Arktikada temperaturanyň ýokarlanmagynyň sebäbi düşündirildi

  • 09.03.2022 18:03
  • 14k+

Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň A.M.Obuhow adyndaky Atmosfera fizikasy institutynyň russiýaly alymlary Şpisbergen arktik arhipelagynda temperaturanyň ýokarlanmagynyň sebäbini düşündirmegi başardylar. Bularyň ählisi fen diýlip atlandyrylýan hadysa bilen baglanyşykly diýip, lenta.ru belleýär.

Dowamly meteorologik gözegçilikleriň esasynda gözlegçiler Şpisbergende howa açyk bolan günlerinde kenar ýakasyndaky temperaturanyň Selsiý boýunça plýus 10 gradusdygyny, ýöne arhipelagyň töwereginde onuň minus 5-0 gradusdan ýokary geçmändigini anykladylar.     

Netijede hünärmenler adatdan daşary maýyl howanyň we bulutlaryň bolmazlygynyň fen – dag gerişleriniň yk tarapyndaky temperaturanyň ep-esli ýokarlanmagyna sebäp bolýan hadysa bilen baglanyşyklydygy baradaky netijä geldiler. Şeýle howanyň uzak dowam etmegi buzluklaryň we garyň işjeň eremegine sebäp bolýar. Alymlar alyp baran işleriniň netijeleri Arktikadaky klimat üýtgemelerini has takyk çaklamaga we öwrenmäge kömek eder diýip hasaplaýarlar. 


30.11.2025 22:24
3.8k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
6.7k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...

26.11.2025 11:15
2.1k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
2k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...