Dünýä ummany sekuntda 5 atom bombasynyň tizligi bilen gyzýar

  • 21.01.2020 23:39
  • 3.2k+
Dünýä ummany sekuntda 5 atom bombasynyň tizligi bilen gyzýar

Dünýä ummany eýýäm bäşinji ýyl yzygiderli ýylaýar. Munuň üçin gerek bolan energiýanyň göwrümi alymlaryň hasaplamalaryna görä, milliardlarça atom partlamalaryna deňdir.
2019-njy ýylda Ýer ýüzüniň ähli ummanlarynyň temperaturasy gözegçilikleriň bütin taryhynyň dowamyndaky rekord görkezijisine ýetdi. Diňe soňky 25 ýylyň içinde ummanlary ýylatmak üçin sarp edilen energiýanyň möçberi Hirosima taşlanan 3,6 mlrd. atom bombalaryna ekwiwalent derejede boldy.
Bu görlüp-eşidilmedik sensasion sanlary Advances in Atmospheric Sciences žurnalynda çap edilen halkara alymlar toparyna salgylanmak bilen Fast Company amerikan neşiri getirýär.
14 alymdan ybarat topar tarapyndan getirilip çykarylan esasy netije soňky on ýylyň dowamynda Dünýä ummanynynyň temperaturasynyň maksimal ululygyna ýetenliginden we şunda ýylylyk derejesi iň ýokary bäş ýylyň gözegçilikleriň soňky bäş ýylyna düşýänliginden ybaratdyr. Dünýä ummanynyň ýylama derejesi 1987-nji ýyldan 2019-njy ýyl aralygynda 1955 – 1986-nji ýyllar bilen deňeşdireniňde 450 % ýokary boldy.
Has anyklyk we aýdyňlyk üçin alymlar şeýleräk düşündirişi hödürlediler: 2019-njy ýylda Dünýä ummanynyň temperaturasy 1981 – 2010-njy ýyllar bilen deňeşdireniňde ortaça 0,075 gradus ýokary boldy. Temperaturanyň hatda şojagaz ujypsyzja üýtgemesi-de 228 sekstillion joul energiýa talap etdi. Deňeşdirip görmek üçin: Hirosimada atom bombasy partlanda 63 trln joul energiýa bölünip çykdy.
Klimatologlaryň ölçemelerine laýyklykda, suwuň ýylamagy Ýeriň ähli ummanlarynda bolup geçýär, ýöne bu hadysa Atlantika we Günorta ummanlarda, esasan-da Antarktidanyň töwereklerinde has-da görnetin ýüze çykýar.

04.10.2024 16:14
11k+

X9.1 derejeli güýçli Gün partlamasy bolup geçdi

3-nji oktýabrda Günde 2017-nji ýyldan bäri iň güýçli partlama bolup geçdi. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Partlama Aşgabat wagty bilen 17:00-da Gün...

03.10.2024 23:17
7.8k+

Asmanda otly halka: 2024-nji ýylyň iň soňky Gün tutulma hadysasy tamamlandy

2024-nji ýylyň iň soňky Gün tutulma hadysasy tamamlandy. Bu astronomiki hadysa 2-nji oktýabrda bolup geçdi we ýylyň ikinji Gün tutulmasy boldy. Bu gezek ol halka şekilli boldy, ýagny Aý Ýer bilen Günüň arasyndan...

02.10.2024 19:01
5.8k+

Ewerest soňky 100 müň ýylda 10-50 m ösdi we ösmegini dowam etdirýär

Ýeriň iň beýik nokady bolan Ewerest dagy soňky 100 müň ýylda 10-50 metr ösdi. Bu Gimalaý daglarynda derýalaryň özara täsiri netijesinde ýüze çykan seýrek geologik proses bilen baglanyşykly diýlip, “Nature Geoscience”...

02.10.2024 18:07
12k+

Günde güýçli partlama boldy. Ol ýakyn günlerde magnit hadysasynyň täsirini güýçlendirip biler

2-nji oktýabra geçilen gije Günde güýçli X7.1 partlamasy bolup geçdi. Onuň dowamlylygy 31 minuda ýetdi diýip, Amaly geofizika institutyna salgylanyp, TASS habar berýär. Hadysa 3842 (S16E16) Gün tegmiliniň töwereginde...