Türkmenistanda kiberhowpsuzlyk gullugy döredildi

  • 11.09.2019 23:00
  • 12k+

Türkmenistanyň Prezidentiniň tabşyrygy esasynda ösüp barýan ýurtlarda milli maglumat ulgamynyň howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň düzüminde kiberhowpsuzlyk gullugy döredildi. Bu barada Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi habar berýär.
Bellenilişi ýaly, «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň işi ugurlaryň uly görnüşlerini, şol sanda milli ulgam giňişligini sazlaşdyrmaga we giňeltmäge goldaw bermegiň kanunçylygyny, Internet-hyzmatyň görnüşlerini işläp taýýarlamagy öz içine alýar.
Häzirki wagtda ýokary derejeli «.tm»., milli domende atlaryny bellige almagyň we töleg şertleriniň tertibiniň taslamasy işlenip düzüldi, bu ugurda degişli ministrlikler we pudaklaýyn edaralar bilen ylalaşyk esasynda işler alnyp barylýar.
Şunuň bilen bir hatarda, sanly ulgama hyzmat etmek üçin Politehniki orta hünär okuw mekdebinde işgärleri taýýarlamak işi sazlaşykly alnyp barylýar. Bu ýerde okatmagyň iň oňat dünýä usullary ornaşdyrylýar. Täze okuw ýylyndan başlap, logistika operasion işi, telekommunikasiýa ulgamlarynyň maglumat taýdan howpsuzlygy, kompýuter torlary ýaly ugurlarda hünärler girizildi.
Belläp geçsek, ýakynda geçirilen hökümet mejlisinde «Kiberhowpsuzlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasynyň taýýarlanylandygy habar berildi. Habar berlişi ýaly, eýeçiligiň hemme görnüşleriniň aragatnaşyk ulgamlary kibergoraglylyga degişlidir. Şolarda milli maglumat serişdeleri işlenilýär hem-de döwlet häkimiýet edaralarynyň we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, hukuk goraýjy edaralaryň hem-de harby birikmeleriň bähbitlerine, elektron dolanyşygy, elektron döwlet hyzmatlary, elektron täjirçiligi, elektron resminama dolanyşygy ulgamlarynda peýdalanylýar. Şeýle hem degişli maglumat düzüminiň desgalary kibergoraglylyga degişlidir.
Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça taýýarlanylan hukuknamanyň baş maksady milli «kiberözbaşdaklygy» goramakdan ybaratdyr. Resminama strategik taýdan möhüm pudaklarda maglumat düzüminiň howpsuzlygyny üpjün etmegiň düzgünini we iş aýratynlygyny kesgitleýär. Kanun ýurdumyzyň Konstitusiýasyna hem-de Türkmenistanyň gatnaşýan halkara şertnamalaryň talaplaryna laýyk gelýär.

04.12.2025 13:39
6.1k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.5k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.9k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.6k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...