteleskopuň işi olary anyklamak mümkinçiligini ýokarlandyrar diýip, alymlar hasaplaýarlar.
Öň MediaPotok portaly Beýik Britaniýanyň, Germaniýanyň, ABŞ-nyň we Kanadanyň astrofizikleriniň halkara toparynyň Gaia kosmiki teleskopunyň kömegi bilen biziň Galaktikamyzyň serhediniň, takmynan, 950 müň ýagtylyk ýylyna uzaýandygyny kesgitlemegi başardylar.