Ýagtylygyň tizligine ýetmegiň usuly belli edildi

  • 05.03.2020 18:05
  • 5.8k+

Bu meselede alymlara kuwwatly daşky energiýa çeşmeleri ýardam berer.
Garward uniwersitetiniň alymlary ýyldyzara gämilerde ýagtylyk tizliginiň derejesine ýetmegiň täze ýoluny mälim etdiler. Olar munuň üçin ýokary şöhlelendirmeli ýyldyzlardan gelýän energiýany ulanmalydygyny aýdýarlar. Bu barada “Science Alert” neşiri habar berdi.
Älem gämileri ýyldyzlardan elektromagnit energiýasyny alyp galýan Gün ýa-da magnit ýelkeniniň kömegi bilen partlama energiýasyny ulanyp bilerler, bu bolsa ýangyç talap etmeýän çekiş we dartyş güýjüni döredýär. Ýene-de bir mümkinçilik şeýle gämileriň tizligini artdyrmak üçin gönükdirilen lazer şöhlesini ulanmakdan we şeýlelikde ýokary tizlige ýetmekden ybaratdyr.
Astrofizikleriň aýtmagyna görä, bir inedördül metrde ýarym grammdan gowrak agramy bolan ýelkenli arş gämisini ýokary şöhlelendirmede partlajak bolup duran ýyldyzdan million kilometr aradaşlykda ýerleşdirilse relýatiwistik tizlige, ýagny ýagtylyk tizligine ýetip bolar. Güýçli şöhlelendirmeli ýyldyzda öndürilýän energiýa we ýagtylyk milliardlarça Günüň bir aýyň dowamynda öndürýän möçberine barabardyr. Gün şemaly Gün ýelkenininiň tizligini bir ýagtylyk tizligine çenli, ýokary şöhlelenmeli ýyldyz bolsa 10 sany ýagtylyk tizligine çenli güýçlendirip biler. Alymlar şeýle-de gerekli matematiki modelleri işläp düzmek bilen ýelkeniň beýleki astrofiziki obýektleriň: toplum ýyldyzlaryň, mikrokwazarlaryň, plerionlaryň (duman bilen gurşalan pulsarlar) we işjeň älem ýadrolaryň kömegi bilen tizlendirilişini hem bahalandyrdylar.
Intensiw şöhlelendirmäniň kömegi bilen ýagtylyk tizligine golaý tizlenmä hem ýetip bolardy, emma munda birnäçe meseleler ýüze çykýar. Meselem, toplum ýyldyzlar ýelken üçin howply bolan sürtülme güýjüni döredýän gaz akymlaryny emele getirýärler. Ýelkenleriň özi hem ýokary derejeli şöhlelendiriji eplenýän materiallardan edilmeli. Gaty bölejikler bilen çaknyşmanyň öňüni almak üçin onuň traýektoriýasyny öňünden oýlanyşykly kesgitläp taýyn etmeli. Emma alymlar nazary taýdan bu problemalary çözüp boljakdygyny nygtaýarlar.

24.11.2025 13:51
5.9k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.3k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...

24.11.2025 12:10
4k+

Astronom täze ýyldyz toplumlaryny açyp, olary ýeňil tagamlaryň şanyna atlandyrdy

Britaniýaly astronom Mark Tompson alty sany täze ýyldyzlar toplumyny açyp, olary oturylyşyklar üçin niýetlenen ýeňil tagamlaryň şanyna atlandyrdy diýip, Daily Mail habar berýär. Ýyldyz toplumlary şeýle atlary aldy:...

24.11.2025 12:03
3.6k+

Hytaý roboty durmazdan 100 km-den gowrak ýol geçip, Ginnesiň rekordyny goýdy

Hytaýyň AgiBot (Zhiyuan Robotics) kompaniýasynyň adam şekilli roboty Suçžou bilen Şanhaýyň arasynda durmazdan 106 km ýol geçdi. Bu üstünlik “gumanoid robotynyň iň uzak pyýada syýahaty” hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi...